"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Adana Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/345 Esas, 2023/8 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Adana 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/259 Esas, 2019/1070 Karar
Taraflar arasındaki 4650 ... Kanun'la değişik 2942 ... Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 ... Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince, başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçelerinde özetle; Adana ili, Seyhan ilçesi, ... Mahallesi 69 ada 45 ve 49 parsel ... taşınmazların ve üzerindeki muhdesatların kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazların davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; belediyenin uzlaşma komisyonunun müvekkiline teklif ettiği bedel çok düşük olduğundan uzlaşma sağlanamadığını, gerçek bedel verilmediğinden davanın açılmasına belediye sebebiyet verdiği için yargılama giderlerini ve vekâlet ücretini kabul etmediklerini ileri sürmüştür.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile tespit edilen bedelin derhal davalılara ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; belirlenen bedelin yüksek olduğunu, yasal faize hükmedilmemesi gerektiğini ve davacı idare lehine vekâlet ücreti verilmemesinin hatalı olduğunu ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu taşınmazın 1/1000 ölçekli imar planı içerisinde bulunması sebebiyle arsa vasfında değerlendirilmesinin ve emsal alınan taşınmazın uygun olduğu, yapılan karşılaştırma neticesinde taşınmazın m² bedelinin ... ve makul oranda belirlendiği sonuç ve kanaatine varılmakla yerinde bulunmayan istinaf başvurusunun 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 ... Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin bir numaralı alt bendi uyarınca esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü hususları tekrar etmiş, ayrıca tespit edilen bedele ilk karar tarihine kadar yasal faiz işletilmesi gerekirken hatalı hüküm kurulduğunu ve iade edilecek bedelin faiziyle iadesine karar verilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1.Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 ... Kanun’un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2.2942 ... Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki dava konusu taşınmazlara 2942 ... Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca değer biçilmesi doğru olduğu gibi; üzerindeki yapıya resmi birim fiyatları esas alınıp yıpranma payı düşülerek değer biçilmesinde de bir isabetsizlik görülmemiştir.
3.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukukî nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı idare vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
4. Dava konusu ... Mahallesi, 69 ada 45 parsel ... 111,00 m² yüzölçümlü taşınmazın 69 ada 46, 47, 48 parsel ... taşınmazlar yararına müşterek methal olarak tescil edildiği anlaşılmakla, malik hanesinde yazılı 46, 47, 48 parsel ... taşınmaz maliklerinin davada taraf olmadıkları ve davalılar murisi yalnızca 69 ada 49 parsel ... taşınmazda pay sahibi olduğu dikkate alınarak payı oranında 9,25 m²lik alanın bedeline hükmedilmesi gerekirken, 27,75 m²lik kısmın zemin bedeline hükmedilmesi yerinde değildir.
5. Tespit edilen kamulaştırma bedeline 29.06.2017 tarihinden ilk karar tarihi olan 30.03.2018 tarihine kadar yasal faiz işletilmesi gerekirken, infazda tereddüt uyandıracak şekilde hükümde faiz bitiş tarihinin karar tarihi olarak gösterilmesi bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu hataların giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 ... Kanun'un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca İlk Derece Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacı idare vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine,
2. Davacı idare vekilinin temyiz itirazının kısmen kabulü ile temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, İlk Derece Mahkemesinin kararının hüküm fıkrasının;
a. 3 üncü paragrafındaki “117.433,00” sayısının hükümden çıkartılarak yerine “93.660,50” sayısının yazılması,
b. 5 inci paragrafındaki “1.590,54” sayısının çıkartılarak yerine “25.363,04” sayısının yazılması,
c. 4 üncü paragrafındaki “karar tarihine” ibaresinin hükümden çıkartılarak yerine “ilk karar tarihi olan 30.03.2018 tarihine” ibaresinin eklenmesi suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Davacı idareden peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
13.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.