"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/340 Esas, 2023/70 Karar
KARAR : Ret
Taraflar arasındaki tapu kaydının mahkeme kararı ile iptal edilmesi nedeniyle uğranılan zararın 4721 ... Türk Medenî Kanunu’nun (4721 ... Kanun) 1007 nci maddesi uyarınca tazminine ilişkin davada verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın reddine karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacılar vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; İstanbul ili, Beykoz ilçesi, ... köyü 5 pafta, 201 parsel ... 28.828,00 m² miktarındaki taşınmazın müvekkillerin murisleri ... ... adına tespit gördüğünü ve vefatı ile müvekkillerine intikal ettiğini, Beykoz Tapulama Hakimliğinin 1979/51 Esas ... dosyası ile Orman Genel Müdürlüğü ve Maliye Hazinesi tarafından müvekkillerin de aralarında bulunduğu maliklere 201 parsel numaralı taşınmazın orman tahdit sınırları içerisinde kaldığını iddia ederek dava açıldığını, Beykoz Tapulama Hakimliğinin 25.12.1985 tarihli ve 1979/51Esas, 1985/39 Karar ... kararında davanın kısmen kabulüne karar verilerek 14.756,00 m²lik kısmın ormanın kayıtlı bulunduğu kütüğe aktarılmasına, orman tahdidi dışında olduğu anlaşılan 14.072,00 m²lik kısmın müvekkilleri adına kayıt ve tesciline karar verildiğini, sonrasında Beykoz Asliye Hukuk Mahkemesinin 1986/214 Esas ... kararında ise 201 parsel ... 14.072,00 m² yüzölçümündeki davalılar adına tapuya tescil edilen taşınmaz yönünden davalı tapusunun iptali ile 221 ... Kanun uyarınca Maliye Hazinesi adına tesciline karar verildiğini, 1956 yılından önceki kamulaştırmalarda 221 ... Kanun uygulandığından 1956 yılından önce kamulaştırma işlemleri tamamlanmamış ancak fiilen el konulmuş taşınmazların bedelini talep etmek için dava açılamadığını ancak 2008 yılından Anayasa Mahkemesi verdiği iptal kararıyla bu kapsama giren taşınmazlar için tazminat istenemeyeceğine ilişkin 221 ... Kanun hükmünü iptal ettiğini belirterek davalı idarenin müvekkillerine ait taşınmazın kesinleşen mahkeme kararı ile bedel ödenmeksizin tapusunun iptal edilmesi nedeniyle müvekkillerin uğramış olduğu zararın tazminini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine vekili cevap dilekçesinde özetle; davaya konu taşınmazın Beykoz Asliye Hukuk Mahkemesinin 1986/ 214 Esas ... dosyasında açılan dava ile tapusu iptal edilerek 221 ... Kanun gereğince Milli Savunma Bakanlığına tahsis edilmiş olarak Maliye Hazinesi adına tesciline karar verildiğinden açılan davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 09.06.2014 tarihli ve 2012/499 Esas, 2014/293 Karar ... kararı ile davanın kabulüne ve belirlenen bedelin davalı Hazineden tahsili ile davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin 09.06.2014 tarihli ve 2012/499 Esas, 2014/293 Karar ... kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; davacı taraf murisi ... ... adına tapuda kayıtlı olan İstanbul ili, Beykoz ilçesi, ... köyü 201 parsel ... taşınmaza Milli Savunma Bakanlığı'nca 1940 yılından beri askeri birlikler tarafından yerleşim ve eğitim alanı olarak kullanılması suretiyle 09.10.1956 tarihinden önce fiilen el atıldığı, idarenin 3402 ... Kadastro Kanunu’nun 12 nci maddesi uyarınca 10 yıllık hak düşürücü süre içerisinde kadastro öncesi nedenlere ve 221 ... Kanun'a dayanarak tapu kayıt maliklerine husumet yöneltmek suretiyle açtığı tapu iptali ve tescil davası sonucu davacı tarafın tapu kaydının iptal edildiği, davacı tarafın bu nedenle 4721 ... Kanun’un 1007 nci maddesi kapsamında tazminat talep ettiği ve mahkemece davanın kabulü ile tazminata hükmedildiği anlaşılmış ise de davacı tarafın zararı tapu kaydının oluşturulması sırasında Devletin aktif ya da pasif eylemlerinden değil 221 ... Kanun gereğince taşınmazın kamulaştırılmış sayılmasından kaynaklanmakta olup somut olayda tapu kaydının tutulmasından kaynaklanan bir zarar söz konusu olmadığından davanın reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde kabulüne karar verilmesi doğru görülmediğinden kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozma Kararına Uyularak Verilen Son Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; davanın temyiz incelemesi devam ettiği sırada Anayasa Mahkemesinin 2021/9 Esas ... kararıyla 221 ... Kanun'un tüm maddeleri iptal edildiğini ve iptal kararının 04.08.2022 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanmasından itibaren 9 ay sonra yürürlüğe girmesine karar verildiğini, buna göre dava konusu olayda da uygulanma imkanı bulunduğundan iptal edilmiş Kanun hükmüne göre verilen tescil kararı yolsuz olduğundan kamulaştırılma işleminin de geçersiz olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak 4721 ... Kanun’un 1007 nci maddesi uyarınca tazminat istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 ... Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 ... Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 ... Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. 4721 ... Kanun’un 1007 nci maddesinin birinci fıkrası.
3. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 18.11.2009 tarihli ve 2009/4-383 Esas, 2009/517 Karar ... ilâmında tapu işlemlerinin kadastro tespit işlemlerinden başlayarak birbirini takip eden işlemler olduğu, tapu kütüğünün oluşumu aşamasındaki kadastro işlemleri ile tapu işlemleri bir bütün oluşturduğundan bu kayıtlarda yapılan hatalardan 4721 ... Kanun’un 1007 nci maddesi anlamında Devletin sorumlu olduğunun kabulünün gerektiği, Devletin sorumluluğunun kusursuz sorumluluk olduğu, bu işlemler nedeniyle zarar görenlerin 4721 ... Kanun’un 1007 nci maddesi gereğince zararlarının tazmini için Hazine aleyhine adlî yargıda dava açabilecekleri belirtilmiştir.
4. 4721 ... Kanun’un 1007 nci maddesi uyarınca kabul edilen Devletin sorumluluğu, tapu sicilinin önemi ve kişilerin bu sicile olan ... duygularını sağlamak bakımından aynî hakkının saptanması, herkese açık tutulmasında tekel ... sağlayan bir sicil olması esasına dayanmaktadır. Bu sorumluluk, asıl ve nesnel (objektif) bir sorumluluk olduğundan zarara uğrayan zararının ödetilmesini doğrudan Devletten isteyebilir.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 ... Kanun’un 26.09.2004 tarihli ve 5236 ... Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 nci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Dosyada bulunan bilgi ve belgelere göre, İstanbul ili, Beykoz ilçesi, ... köyü 201 parsel ... taşınmazın 1970 yılında yapılan tapulama çalışmaları sırasında 28.828,00 m² olarak davacılar murisi ... ... adına tespit edildiği, yapılan tespite karşı Beykoz Tapulama Hakimliğinin 1979/51 Esas ... dosyası ile davacıların da aralarında bulunduğu maliklere karşı dava konusu 201 parsel numaralı taşınmazın orman tahdidi sınırları içerisinde kaldığı iddiasıyla 24.05.1973 tarihinde açılan tapulama tespitinin iptali davasında, Beykoz Tapulama Hakimliğinin 25.12.1985 tarihli ve 1979/51 Esas, 1985/39 Karar ... kararı ile davanın kısmen kabulüne karar verilerek orman tahdidi içinde bulunan 14.756,00 m²lik kısmın ormanın kayıtlı bulunduğu kütüğe aktarılmasına, orman tahdidi dışında olduğu anlaşılan 14.072 m²lik kısmın veraset ilamındaki hisseleri nispetinde aynı parsel numarası ile ... ... mirasçıları adına kayıt ve tesciline karar verildiği ve Yargıtay 16. Hukuk Dairesinin 27.05.1988 tarihli ve 1987/14415 Esas,1988/9535 Karar ... ilamı ile onanarak 29.07.1988 tarihinde kesinleştiği, Beykoz Asliye Hukuk Mahkemesinin 1986/24 Esas, ... dosyası ile dava konusu 201 parsel ... taşınmazın 1940 yılından beri askeri birlikler tarafından yerleşim ve eğitim alanı olarak kullanılageldiği ve taşınmazın halen bu özelliğini koruduğu ileri sürülerek 221 ... Kanun gereğince Maliye Hazinesi adına tapuya tescilli talepli dava açılmış olup Beykoz Asliye Hukuk Mahkemesinin 1986/214 Esas, 1989/942 Karar ... kararı ile davanın kabulü ile Beykoz ilçesi, ... köyü 201 parsel ... 14.072 m² yüzölçümlü ... ... mirasçıları adına kayıtlı olan taşınmazın tapusunun iptaline ve 221 ... Kanun uyarınca Milli Savunma Bakanlığı adına tahsis edildiği belirtilmek suretiyle Maliye Hazinesi adına tapuya tesciline karar verildiği ve temyiz edilmeksizin 07.05.1990 tarihinde kesinleştiği, eldeki davanın 07.08.2012 tarihinde 14.072,00 m² yüzölçümlü 201 parsel ... taşınmaza yönelik açıldığı anlaşılmakla 4721 ... Kanun'un 1007 nci maddesi şartları eldeki davada oluşmadığından uyulan bozma ilamı uyarınca davanın reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen kararın bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacılar vekilinin temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun kararın ONANMASINA,
Davacılardan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
20.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.