"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2023/48 Esas, 2023/38 Karar
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. Ankara 15. Asliye Hukuk Mahkemesinin 07.06.2022 Tarihli ve 2022/305 Esas, 2022/252 Karar Sayılı Kararı
Davacının dava dilekçesinde dava konusu tasarrufları 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 19 uncu maddesindeki genel muvazaa sebebiyle iptalini talep ettiği, genel muvazaa sebebine dayanılarak açılan tasarrufun iptali davalarının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 12 nci maddesindeki kesin yetki kuralı kapsamında kaldığı, bu sebeple taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinde davanın görülmesinin gerektiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
B. Mersin 6. Asliye Hukuk Mahkemesinin 01.02.2023 Tarihli ve 2023/48 Esas, 2023/38 Karar Sayılı Kararı
Davanın konusu itibariyle davanın kesin yetki hükmüne tabi olmadığı, davalı tarafça yetki itirazının olup olmadığı yönünde taraflara dava dilekçesi tebliğ edilip cevap süresinin dolması beklenmeden mahkemece yetkisizlik kararı verildiği, kaldı ki davalıların yerleşim yerlerinin Ankara olduğu hususları göz önüne alındığında davaya bakmaya Ankara mahkemelerinin yetkili olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, 2004 sayılı İcra İflas Kanunu’nun (2004 sayılı Kanun) 277 ve devamı maddeleri uyarınca tasarrufun iptali istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Kanunu’nun 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 2004 sayılı Kanun’un “İptal davası ve davacılar” başlıklı 277 ve devamı maddeleri.
3. 2004 sayılı Kanun’un “İptal davasında davalı” başlıklı 282 nci maddesi şöyledir;
"İcra ve iflas Kanununun 11 inci babındaki iptal davaları borçlu ve borçlu ile hukuki muamelede bulunan veya borçlu tarafından kendilerine ödeme yapılan kimseler ile bunların mirasçıları aleyhine açılır. Bunlardan başka, kötü niyet sahibi üçüncü şahıslar aleyhine de iptal davası açılabilir. İptal davası iyi niyetli üçüncü şahısların haklarını ihlal etmez."
4. 6100 sayılı Kanun'un“Yetki” başlıklı 6 ncı maddesinini birinci fıkrası şöyledir:
"Genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir.”
5. 6100 sayılı Kanun'un "Davalının birden fazla olması hâlinde yetki" başlıklı 7 nci maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
"Davalı birden fazla ise dava, bunlardan birinin yerleşim yeri mahkemesinde açılabilir. Ancak, dava sebebine göre kanunda, davalıların tamamı hakkında ortak yetkiyi taşıyan bir mahkeme belirtilmişse, davaya o yer mahkemesinde bakılır."
6. 6100 sayılı Kanun'un "Mecburi dava arkadaşlarının davadaki durumu " başlıklı 60 ncı maddesi şöyledir.
" Mecburi dava arkadaşları, ancak birlikte dava açabilir veya aleyhlerine de birlikte dava açılabilir. Bu tür dava arkadaşlığında, dava arkadaşları birlikte hareket etmek zorundadır. Ancak, duruşmaya gelmiş olan dava arkadaşlarının yapmış oldukları usul işlemleri, usulüne uygun olarak davet edildiği hâlde duruşmaya gelmemiş olan dava arkadaşları bakımından da hüküm ifade eder."
C. Değerlendirme
1. İptal davaları ayni hakka değil kişisel hakka dayanan davalardan olduğundan davanın konusu taşınmaz bile olsa 6100 sayılı Kanun'un 12 nci maddesinin uygulanma imkanı yoktur. 2004 sayılı Kanun'un 282 nci maddesi gereğince davalı borçlu ile doğrudan veya dolaylı işlem yapan 3 üncü kişiler arasında zorunlu dava arkadaşlığı bulunduğundan ve zorunlu dava arkadaşları usul işlemlerini birlikte yapmak zorunda olduklarından yetki itirazının davalılarca birlikte ileri sürülmesi yasa gereğidir. Yalnız bir davalı tarafından ileri sürülen yetki itirazı hukuki sonuç doğurmaz.
2. Somut olayda; davalıların cevap dilekçesi sunmadığı ve yetki itirazında bulunmadıkları anlaşılmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın davanın ilk açıldığı yer olan Ankara 15. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp, sonuçlandırılması gerekmektedir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince Ankara 15. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
20.11.2023 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.