"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2714 Esas, 2023/32 Karar
KARAR : Ret
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsiline ilişkin davada verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; asıl ve birleştirilen davaların davalı ... yönünden pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine, davalı ... yönünden reddine karar vermiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda; gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verilmiştir.
Davacılar vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işin duruşmaya tâbi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 19.12.2023 günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.
Duruşma günü temyiz eden davacılar vekili Avukat ... ile aleyhine temyiz olunan davalı ... vekili Avukat ... ve davalı ... vekili Avukat ... ... gelmişlerdir.
Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verildi.
Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili asıl ve birleştirilen dava dilekçelerinde; Ankara ili, Yenimahalle ilçesi, ... Mahallesi 139 parsel ... taşınmazda murisleri ... Yenier ve ... Yenier malik iken özel parselasyon yaptırdığını, bu parselasyon sonrasında diğer küçük parsellere ulaşım sağlanabilmesi için 37025 m²lik alanın yol olarak tapudan terkin edildiğini, terkin işlemi sonrasında 1973 yılında 1077 ile 1460 parsellerin kamulaştırıldığını; ancak 37025 m²lik alanın kamulaştırılmadığını, bu konuda Yenimahalle 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 1977/369 Esas ... dosyasında açılan davada 139 parselin yola terk edilen kaydının iptaline karar verildiğini, ıslahla birlikte asıl davada toplam 34.436.916,00 TL'nin birleştirilen davada ise fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 10.000 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare cevap dilekçesinde özetle; davanın reddine karar verilmesinin talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 27.02.2020 tarihli ve 2019/74 Esas, 2020787 Karar ... kararı ile davanın davalı ... yönünden reddine, davalı ... yönünden asıl davanın kısmen, birleştirilen davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idareler vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 04.11.2021 tarihli ve 2020/1036 Esas, 2021/2079 Karar ... kararı ile arsa niteliğindeki taşınmaza emsal karşılaştırması yapılıp Daire kaldırma kararı sonrası emsaller ile dava konusu taşınmazın vergi değerleri de kıyaslanmak suretiyle değerlendirme tarihleri itibarıyla değerinin ayrı ayrı tespiti ile dahili davalı ... Bakanlığından tahsiline, davalı ... yönünden ise husumet yokluğundan reddine dair kararda mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden bir isabetsizlik görülmediğinden dahili davalı vekilinin istinaf itirazları yerinde görülmediği, ne var ki davalı ... yönünden davanın husumet yokluğundan reddine karar verildiği dikkate alınarak bu idare lehine maktu vekâlet ücretine hükmedilmesi ve Mahkeme kararı uyarınca tapu kaydı oluşmamış olduğu dikkate alınarak dava konusu bölümün direk Hazine adına tescili gerektiğinden bahisle davalı ... vekilinin istinaf itirazlarının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak, düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin 04.11.2021 tarihli ve 2020/1036 Esas, 2021/2079 Karar ... kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; davalı ... vekilinin temyiz itirazları yerinde görülmeyerek, davalı ... vekilinin temyiz itirazını kabulü ile 2942 ... Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 ... Kanun) 35 inci maddesi uyarınca imar düzenlemesi sırasında malikinin muvafakati ile yol, yeşil alan ve bunun gibi kamu hizmet ve tesislerine ayrılan alan için eski malikleri tarafından mülkiyet iddiasında bulunulamayacağı ve karşılığının da istenemeyeceğinin düşünülmemesi doğru olmadığı gibi; Anayasa Mahkemesinin 07.09.2021 tarihli ve 2017/22268 başvuru No.lu kararı da dikkate alındığında davacıların kendi isteği ile yapılan işlemden elde ettiği menfaat de gözetilerek davanın reddine karar verilmesi gerektiğinden bahisle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozma ilamı gereğince inceleme ve işlem yapılarak davalı ... Eğitim Bakanlığı yönünden davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine, davalı ... yönünden asıl ve birleştirilen davaların reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz itirazında bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın özel parselasyon sırasında yol olarak bırakılan kısım olup davalı idarece kamulaştırılmadığını, Yenimahalle 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin Yargıtay denetiminden geçerek kesinleşen dosyasında yol olarak terkin edilen 37075 metrekarelik kaydın iptaline karar verildiğinden davacıların mülkiyet haklarının devam ettiğini ve davalı idarece el atıldığından mülkiyet haklarının kullanamadıklarını, kesinleşen mahkeme kararı yok sayılarak tesis edilen kararın hukuki güvenlik hakkının ve mülkiyet hakkının ağır ihlali olduğunundan taşınmazın bedelinin davalı idareden tahsiline karar verilmesi gerektiğini ileri sürerek temyiz itirazında bulunmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, kamulaştırmasız el atılan taşınmazın değerinin biçilmesi ve bedelinin idareden tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 ... Kanun'un 35 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 ... Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen kararın bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacılar vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davalı idareler kendilerini vekil ile temsil ettirdiğinden, 21.09.2023 tarihinde yürürlüğe giren Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince belirlenen 17.100,00 TL duruşma vekâlet ücretinin davacılardan alınarak davalı idarelere ödenmesine, davacıdan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
19.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.