"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/798 Esas, 2023/358 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara Batı 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/300 Esas, 2021/433 Karar ( Birleştirilen 2021/493 Esas sayılı dosya)
Taraflar arasındaki 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun (2942 sayılı Kanun) mülga 17 nci maddesi uyarınca tescil istemine ilişkin asıl ve birleştirilen davaların yapılan yargılaması sonunda İlk Derece Mahkemesince asıl ve birleştirilen davaların kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince asıl ve birleştirilen davaların reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili asıl ve birleştirilen dava dilekçesinde özetle; dava konusu Ankara ili, Etimesgut ilçesi, ... Mahallesi, 16419 ada 1 (eski 294) parsel sayılı taşınmazın davacı idare tarafından 05.10.1994 tarihli ve 1994/70 sayılı karar uyarınca kamulaştırıldığını, taşınmazın kamulaştırıldığı sırada malik olarak gözüken davalıya noter kanalıyla usulüne uygun bir şekilde tebligat yapıldığını ve idare tarafından belirlenen kamulaştırma bedelinin ... Bankası Dışkapı Şubesine bloke edildiğini, kamulaştırma bedeli 10 yıllık süre içinde çekilmediğinden Hazineye irat kaydedildiğini, tapu kayıt maliki tapuda ferağ işlemini yaptırmadığından bedeli yatırılan ve kamulaştırılması kesinleşen taşınmazın 2942 sayılı Kanun'un 17 nci maddesine göre davacı adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı şirket vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaz için açılan kamulaştırmasız el koyma nedeniyle davacı aleyhine Ankara Batı 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2019/148 Esasında kamulaştırmasız el atmadan kaynaklanan tazminat istemli davanın derdest olduğunu, dava konusu taşınmazın usulüne uygun kamulaştırılmadığını, müvekkiline usulüne uygun tebligatın yapılmadığını, dava konusu taşınmazın evveliyatında 294 ve 296 parsel iken birçok kez kamulaştırmaya tabi tutulduğunu ve 1199 m²sinin 1995 yılında kamulaştırıldığını, noter tebligatının ... İnşaat San. Tic. A.Ş.’ye tebliğ edildiğini, müvekkili şirket ile ... isimli şahsın herhangi bir bağının olmadığını, müvekkili şirketçe 1199m² yer bedeli olan 1.798.500.000 TL'nin ipotek alacaklısına ödenmesi için yazı yazılsa dahi kamulaştırma tebligatı usulüne uygun olmadığı için hak sahibinin haricen kamulaştırmayı öğrendiğini, usulsüz kamulaştırmayı meşru hale getirmeyeceğini, davacı kurumun taşınmazın bedelini bugüne kadar ödemediğini ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
2. Birleştirilen dosya davalısı ... vekili cevap dilekçesinde özetle, dava konusu taşınmaza ilişkin olarak taraflarınca ... aleyhine kamulaştırmasız el atma nedeni ile taşınmazın dava tarihindeki bedelinin ödenmesi talebi ile Ankara Batı 3. Asliye Hukuk Mahkemesi 2021/456 Esas sayılı dosyası ile dava açıldığını, derdestlik nedeniyle davanın reddi gerektiğini, aksi halde bekletici mesele yapılması gerektiğini ileri sürmüştür.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; davalılar yönünden noter tebligatlarının yapıldığını, kamulaştırma bedellerinin bankaya bloke edildiğini, adreslerin kanuna uygun olarak tespit edilerek noter tebligatlarının çıkarıldığını ve kamulaştırma işleminin kesinleştiğini, dava konusu eski 294 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma tarihindeki maliki olan ... İnşaat Kolektif Şirketine kamulaştırma evraklarının usulüne uygun olarak tebliğ edildiğini ve Ankara 23. Asliye Hukuk Mahkemesinin 1989/904 Esas sayılı dosyasında bedel arttırım davası açıldığını, kamulaştırma bedeli ödendiği halde ferağ verilmediği gibi taşınmazın ... Bankası A.Ş.’ye satıldığını, ... Bankası tarafından da davalı ... ‘ye satıldığını ileri sürerek istinaf isteminde bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalılar yönünden çıkartılan noter tebligatının usulüne uygun tebliğ edilmediği, davalı şirketin böyle bir adreste faaliyet göstermediği gibi diğer davalının da .... ile bir ilgisinin bulunmadığı dikkate alındığında yapılan noter tebligatları geçersiz olduğu gibi, 2942 sayılı Kanun’un 17 nci maddesi uyarınca tescil talep edilebilmesi için kıymet takdir komisyonunca tespit edilen çekişmesiz bedelin malik adına bir bankaya bloke edilmiş olması gerektiği, davalı tarafından bedelin çekilmemesi nedeniyle ve 10 yıllık sürenin dolduğu gerekçesi ile bedelin Hazineye irat kaydedildiğinin bildirilmiş olduğu da gözetildiğinde davalılar yönünden kesinleşmiş bir kamulaştırma işleminden bahsedilemeyeceğinden şartları oluşmayan davanın reddine dair kararda mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden bir isabetsizlik görülmediğinden davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek temyiz yolunan başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, 2942 sayılı Kanunu'nun mülga 17 nci maddesi uyarınca tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun'un (6100 sayılı Kanun) 359 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun’un mülga 17 nci maddesi
3. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun taşınmazı mülkiyetinin kazanılması başlıklı 705 inci maddesinin ikinci fıkrası şöyledir:
''Mahkeme kararı, cebr-i icra, işgal, kamulaştırma halleri ile kanunda öngörülen diğer hallerde mülkiyet tescilden önce kazanılır"
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dava konusu Ankara ili, Etimesgut ilçesi, ... Mahallesi, 16419 ada 1 (eski 294) parsel sayılı taşınmazın davacı idare tarafından 05.10.1994 tarihli ve 1994/70 sayılı karar uyarınca kamulaştırılmasına karar verildiği, kamulaştırma tarihinde davalılar .... ve ...’ın malik oldukları, kamulaştırma evraklarının tebliğine ilişkin noter tebligatının 02.09.1996 tarihinde “... ....” adına Ankara adresinde daimi işçisi Mustafa Yücel imzasına tebliğ edildiği, davalıların Mustafa Yücel isimli bir çalışanları olmadığı gibi, İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğünün 21.09.2021 tarihli cevabi yazısından davalı şirketin merkezini 16.07.1996 tarihinde İstanbula taşıdığı anlaşılmakla yapılan tebligatın usulüne uygun olmadığı, depo edilen bedelin de davalılara ödenmediği, davacı idarece de belirtildiği üzere 10 yıllık sürenin dolduğu gerekçesi ile bedelin Hazineye irat kaydedildiği anlaşılmakla davanın reddine karar verilmesi yerindedir.
3.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmamasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
20.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.