"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 39. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/293 Esas, 2023/403 Karar
KARAR : Yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul Anadolu 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/86 Esas, 2022/407 Karar
Taraflar arasındaki yargılamanın iadesi davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın talep eden davacı idare vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Talep eden davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; davalı ... ... tarafından idare aleyhine açılan davada, Küçükyalı Mahallesi 125 ada 4 parsel ... taşınmaza kamulaştırma yapılmaksızın el atıldığından bahisle tazminat istemi ile açılan davada, verilen kararın 21.12.2015 tarihinde kesinleşmesi üzerine, 496.208,00 TL'nin davalı ...'a ödendiğini, bilahare aynı taşınmazdaki diğer hissedar ... ... tarafından ... 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin 1993/284 Esas ... dosyasında açılan davada verilen kararın 23.11.1995 tarihinde kesinleşmesi üzerine, taşınmaz bedeli olarak 1.568.277.700.000,00 Eski TL'nin ... ...'e ödendiği hususunun tespit edildiğini, davacıya yapılan ödeme ile aynı taşınmaz için iki kez ödeme yapıldığının saptandığını, 1995 yılında kesinleşen karar gereği tapuda tescil yapılmadığı için ikinci davada hileli yolla davalı idareden para tahsili yoluna gidildiğini belirterek davacının mahkeme kararı ile sebepsiz zenginleştiği gözönüne alınarak mahkemenin 2013/74 Esas, 2014/129 Karar ... kararının yargılamanın yenilenmesi yolu ile ortadan kaldırılmasına ve davalı tarafından açılan davanın reddine karar verilmesi talebinde bulunduğu görülmüştür.
II. CEVAP
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; yargılamanın iadesi istemi için gerekli şartların oluşmadığı ve hak düşürücü süre geçtikten sonra talepte bulunulduğu gözönüne alınarak davanın reddine karar verilmesinin talep edildiği görülmüştür.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 375 inci maddesinde belirtilen yargılamanın iadesi sebeplerinden birisi bulunmadığı için yargılamanın iadesini gerektirecek bir durum oluşmadığından yargılamanın iadesi talebinin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde talep eden davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Talep eden davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; davalı ... tarafından açılan iki ayrı davanın konusu aynı olup ikinci davanın kesin hüküm nedeniyle reddi gerekirken sehven kesinleştiğini, bu husus ... tarafından bilindiğinden mükerrer ödemenin iade edildiğini; ancak verilen ikinci hükmün yargılamanın yenilenmesi yoluyla iptali gerektiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile yapılan incelemede davacı ... ... tarafından Küçükyalı Mahallesi, 125 ada 4 parselle ilgili taşınmaza yönelik İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından fiilen el atıldığından bahisle tazminat istemi ile dava açıldığı, yapılan yargılama sonucu 24.01.1995 tarihinde davanın kabulü ile 930.000,00 TL tazminatın davalıdan tahsiline, taşınmazdaki ... ... ve ... ...'na ait hisselerin davalı idare adına tesciline karar verildiği; yargılamanın iadesi talebine konu mahkemenin 2013/74 Esas ... dava dosyasında ise davalı ... ...'nun Küçükyalı Mahallesi, 125 ada 4 parselde bulunan hissesi ile ilgili kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat istemi ile İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve ... aleyhine açılan tazminat davasında, yapılan yargılama sonucu 29.04.2014 tarihinde ... yönünden davanın husumet nedeniyle reddine, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı yönünden davanın kabulü ile 308.480,00 TL bedelin kamulaştırmasız el atma nedeniyle, davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, taşınmazdaki davacıya ait hisse ile ilgili tapu kaydının iptali ile yol olarak terkinine karar verildiği, kararın kesinleştiği görülmüştür. Bu durumda kesinleşmiş iki ayrı hüküm kurulduğu anlaşıldığından 6100 ... Kanun'un 375 inci maddesi uyarınca yargılamanın iadesi talebinin kabulü ile İstanbul Anadolu 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/74 Esas, 2014/129 Karar ... dosyası üzerinden verilen ilamın iptaline, kesin hüküm bulunması nedeniyle dava şartı yokluğundan davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde talebin reddine dair hüküm tesis edilmesi, doğru görülmediğinden hükmün kaldırılması suretiyle yeniden esas hakkında karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; yargılamanın iadesine konu olan gayrimenkuldeki diğer hissedar aleyhinde açılmış bulunan aynı mahiyetteki bir davanın Yargıtaydan geçmek suretiyle kesinleştiğinin muhtelif dilekçelerinde belirtilmesine rağmen dikkate alınmadığını, talep eden davacı idare vekilinin istinaf nedenlerinin hiçbiri yerinde bulunmadığı gibi Mahkeme huzurunda imzası ile onadığı beyanından da anlaşılacağı üzere asıl alacak bakımından davanın konusunun kalmamış olduğunu kabul etmiş olması nedeniyle kabul kararı vermesinin tamamen usule ve kanuna aykırı olduğunu, birinci karardan 10 yıl geçmiş ve zaman aşımına uğramış olduğuna dair itirazlarının değerlendirilmediğini, esasen her iki davanın ayrı konularda davalar olduğunu, bu sebeplerle kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, yargılanmasını yenilenmesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6100 ... Kanun'un 375 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı ... vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 ... Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalıdan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
13.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.