"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/673 Esas, 2023/157 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ergani 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/333 Esas, 2020/257 Karar
Taraflar arasındaki 4650 ... Kanun'la değişik 2942 ... Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 ... Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma konusu irtifak ... bedelinin tespiti ve bu hakkın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, İlk Derece Mahkemesince 16.12.2020 tarihli ek karar ile istinaf başvurusunun istinaf harçlarının yatırılmaması nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Ek kararın davacı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Diyarbakır ili Ergani ilçesi ... Mahallesi 102 ada 9 parsel ... taşınmazın T.C. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunun 22.08.2007 tarihli ve 1290/1 ... lüzum kararı ve Botaş Yönetim Kurulunun 05.06.2018 tarihli ve 295 ... kamulaştırma kararı gereğince, kamulaştırma kanuna hükümlerine göre BOTAŞ Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş.lehine kamulaştırıldığını, söz konusu parsele Kamulaştırma Kanunu'nun 27 inci maddesine göre acele Kamulaştırma yapıldığını, Ergani Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/165 D.İş (Esas) ... tespit ile kararı ile belirlenen 3.226,24 TL toplam bedelin Vakıflar Bankası Ergani Şubesine bloke edildiğini Ergani Asliye Hukuk Mahkemesinin taktir ettiği kamulaştırma bedeli dikkate alınarak Kamulaştırma Kanun'un 8 inci maddesine göre bahse konu taşınmazın ...-i ferağ ile alınması için taşınmaz malik veya maliklerine usulüne uygun iadeli taahhütlü mektup gönderilmesine karşın davalıların bu bedel üzerinde anlaşmaya yanaşmadıklarını ve tapuda ferağ vermediklerini, yukarıda belirtilen nedenlerden dolayı Diyarbakır ili Ergani ilçesi ... Mahallesi 102 ada 9 parsel numaralı taşınmazdan kamulaştırılmasına karar verilen 1051,28 m²lik daimi irtifak bedelinin ve 395,97 m²lik geçici irtifak ... bedelinin (inşaat süresince 2 yıl üzerinden) tespitine, taşınmazın ekli krokisinde gösterilen 1051,28 m² daimi irtifak hakkının (ağaç dikmemek, bina vs.sabit tesis yapmamak şartı ile) BOTAŞ (Boru Hatları ve Petrol Taşıma A.Ş.) adına tesciline, avukatlık ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, 16.12.2020 tarihli ek karar ile istinaf başvurusu harcının yatırılmaması nedeniyle reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına ve ek karara karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; asıl kararın istinafı için yaptıkları istinaf başvurusu üzerine mahkemece eksik harçların ödenmesi amacıyla kendilerine muhtıra gönderildiğini, söz konusu muhtıraya karşı süresinde yazılı beyanda bulunarak dosyada istinaf harç ve giderlerini karşılayacak tutarda avanslarının bulunduğu, kurumda ödenek yokluğundan kaynaklı sıkıntı bulunduğu gerekçesi ile gerekli harçların dosyada bulunan gider avansından çekilmesini talep ettiklerini, mahkeme yazı işleri müdürü ile yapılan görüşmede söz konusu istinaf harç ve giderlerinin avanstan karşılanması taleplerinin olumlu görüldüğünü, bu sebeple muhtırada belirtilen harçların dosyadaki avanslarından karşılanmasını belirtir yazılı talep gönderdiklerini, yazı işleri müdürünün istinaf harçlarının gider avanslarından karşılanacağını belirtmiş olması nedeniyle ayrıca istinaf harcı yatırmadıklarını, mahkemenin avanstan istinaf harcı alınmasının yasal dayanağı olmadığından bahisle istinaf başvurusunun reddine dair ek kararının hukuka aykırı olduğunu, bu nedenle istinaf başvurularının süresinde olduğunun kabulünü istemiş ve asıl karara karşı istinaf sebeplerini yinelemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; ilk derece mahkemesince HMK'nın 344 üncü maddesi uyarınca istinaf harçlarının muhtıranın tebliğinden itibaren bir haftalık kesin süre içerisinde yatırılması, aksi halde istinaf isteminden vazgeçmiş sayılacağına karar verileceğine ilişkin muhtıra davacı vekiline usulüne uygun olarak tebliğ edildiği halde verilen kesin süre içinde gerekli harçların yatırılmadığını, Harçlar Kanunu gereğince yatırılması gereken harçların gider avansından karşılanmasına olanak tanıyan bir yasa hükmü bulunmadığından davacının istinaf talebinden vazgeçmiş sayılmasına ilişkin olarak verilmiş ek kararı usul ve kanuna uygun bularak davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü nedenleri tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kamulaştırma konusu irtifak ... bedelinin tespiti ve tesciline ilişkin davada istinaf kanun yolu başvuru harcının ödenip ödenmediği, usulüne uygun istinaf başvurusu yapılıp, yapılmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuku Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 ... Kanun'un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, kararda belirtilen gerekçelere göre istinaf başvurusu süresinde yapılmadığından talebin reddine ilişkin ek karara karşı yapılan istinaf başvurusunun esastan reddine dair verilen karar usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 ... Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
11.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.