"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/473 Esas, 2022/110 Karar
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. Bafra 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 18.03.2022 Tarihli ve 2021/225 Esas, 2022/95 Karar Sayılı Kararı
Alacaklısının Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı'nın İstanbul Şubesi olduğu, borçlusunun ise davacının murisinin olduğu icra takibi sebebiyle terekenin borca batık olduğunun tespiti ile mirasın hükmen reddi davasının açıldığı, davalı tarafça kanuni süresinde ileri sürülmüş bir yetki itirazında bulunulduğu ve davalının yerleşim yerinin İstanbul olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
B. İstanbul 32. Asliye Hukuk Mahkemesinin 16.11.2022 Tarihli ve 2022/473 Esas, 2022/110 Karar Sayılı Kararı
Davalı tarafın usulüne uygun bir yetki itirazının bulunmadığı, mirasın hükmen reddi davalarında genel yetki kurallarının uygulanacağı, cevap dilekçesinde davalının yetki itirazında İstanbul Asliye Hukuk Mahkemelerini gösterdiği, ancak işlemi yapan yerin Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı'nın ... şubesi olduğu, ilgili yerin Bakırköy Asliye Hukuk Mahkemeleri yargı çevresi içerisinde bulunduğu, yetki itirazında bulunan tarafın yetkili mahkemeyi, birden fazla yetkili mahkeme varsa seçtiği mahkemeyi göstermesi gerektiği, İstanbul Asliye Hukuk Mahkemelerinin yetkili mahkemelerden biri olmadığı, dolayısıyla davalının yetki itirazının da usulüne uygun olmadığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu (4721 sayılı Kanun) uyarınca terekenin borca batık olduğu ile mirasın hükmen reddinin tespiti istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 4721 sayılı Kanun’un “Yerleşim yeri” başlıklı 19 uncu maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Yerleşim yeri bir kimsenin sürekli kalma niyetiyle oturduğu yerdir.”
3. 6100 sayılı Kanun’un “Genel yetkili mahkeme” başlıklı 6 ıncı maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir.”
4. 6100 sayılı Kanun'un “Yetki itirazının ileri sürülmesi” başlıklı 19 uncu maddesi şöyledir:
“(1) Yetkinin kesin olduğu davalarda, mahkeme yetkili olup olmadığını, davanın sonuna kadar kendiliğinden araştırmak zorundadır; taraflar da mahkemenin yetkisiz olduğunu her zaman ileri sürebilir.
(2) Yetkinin kesin olmadığı davalarda, yetki itirazının, cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerekir. Yetki itirazında bulunan taraf, yetkili mahkemeyi; birden fazla yetkili mahkeme varsa seçtiği mahkemeyi bildirir. Aksi takdirde yetki itirazı dikkate alınmaz.
(3) Mahkeme, yetkisizlik kararında yetkili mahkemeyi de gösterir.
(4) Yetkinin kesin olmadığı davalarda, davalı, süresi içinde ve usulüne uygun olarak yetki itirazında bulunmazsa, davanın açıldığı mahkeme yetkili hâle gelir.”
C. Değerlendirme
1. Mirasın hükmen reddinin tespiti hakkındaki davalarda yetki konusunda özel bir düzenleme bulunmadığından, yetkili mahkeme genel yetki kuralı gereği davalının yerleşim yeri mahkemesidir.
2. Dosya kapsamından, ... Sosyal Güvenlik Merkezi'nin göndermiş olduğu ödeme emri nedeniyle davacının murisinin mirasını hükmen reddinin tespitini talep ettiği, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı'nın ... şubesinin Bakırköy Asliye Hukuk Mahkemelerinin yargı alanında kaldığı anlaşılmaktadır. Kesin yetki kuralının bulunmadığı bu davada, Bafra ilçesinde yetkisiz bir mahkemede davacının dava açtığı anlaşılmakta ise de, seçme hakkı kendisine geçen davalının cevap dilekçesinde yetkisiz olan İstanbul Mahkemelerinin yetkili olduğunu belirttiği ve bu nedenle davalının usulüne uygun yetki itirazında bulunmadığı anlaşıldığından uyuşmazlığın davanın ilk açıldığı yer olan Bafra 3. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp, sonuçlandırılması gerekmektedir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince Bafra 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
11.09.2023 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.