"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/271 Esas, 2023/191 Karar
KARAR : Kısmen kabul
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili ve ecrimisil istemine ilişkin davada verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkillerinin Yalova ili, ... ilçesi, ... köyü, 110 ada 110 parsel sayılı taşınmazda hissedar olduğunu, bahse konu taşınmazın orta kısmının yol altında kaldığı ancak bugüne kadar davalı idarece herhangi bir işlem yapılmadığını belirterek belirlenecek tazminatın ve ecrimisilin davalı idareden tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının iddiasının yerinde olmadığını, kamulaştırma işlemlerinin sonuçlandığını, davalılar murisinin kamulaştırmadan haberdar olduğunu, bu nedenle kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat koşullarının oluşmadığını ileri sürerek davanın reddini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 19.07.2016 tarihli ve 2015/910 Esas, 2016/519 Karar sayılı ilamı ile davanın reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Yalova 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; dava konusu Yalova ili, ... ilçesi, ... köyü 4.454,52 m² yüzölçümlü 110 ada 110 parsel sayılı taşınmazın kök parseli olduğu belirtilen 253 parsel sayılı taşınmazın, 20.10.1992 tarihli kamu yararı kararı uyarınca Yalova Bursa Devlet yolu kapsamında 290,00 m²lik kısmının kamulaştırıldığının belirtildiği, bu doğrultuda davacılar murisi ... adına çıkartılan kamulaştırma noter tebligatının 29.06.1993 tarihinde kardeşi ... imzasına tebliği edildiği ve taşınmazın kamulaştırma bedelinin ... Bankasına bloke edildiğinin bildirildiği anlaşılmıştır. ... Bankası tarafından gönderilen 20.06.2016 tarihli yazı cevabında ise 253 parsel sayılı taşımazın kamulaştırma bedeli olan 5.771,000 TL'nin 09.07.1993 tarihinde maliklere ödendiği bildirilmiştir. 7201 sayılı Tebligat Kanunu'nun (7201 sayılı Kanun) 16 ncı maddesi aynı konutta oturan kişiye tebligatın nasıl yapılacağını düzenlemiş olup, buna göre kendisine tebliğ yapılacak kişinin evde bulunmama sebebi ile tebligatı alan kişinin muhatap ile aynı çatı altında oturduğunun tebliğ mazbatasında belirtilmesi gereklidir. Bu itibarla, adı geçen murise yapılan tebligatta muhatabın adreste bulunmama sebepleri gösterilmediği gibi, tebligatı alan kişiyle aynı çatı altında oturup oturmadığı da belirtilmediğinden yapılan tebligat 7201 sayılı Kanun hükümlerine göre geçersiz ise de çekişmesiz bedelin ödenmesi halinde usulsüz tebligatın geçerli hale geleceği, ödenmemiş olması halinde ise geçersiz olacağı gözetilerek, ilgili banka şubesi ve bağlı bulunduğu Bölge Müdürlüğünden ödeme evrakları da temin edilip sonucuna göre 290,00 m²lik bölüm yönünden kamulaştırma işleminin kesinleşip kesinleşmediği belirlenerek sonucuna göre karar verilmesi gerektiğinin gözetilmemesi doğru değildir. Bu nedenle; mahallinde keşif yapılmak suretiyle, kamulaştırma krokisi ile fiilen el atıldığı belirlenen kısmın krokisi çakıştırılarak, taşınmaza el atılan kısmın, kamulaştırılan bölüm içinde kalıp kalmadığına ilişkin fen bilirkişisinden rapor alınıp, fiilen el atmaya konu bölüm ile kamulaştırılan bölümün aynı yere isabet ettiğinin anlaşılması halinde; kamulaştırma işlemin usulüne uygun kesinleştiğinin anlaşılması halinde, kamulaştırmaya konu 290,00 m²lik kısım yönünden davanın reddine, taşınmazın bu bölümünden arta kalan bölümlerine ise el atılıp atılmadığı, bu bölümlerin yol sebebiyle kullanılamaz hale gelip gelmediği yönündeki davacıların talep ve iddiaları da değerlendirilmek üzere işin esasına girilerek karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile hüküm kurulmasının hatalı olduğundan bahisle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Son Karar
Yalova 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 11.04.2023 tarihli ve 2019/271 Esas, 2023/191 Karar sayılı ilamı ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Yalova 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; fiili el atma tarihinin belirlenmediğini, reddedilen bedel üzerinden vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini belirterek mahkeme kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı tapu malikleri ile davalı idare arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun(1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1956/1 Esas, 1956/6 Karar sayılı kararının ilgili bölümü şöyledir: “... Usûlü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, esas itibarıyla, gayrimenkulünü yola kalbeden amme hükmi şahsiyeti aleyhine meni müdahale davası açmağa hakkı olduğuna, ancak dilerse bu fiili duruma razı olarak, mülkiyet hakkının amme hükmi şahsiyetine devrine karşılık gayrimenkulünün bedelinin tahsilini de dava edebileceğine ve isteyebileceği bedelin de mülkiyet hakkının devrine razı olduğu tarih olan dava tarihindeki bedel olduğuna 16.05.1956 tarihinde ilk toplantıda ittifakla karar verildi.”
3. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1954/1 Esas, 1956/7 Karar sayılı kararı ile “... Usûlü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, gayrimenkulünün bedelinin tahsiline ilişkin olarak, gayrimenkulünü yola kalbeden hükmü şahsiyeti aleyhine açacağı bedel davasında müruruzamanın mevzuubahis olamayacağına ve bu itibarla da, hadisede Borçlar Kanunu'nun 66. maddesinin tatbik kabiliyeti bulunmadığına ...” karar verilmiştir.
4. 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun’un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dava konusu Yalova ili, ... ilçesi, ... köyü, 110 ada 110 parsel sayılı taşınmazdan ifrazen oluşan 110 ada 127 parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak değer biçilmesi yerindedir.
3. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukukî nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı idare vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
4. Dairemiz Bozma ilamı sonrası düzenlenen fen bilirkişi raporu ve tapu kayıtlarının incelenmesi neticesinde dava konusu Yalova ili, ... ilçesi, ... köyü, 110 ada 110 parsel sayılı taşınmazın 110 ada 128 ve 110 ada 127 parsel sayılı taşınmazlara ifraz olduğu, 110 ada 128 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptal edilerek hükmen Maliye Hazinesi adına tescil edildiği, 110 ada 27 parsel sayılı taşınmazın ise 2.827.07 m² yüzölçümü ile malikler adına tescil edildiği anlaşılmış olup mahkemece ifraz sonrası oluşan 110 ada 27 parsel sayılı 2.827.07 m² yüzölçümlü taşınmazdaki davacıların hisselerinin bedeline hükmedilmesi gerekirken, ifraz öncesi kök parsel olan 110 ada 10 parsel sayılı 4.454.52 m² yüzölçümlü taşınmazdaki hisse karşılıklarına hükmedilmesi hatalıdır.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı idare vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan kararının BOZULMASINA,
09.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.