"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 39. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1890 Esas, 2023/266 Karar
KARAR : Esastan ret/ Düzeltilerek yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul 21. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2017/195 Esas, 2021/246 Karar
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun reddi ile kamu düzeni gereğince İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; İstanbul ili, Eypsultan ilçesi, ... Mahallesi 319 ada 5 parsel sayılı taşınmaza fiilen el atıldığını belirterek kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın zamanaşımına uğradığını, kabul anlamına gelmemek kaydıyla el atma olgusu kabul edilecek olsa dahi talep edilen bedelin fahiş olduğunu, taşınmaz kadastro parseli olduğundan düzenleme ortaklık payı kesildikten sonra kalan alanın değerlendirilmesi gerektiğini ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; cevap dilekçesinde ve rapora itiraz dilekçesinde ileri sürülen iddiaların değerlendirilmeye alınmadığını, kararın gerekçesiz olduğunun kabul edilmesi gerektiğini, taşınmazın kadastro parseli olup, düzenleme ortaklık payı düşülecek parsellerden olduğunu, bu nedenle düzenleme ortaklık payı düşülerek hesaplama yapılması gerektiğini, bedelin fahiş olduğunu, taşınmazın bir kısmının ... Belediyesi sınırları içerisinde olduğunu, sadece belediyeleri sınırında kalan kısımla ilgili olarak değerlendirme yapılması gerektiğini, belediyelerinin 1984 yılında kurulduğunu , 1970 yılında elatılmış olması nedeniyle belediyelerince el atmanın söz konusu olmadığını, el koyma tarihindeki niteliğin dikkate alınması gerektiğini, hangi kurum tarafından el atıldığının kesin olarak tespit edilmesi gerektiğini, takdir edilen bedeli kabul etmediklerini ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile kamulaştırmasız el atılan Eyüp ilçesi, ... Mahallesinde bulunan 319 ada 5 parsel sayılı arsa niteliğindeki taşınmaza, mahallinde yapılan keşif sonucu çok yakın konumda benzer taşınmazla emsal karşılaştırması yapılarak değer biçen, usul ve kanuna uygun olarak düzenlenen bilirkişi raporuna göre el atma bedelinin davalı idareden tahsiline karar verilmesi doğru olduğu gibi, taşınmazın bilirkişi raporunda belirlenen niteliğine göre 09.05.2017 dava tarihi itibarıyla 5.750 TL/m² birim değer üzerinden belirlenen bedelin uygun olduğunu, emsal taşınmazın dava konusu taşınmaza 180 metre mesafede aynı nitelikte kadastral parsel olup düzenleme ortaklık payı indirilmemesin de yerinde olduğunu belirterek istinaf taleplerinin esastan reddine karar verilmiş; ancak kamu düzeni bakımından yapılan incelemede; taşınmazın alınan bilirkişi raporuna göre A=187,50m² kısmının yol, B=90m² kısmının çocuk parkı olarak kullanıldığı tespit edildiğinden, yol olan kısmının 4721 sayılı Kanun'un 999 uncu maddesi uyarınca terkinine, park olan kısmının ise tesciline karar verilmesi gerekirken tamamının davalı ... adına tesciline karar verilmesi ile alınan 24.01.2021 tarihli bilirkişi ek raporuna göre 1970 yılı hava fotoğrafı incelenmesinde taşınmaza 1983 yılı öncesinde aynı şekilde el atılmış olduğu tespit edildiği hâlde, maktu harç ve maktu vekâlet ücreti yerine nispi harç ve nispi vekâlet ücretine hükmedilmesi nedeniyle İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz başvurusunda bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; el atma tarihinin kesin olarak belirlenemediğini, belediyenin 1984 yılında kurulmuş olması nedeniyle, el atmanın 1983 yılı sonrasında olduğunun kabulü ile nispi harç ve nispi vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini ileri sürerek kararın düzeltilerek onanmasını talep etmiştir.
2. Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; kararın gerekçesiz olduğunu, taşınmazın kadastro parseli olup, düzenleme ortaklık payı düşülecek parsellerden olduğunu, bu nedenle düzenleme ortaklık payı düşülerek hesaplama yapılması gerektiğini, bedelin fahiş olduğunu, somut emsal taşınmazın doğru alınmadığını, karşılaştırmanın uygun yapılmadığını, taşınmazın bir kısmının ... Belediyesi sınırları içerisinde olduğunu, iki belediyenin de sorumlu olduğunu, el koyma tarihindeki niteliğin dikkate alınması gerektiğini, takdir edilen bedeli kabul etmediklerini ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı tapu maliki ile davalı idare arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmazın değerinin biçilmesi ve bedelinin tahsili hususundadır
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu”nun (2942 sayılı Kanun) 11 inci ve geçici 6 ncı maddeleri
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesi, aynı bölgeden Dairemize intikal eden dosyalar dikkate alındığında yerindedir.
3. Taşınmazın bir kısmına park olarak el atılması nedeniyle bu kısmın tescili ve 1970 yılı hava fotosunun değerlendirildiği ek bilirkişi kurulu raporuna göre taşınmaza 1983 yılı öncesinde el atılmış olması nedeniyle de maktu harç ve maktu vekâlete hükmedilmesi yönünde İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak düzeltilmesi suretiyle yeniden esas hakkında hüküm kurularak davanın kabulüne karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
4. Dosyaya getirtilen aplikasyon krokisine göre mükerrerliğin çözüldüğü ve ek bilirkişi raporuna göre de taşınmazın tamamının Eyüpsultan ilçesi sınırları içerisinde kaldığı anlaşıldığı gibi, yine yol, kaldırım ve park olarak elatılan taşınmaza ilişkin bakım sorumluluğunun davalı idareye ait olması nedeniyle, davalı idare aleyhine hüküm kurulması yerinde bulunmuştur.
5.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Taraflardan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.