"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1398 Esas, 2022/3658 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/259 Esas, 2022/105 Karar
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; dava konusu Gaziantep ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 132 ada 2 parsel sayılı taşınmaza davalı idare tarafından yapılan Gaziantep-... yol genişletme çalışmaları kapsamında Bakanlar Kurulunun 03.07.2017 tarihli ve 2020/51 değişik iş sayılı kararı ile acele kamulaştırma kararı alınarak el atıldığını ancak bedel tespit tescil davası açmadığını belirterek el atılan kısmının bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı idareden tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın açılan nedenlerden dolayı esastan reddine, Mahkemece aksi kanaat hasıl ise 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) geçici 6 ncı maddesinin atıfta bulunduğu aynı Kanun'un 10 uncu maddesine istinaden bedel tespiti ve tescili davası usul ve esasları çerçevesinde görülerek karara bağlanmasına, dava konusu taşınmazın müvekkil kurum adına tescili ile yol olarak terkinine, yargılama giderleri ve ücreti vekâletin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne taşınmazın bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bedeline hükmedilen taşınmazın tapusunun iptaline, davalı idare lehine tapudan terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; taşınmaz üzerindeki ağaçların 40-50 yaş arasında ''Barak Yıldızı'' adı verilen mahsül veren ağaçlar olduğunu, eksik tespit yapılan ve Fıstık Borsası, ... İlçe Tarım, Serbest piyasa araştırması yapılmadan 48 TL olarak düşük bedel belirlendiğini, kg verilerinin çok düşük olduğunu, 40-50 yaş arası ağaçların dönüm başına verimi çok yüksek olup fiyatlandırmanın rapor tarihine kadar endekslenmesinin gerektiğini, taşınmazların rayiç değerleri 250-300 TL arasında değiştiğini söz konusu durum bilirkişilerce dikkate alınmayarak %50 objektif değer artışı uygulanmasının gerçeğe aykırı olduğunu, bu şekilde taşınmazların gerçek değerine ulaşmadığını, kısmi olarak taşınmazın bölüneceği ve bütünlüğü bozulacağından dolayı değer düşüklüğü uygulanması gerektiğini, bu nedenle sayın bilirkişilerin değer düşüklüğü oranı belirlemesi gerektiğini, faizin %3 olarak değerlendirilmesi gerektiğini ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; kararın usul ve kanuna aykırı olup reddedilmesi gerektiğini, 2020 yılı karar tarihinde mahkemece el koyma kararı verildiği anlaşıldığından, davalı idarenin bu durumda haksız el atmasından bahsedilememesi gerektiğini, Antep fıstığı bahçesinin gelirini tek yıla göre değil yıllara göre hesaplanması gerekmekte olup ortalama m² birim fiyatı belirlenmesi gerektiğini, Antep fıstığı, periyodisite gösterdiği için 2020 yılındaki veriminin hatalı olduğunu, 2021 yılındaki verimi 108 kg/da'nın çok altında olması gerektiğini, ayrıca bilirkişi heyetinin net gelir yöntemi ile bulduğu bedel üzerinden %50 objektif değer artışı vermesinin doğru olmadığını ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile kapama Antep fıstığı bahçesi niteliğinde olan dava konusu taşınmaza 2942 sayılı Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelir metoduna göre değer biçilerek belirlenen birim fiyatına uygun objektif değer artış oranı uygulanmak suretiyle kamulaştırma bedelinin tespit edilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığı, istinaf itirazlarının yerinde olmadığı sonucuna varılarak, tespit edilen bedelin davalı idareden tahsiline karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmediği anlaşıldığından davalı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2.Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı tapu maliki ile davalı idare arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmazın değerinin biçilmesi ve idareden tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri ile 150 inci maddesi.
2. 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesi.
3. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1956/1 Esas, 1956/6 Karar sayılı kararı.
4. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1954/1 Esas, 1956/7 Karar sayılı kararı.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihaî kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Kapama Antep fıstığı niteliğindeki Gaziantep ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 132 ada 2 parsel sayılı taşınmaza gelir metodu esas alınarak değer biçilmesine ve alınan rapor uyarınca bedelinin davalı idareden tahsiline karar verilmesi yerindedir.
3.Dava konusu taşınmazın hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporunda belirtilen özelliklerine ve dosya kapsamına göre aynı bölgeden Dairemize intikal eden dosyalarda kabul edilen oranlar gözetilerek uygulanan kapitalizasyon faiz oranı ve objektif değer artış oranı uygun görülmüştür.
4.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmamasına, davacıdan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
25.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.