"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/63 Esas, 2021/289 Karar
KARAR : Kabul
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsiline ilişkin davada verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı SASKİ Genel Müdürlüğü vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin Samsun ili, Havza ilçesi, ... Mahallesi 217 ada 8 parsel sayılı taşınmaza kamulaştırma yapılmaksızın fiilen el atıldığını belirterek kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin davalı idareden tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı SASKİ Genel Müdürlüğü vekili cevap dilekçesinde özetle; öncelikle davanın husumet yönünden reddine karar verilmesini, açılan davayı kabul etmediklerini, davanın esastan reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. MAHKEMESİ KARARI
Mahkemenin 02.03.2016 tarihli ve 2014/150 Esas, 2016/48 Karar sayılı kararı ile davanın davalı SASKİ Genel Müdürlüğü yönünden kabulüne, davalı ... yönünden ise husumetten reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin 02.03.2016 tarihli ve 2014/150 Esas, 2016/48 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde davalı SASKİ Genel Müdürlüğü vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; mahallinde yeniden keşif yapılarak mahkeme gözlemi de yazılmak suretiyle taşınmazın ne kadarından yol geçtiği, kalan kısmının kullanılmaz durumda olup olmadığı açık bir şekilde belirlenip bu doğrultuda alınacak teknik bilirkişi raporlarına göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde eksik inceleme ile hüküm kurulması doğru görülmediğinden kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 22.06.2018 tarihli ve 2017/199 Esas, 2018/ 149 Karar sayılı kararı ile davanın davalı SASKİ Genel Müdürlüğü yönünden kabulüne, davalı ... yönünden ise husumetten reddine karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin 22.06.2018 tarihli ve 2017/199 Esas, 2018/ 149 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı SASKİ Genel Müdürlüğü vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; ... Belediye Başkanlığının 21.03.2019 tarihli yazı cevabında dava konusu taşınmazın kamulaştırmadan arta kalan 1651,77 m²lik ve 1902,17 m²lik kısımlarının yapılaşmaya uygun olmadığı bildirildiğinden bu kısımların da bedeline hükmedilmesi gerektiğinin düşünülmemesi doğru görülmediğinden kararın bozulmasına karar verilmiştir.
D. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Üçüncü Karar
Mahkemenin 22.01.2020 tarihli ve 2019/251 Esas, 2020/25 Karar sayılı kararı ile davanın davalı SASKİ Genel Müdürlüğü yönünden kabulüne, davalı ... yönünden ise husumetten reddine karar verilmiştir.
E. Üçüncü Bozma Kararı
1. Mahkemenin 22.01.2020 tarihli ve 2019/251 Esas, 2020/25 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde davacı ile davalı SASKİ Genel Müdürlüğü vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; toplam 4.301,88 m² olan taşınmazın fiilen 747,94 m²sinden yol geçtiği, arta kalan 1651,77 m²lik ve 1902,17 m²lik kısımlarının yapılaşmaya uygun olmadığı gözetilerek bu kısımların da bedelinin verilmesi gerektiği anlaşıldığından, bozma konusu yapılmayarak kesinleşen m² birim fiyatı olan 24,00 TL üzerinden taşınmazın tamamının bedeli olarak 103.245,12 TL’ye hükmedilmesi ve dava konusu taşınmazın tapu kaydının iptali ile davalı idare SASKİ adına tesciline karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi ve hükmedilen taşınmaz bedeline, dava tarihinden itibaren yasal faiz işletilmesi gerektiği düşünülmeden, yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmediğinden kararın bozulmasına karar verilmiştir.
F. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Dördüncü Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulü ile 103.254,12 TL tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı SASKİ Genel Müdürlüğünden alınarak davacıya verilmesine, bedeline hükmedilen davacı payının tapusunun iptali ile davalı idare adına tesciline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı SASKİ Genel Müdürlüğü vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı SASKİ Genel Müdürlüğü vekili temyiz dilekçesinde özetle; dosyaya sunulan bilirkişi raporlarını kabul etmediklerini, bedellerinin yüksek tespit edildiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak davacı tapu maliki ile davalı idare arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmazın değerinin biçilmesi ile bedelinin tahsili hususundadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesi gereği yürürlükte bulunan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1956/1 Esas, 1956/6 Karar sayılı kararının ilgili bölümü şöyledir: “... Usûlü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, esas itibarıyla, gayrimenkulünü yola kalbeden amme hükmi şahsiyeti aleyhine meni müdahale davası açmağa hakkı olduğuna, ancak dilerse bu fiili duruma razı olarak, mülkiyet hakkının amme hükmi şahsiyetine devrine karşılık gayrimenkulünün bedelinin tahsilini de dava edebileceğine ve isteyebileceği bedelin de mülkiyet hakkının devrine razı olduğu tarih olan dava tarihindeki bedel olduğuna 16.05.1956 tarihinde ilk toplantıda ittifakla karar verildi.”
3. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1954/1 Esas, 1956/7 Karar sayılı kararı ile “... Usûlü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, gayrimenkulünün bedelinin tahsiline ilişkin olarak, gayrimenkulünü yola kalbeden hükmü şahsiyeti aleyhine açacağı bedel davasında müruruzamanın mevzuubahis olamayacağına ve bu itibarla da, hadisede Borçlar Kanunu'nun 66. maddesinin tatbik kabiliyeti bulunmadığına...” karar verilmiştir.
4. 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihaî kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen kararın bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı SASKİ Genel Müdürlüğü vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Mahkeme kararının ONANMASINA,
Aşağıda yazılı kalan harcın davalı SASKİ Genel Müdürlüğünden alınmasına,
25.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.