"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1618 Esas, 2022/1643 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul Anadolu 14. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/954 Esas, 2021/872 Karar
Taraflar arasındaki 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 1007 nci maddesi uyarınca rücuen tazminat istemine ilişkin davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı Hazine vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı Hazine vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı Hazine vekili dava dilekçesinde; dava dışı ... tarafından tapu iptali ve tescil veya Devletin tapu sicilinin tutulmasından sorumluluğu nedeniyle 4721 sayılı Kanun'un 1007 nci maddesi gereği tazminat talebiyle İstanbul 18. Asliye Hukuk Mahkemesine 2013/1 Esas sayılı dosyası ile dava açıldığını, mahkemece 2013/1 Esas, 2014/222 Karar sayılı ilamıyla hükmedilen alacak nedeniyle İstanbul 18. İcra Müdürlüğünün 2017/18518 Esas sayılı dosyası ile başlatılan ilamlı takip sonucu 199.865,45TL bedelin 13.11.2019 tarihli dekont ile ... tarafından ödendiğini, davalılar İstanbul ili, Eyüp ilçesi, ... Mahallesi, 29 ada 12 nolu parselin intikal işleminde tapu görevlileri olduklarından kusurlu davranışları sonucu Hazine zararının doğmasına sebep verdikleri nedenle ödenen tutarın rücuen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalılar ... ve ... vekili cevap dilekçesinde özetle; 2644 sayılı Tapu Kanunu'na (2644 sayılı Kanun) 10.09.2014 tarihli ve 6552 sayılı Kanunu'nun 84 üncü maddesi ile eklenen ek 2 maddesi ve sunduğu Yargıtay kararlarına göre 10 yıllık zamanaşımı olduğunu, işlem tarihinden itibaren 37 yıl gibi bir zamanın geçtiğini, davanın öncelikle zamanaşımı süresinin dolması nedeniyle reddi aksi takdirde ise esastan reddine karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; 2644 sayılı Kanun'un ek 2 nci maddesi ve sunduğu 3 adet Yargıtay kararlarına göre işlemin yapıldığı 03.02.1998 tarihinden itibaren 10 yıllık zamanaşımı süresinin dolduğunu, dosyada bulunan teftiş raporlarında hatalı işlemin daha önceki kayıtların ayrı sahifelere yazılmış olması nedeniyle fark edilmeden yapıldığını, müvekkilinin tapu işlemlerini yapmak için hizmet içi eğitim almadığını, idarenin, görev eğitimi, denetim ve kontrol sorumluluğu olduğunu, denetim ve tescil sorumluluğunun onaylayan müdüre ait olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
3. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; davayı doğuran asıl işlemin 1982 yılında yapıldığını, müvekkilinin, imzasının bulunduğu satış işleminin 03.02.1998 tarihinde olduğunu, daha önceki kayıtları irdeleme görevi bulunmadığını, memur ve müdüre geçmişteki kayıtları irdeleme görevinin verilmesinin mümkün olmadığını, bazı kayıtların İstanbul’un fethinden sonra alınan kayıtların irdelenmesi gerekir ki bununda mümkün olmadığını, önceki kayıtlara itibar ederek bu işlemi onayladığını, müvekkilini kusurlu bulan müfettiş raporunu kabul etmediğini, ayrıca 2644 sayılı Kanun'un ek 2 nci maddesine göre açılan davanın zamanaşımına uğradığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı Hazine vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı Hazine vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; dosyada düzenlenen 08.01.2021 tarihli ilk bilirkişi raporunda dava konusu intikal işlemini hazırlayan Tapu Sicil Muhafız Muavini ...'ın % 35, kontrol işlemini yapan Tapu Sicil Muhafız Muavini ...'in % 35, ...'ın % 15, ...'nın % 15 kusurlu/sorumlu olduklarının belirtilmiş olduğunu, raporun Tapu Kadastro Şube Müdürü tarafından hazırlandığını, dosyada alınan ilk bilirkişi raporunun davanın haklı olduğunu ispatladığını, Raporun Mahkeme tarafından yeterli görülmeyerek bilirkişi heyeti oluşturularak yeniden rapor alındığını, ikinci raporda tüm memurların ağır kusurlu olmadıklarının belirtildiğini, davalıların hafif kusurlu sayıldığını, böylece davalıların zamanaşımı iddiasının kabul edilebilir bulunduğunu, ... tarafından dava konusu rücu işlemine dayanak olan ödemenin 13.11.2019 tarihinde yapılmış olduğunu, davanın da 28.11.2019 tarihinde açıldığını, dolayısıyla genel zamanaşımı süresi içinde dava açıldığını, tapu memuru olan davalıların tespit ve tescil işlemlerinin asli ve esaslı görevleri olması ve gerekli dikkat ve özeni göstermediklerinin soruşturma raporu ile de anlaşılması nedeniyle ağır kusurlu oldukları ve işbu davanın 6098 sayılı Borçlar Kanunu'ndaki (6098 sayılı Kanun) genel zamanaşımına (ödeme tarihinden itibaren 2-10 yıllık) tabi olacağının açık olduğunu belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile rücuen tazminat talebine konu İstanbul ili, Eyüp ilçesi, ... Mahallesi, 29 ada, 12 nolu parsel sayılı taşınmaza ilişkin 27.10.1982 tarihli ve 3045 yevmiyeli intikal ve 3046 yevmiyeli bağış işlemleri ile 03.02.1998 tarihli ve 471 yevmiye nolu işlemlerde ilgili memurların ağır kusur halinin saptanmadığı, işlem tarihi itibarıyla zaman aşımının dolduğu görülmekle İlk Derece Mahkemesi tarafından davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmesinde isabetsizlik bulunmadığı anlaşıldığından davacı Hazine vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı Hazine vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı Hazine vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 4721 sayılı Kanun'un 1007 nci maddesi uyarınca rücuen tazminat istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4721 sayılı Kanun'un 1007 nci maddesi.
3. 6098 sayılı Kanun'un 73 üncü maddesi.
4. 2644 sayılı Tapu Kanun'un ek 2 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dava konusu İstanbul ili, Eyüp ilçesi, ... Mahallesi, 29 ada 12 parsel sayılı taşınmaz kaydına ilişkin dava dışı ... tarafından 4721 sayılı Kanun'un 1007 nci maddesine dayanarak İstanbul 18. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2013/1 Esas sayılı dosyasından açılan dava sonucunda tapu iptal ve tescil talebinin reddine, tazminat talebinin kabulüne karar verildiği, tazminatın tahsili için davacı ... tarafından İstanbul 18. İcra Müdürlüğü’nün 2017/18518 Esas sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığı, takip borçlusu olan davalı ... tarafından 13.11.2019 tarihli dekont ile 199.865,45 TL ödendiği, yapılan ödemeden sonra sorumluluğu bulunan kamu görevlilerine karşı eldeki davanın 28.11.2019 tarihinde açıldığı anlaşılmıştır.
3. Dosya kapsamına göre rücuen tazminat talebine konu İstanbul ili, Eyüp ilçesi, ... Mahallesi, 29 ada, 12 nolu parsel sayılı taşınmaza ilişkin 27.10.1982 tarihli ve 3045 yevmiyeli intikal ve 3046 yevmiyeli bağış işlemleri ile 03.02.1998 tarihli ve 471 yevmiye nolu işlemlerde ilgili memurların ağır kusur halinin saptanmadığı, işlem tarihi itibarıyla zamanaşımının dolduğu anlaşıldığından davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmesinde isabetsizlik bulunmamaktadır
4. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı Hazine vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı Hazine harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
27.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.