"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 39. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1255 Esas, 2023/426 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul Anadolu 26. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/357 Esas, 2021/232 Karar
Taraflar arasındaki imar uygulaması sırasında bedele dönüştürülen davacı payına takdir edilen karşılığın artırılması istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin murisi ...' in tam ya da hisse ile malik olduğu ... ... köyü 19 pafta, 1532, 1533,1534,1535,1544, 55 ada 1 parsel, 5 ada 4 parsel, 15 ada 1 parsel, 25 ada 2 parsel, 27 ada 1 parsel, 30 ada 1 parsel, 34 ada 2 parsel, 40 ada 1 parsel, 41 ada 1 parsel, 44 ada 1 parsel, 222 ada 4 parsel, 223 ada 1 parsel, 224 ada 2 parsel, 220 ada 10 parsel, 228 ada 2 parsel, 4 parsel, 233 ada 1 parsel, 204 ada 5 parsel, 236 ada 1 parsel, sayılı taşınmazdaki tüm hisselerin imar uygulaması sonucunda bedele dönüştürüldüğünü, bedele dönüştürülen hisse miktarının 40.339,39 metrekareye tekabül ettiğini, taşınmazların metrekaresine 1 TL takdir edilerek 40.339,39 TL olarak alacaklı kılındığını, müvekkilinin murisine kamulaştırma kanununa uygun olarak noter tebligatı yapılmadığını, belediyece taktir edilen ihtilafsız bedelin kısmen ödendiğini, miras hisselerine 6.723,25 TL tekabül ettiğini, şuyulandırma işlemini yapan ... Belediyesinin 5742 sayılı Kanun ile ... Belediye Başkanlığına mahalle olarak katıldığını, taşınmazların arsa vasfında olduğunu ileri sürerek fazlaya ilişin haklarının saklı kalmak kaydıyla 10.000 TL' nin yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; imar komisyonunca dava konusu taşınmazların metrekaresine 2.550.000,00 (eski TL) takdir edilerek bu bedelin ...' in vekili olan Av. ...' e 16.01.2001 tarihli protokol ile 30.01.2002 tarihinde ve 28.02.2002 tarihli çeklerle ödendiğini, davalının 16.01.2002 tarihli ibraname ile müvekkili belediyeyi ibra ettiğini, protokol ile ibraname arasında 1 yıllık süre olması nedeni ile ibranamenin hür irade ile verildiğini, müzayaka durumunun söz konusu olmadığını ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; davalı idare ile 16.01.2002 tarihli “protokol” ve “ibraname” başlıklı iki adet belge düzenlendiğini, bu belgeler ile bakiye 47.865.393,500 TL’nin ödenmesinin amaçlandığını, dayanak protokolün 4 üncü maddesinden de anlaşılacağı üzere, protokolde seri numaraları ve keşide tarihleri açıkça yazılı bulunan çeklerin gününde ödenmesi halinde dava açmak hakkından feragat edileceğinin yazılı olduğunu, bu çeklerin gerek murise gerekse de Av. ...’e ödenmediğini, muris ...’in 22.04.2003 tarihinde ölmesi dolayısıyla da bu paranın tahsil edilemediğini, protokol metnindeki davadan feragat ifadesinin şarta bağlandığını, şart gerçekleşmediği için de protokolün geçersiz olduğunu, gerek “protokol” gerekse de “ibraname” başlıklı belgeler ile m² birim bedeli 1,00 TL olarak takdir edilen 40339,37 m² hissenin bankaya bloke edilen bedelinin güncelleştirilerek m² birim bedelinin 2,55 TL üzerinden ödenmesinin amaçlandığını, davalı belediyeye dava açılmayacağına yönelik beyanda bulunulmasının çekişmesiz bedelin taraflarına ödenmesi amacına yönelik olduğunu, aynı taşınmazların başka hissedarları tarafından açılmış davalarda dava konusu edilen 1532, 1533, 1534, 1535, 1543 parsel ve 55 ada 1 parsel sayılı taşınmazlar için 01.08.2000 tarihindeki m² birim bedeline 55,00 TL takdir edildiğini bu kararların yargısal denetimden geçerek kesinleştiğini, bilirkişilerin keşif günü emsal olarak dosyaya sunmuş oldukları bu rapora rağmen 50,00 TL takdir etmesinin emsal Yargıtay kararlarına aykırı olduğunu ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile taraflar arasında bedel konusundaki anlaşmazlığın giderilmesi için protokol düzenlendiği ve bakiye borç için düzenlenen çeklerin verilmesinden takriben 1 yıl sonra davacının, murisi adına vekâleten ibraname verdiği, bu durumda davacının ya da murisinin zor durumda olduğunun kabulünün mümkün olmadığı, anılan ibranamenin herhangi bir şart içermediği gibi bu ibranamede tezyidi bedel davası açılmayacağının da açıkça bildirildiği nazara alındığında davanın reddine karar verilmesinde usul ve kanuna aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, imar uygulaması sırasında bedele dönüştürülen davacı payına takdir edilen karşılığın artırılması istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2.3194 sayılı Kanun'un 17/son maddesi.
3. 6745 sayılı Kanun'un 35 inci maddesi ile 2942 sayılı Kanun'a eklenen geçici 12 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Dosya kapsamından davacının murisi ...' in tam ya da hisse ile malik olduğu İstanbul ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 1532, 1533,1534,1535,1544, 55 ada 1 parsel, 5 ada 4 parsel, 15 ada 1 parsel, 25 ada 2 parsel, 27 ada 1 parsel, 30 ada 1 parsel, 34 ada 2 parsel, 40 ada 1 parsel, 41 ada 1 parsel, 44 ada 1 parsel, 222 ada 4 parsel, 223 ada 1 parsel, 224 ada 2 parsel, 220 ada 10 parsel, 228 ada 2 parsel, 4 parsel, 233 ada 1 parsel, 204 ada 5 parsel, 236 ada 1 parsel, sayılı taşınmazdaki tüm hisselerin imar uygulaması sonucunda bedele dönüştürüldüğü, davacının düzenleme şeklindeki Kadıköy 3. Noterliğinin 29.11. 2000 tarihli, 21971 yevmiye No,lu vekâletnameye istinaden murisi adına önce 16.01.2001 tarihinde belediye ile kalan 47.865.393,50 TL bedelin ödenmesi konusunda protokol imzaladığı, bu protokole istinaden 30.01. 2002 ve 28.02. 2002 tarihli çekleri aldıktan sonra 16.01.2002 tarihinde hisseye tekabül eden 102.865.393,50 TL bedelin kabul ve karşı tarafı ibra ettiğini, tezyidi bedel davası açmayacağını bildiren bir ibraname verdiği, taraflar arasında bedel konusundaki anlaşmazlığın giderilmesi için protokol düzenlendiği ve bakiye borç için düzenlenen çeklerin verilmesinden takriben 1 yıl sonra davacının, murisi adına vekâleten ibraname verdiği, bu durumda davacının ya da murisinin zor durumda olduğunun kabulünün mümkün olmadığı, anılan ibranamenin herhangi bir şart içermediği gibi bu ibranamede tezyidi bedel davası açılmayacağının da açıkça bildirildiği nazara alındığında davanın reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacıdan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
06.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.