"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2387 Esas, 2023/105 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Giresun 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/164 Esas, 2022/435 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak terkini davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekilince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Giresun ili, Keşap ilçesi, ... Mahallesinde bulunan 211,99 m² büyüklüğündeki 130 ada 1 parsel sayılı taşınmazın tamamının, aynı yer 2.391,62 m² büyüklüğündeki 131 ada 31 parsel sayılı taşınmazın tamamının, aynı yer 3.325,31 m² büyüklüğündeki 131 ada 30 parsel sayılı taşınmazın tamamının kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu kısımların davacı idare adına tescilini ve yol olarak tapudan terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazların davalı adına olan tapu kaydının iptali ile yol olarak terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; mahkeme kararına esas teşkil eden bilirkişi raporunun bilimsel esaslara, yasal düzenlemelere, hakkaniyete ve Yargıtay içtihatlarına uygun olmadığını, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararları uyarınca bilirkişi kurulunca objektif değer artırıcı unsur olarak kabul edilen özelliklerin kapitalizasyon faiz oranının belirlenmesinde esas alınan unsurlar olduğu gözetilmeden belirlenen bedele %20 objektif değer artırıcı unsur nedeniyle ilave yapılarak fazla bedele hükmedilmesinin doğru görülmediğini, davacı idare lehine vekâlet ücreti takdir edilmemesinin kanuna aykırı olduğunu belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; kaldırma öncesi kararda kapitalizasyon faiz oranı uygulanmamış iken iş bu kararda taşınmaza sadece % 3 oranında faiz uygulanmasının kabul edilmeyeceğini, belirlenen bedelin mülkiyet hakkının ihlali niteliğinde olduğunu, objektif değer artırıcı unsurların yeterince değerlendirmeye alınmadığını, bilirkişi raporuna karşı yapılan itirazlardan sonra iki yıl süre geçmiş olup taşınmazın değerininde ülkenin ekonomik koşul ve artışları göz önüne alınarak objektif artış olacağını belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile kapama fındık bahçesi niteliğindeki taşınmazlara gelir metodu doğrultusunda değer belirlenmesinde, Dairenin kaldırma kararı doğrultusunda kapitalizasyon faiz oranını yüzde 3 olarak kabul eden kök bilirkişi raporuna göre hüküm verilmesinde, kamulaştırma bedelinin ilk kararda hüküm altına alınan bölümüne ilk karar tarihine, kaldırma kararından sonra artan bölümüne ise ikinci karar tarihine kadar yasal faiz işletilmesine karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığından davacı vekilinin istinaf itirazları yerinde görülmemiş, davacı vekili yerel mahkemenin 08.04.2021 tarihli ilk hükmüne yönelik istinaf itirazında objektif değer artırıcı unsurlara ilişkin istinaf itirazında bulunmadığından, Dairece de bu yönde bir kaldırma kararı verilmemiş olduğundan, davacı idare lehine bu yönde usuli kazanılmış hak oluştuğundan ayrıca, kamulaştırma bedel tespitine ilişkin davalarda değerlendirme tarihi dava tarihi olup, dava tarihinden sonra taşınmazın bedelinde meydana gelen değişikliklerin dikkate alınması mümkün olmadığından, davalı vekilinin bu yönlere değinen istinaf itirazları da yerinde görülmediği gerekçesiyle taraf vekillerinin istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesini tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Kapama fındık bahçesi niteliğindeki dava konusu taşınmazlara 2942 sayılı Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca olduğu gibi kullanılması hâlinde getireceği net gelirine göre değer biçilmesine adil ve hakkaniyete uygun olarak tespit edilen bedelin davalı tarafa ödenmesi, dava konusu taşınmazların davalı adına olan tapu kaydının iptali ile yol olarak terkinine karar verilmesi yerindedir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
09.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.