"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2016/160 Esas, 2022/515 Karar (Birleşen İstanbul Anadolu Asliye Hukuk Mahkemesi
KARAR : Kısmen kabul, kısmen ret
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkin asıl ve birleştirilen davalarda verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davalı ... aleyhine açılan birleştirilen davada davacı ... ve tüm davacılar murisi ... Dernek payları yönünden davanın reddine, diğer davacıların tazminat taleplerinin kabulüne, davalı ... hakkındaki asıl ve birleştirilen davaların kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı ... ve ... vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; İstanbul ili, Pendik ilçesi, ... Mahallesi 772 ada 7 (ifraz sonrası Çınardere Mahallesi 11203 ada, 10, 11, 12, ve 13) parsel sayılı ve ... Mahallesi 10871 ada 3 ve 19 parsel sayılı taşınmazlara kamulaştırma yapılmaksızın yol yapılmak suretiyle fiilen el atıldığını belirterek kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin davalı idareden tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; asıl ve birleştirilen davaların husumet yönünden reddini istemiştir.
2.Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; asıl ve birleştirilen davaların reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 29.05.2014 tarihli ve 2005/616 Esas, 2014/239 Karar sayılı kararı ile asıl ve birleştirilen davaların kısmen kabulüne ve el atma tazminatının davalı idarelerden tahsil edilerek davacılara ödenmesine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1.Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Dairemizce yapılan temyiz incelemesinde; dava konusu taşınmazın 3.133,00 m²lik bölümünün İstanbul-İzmit yolu Pendik kavşağı nedeniyle 18.09.1968'de, 1.576,00 m²lik bölümünün de Bostancı- Gebze Ekspres yolunun Pendik varyant kuzey yanyolu nedeniyle 10.12.1971 tarihinde davalı ... Müdürlüğünce kamulaştırılmasına karar verildiği, davacılardan ... ve davacılar murisi ... Dernek'in ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 1972/463 Esas, 1976/ 952 Karar sayılı ilamı ile bedel arttırım davası açtıkları, açılan davanın reddine karar verildiği, bedel artırım davası açılmakla tebligat işlemleri tamamlanmış sayılacağından, açılan bu davanın taşınmazın kamulaştırılan hangi bölümüne ilişkin olduğunun tespit edilmesi gerektiği, bu nedenle davacılardan ... ve davacılar murisi ... Dernek tarafından ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 1972/463 Esas, 1976/952 Karar sayılı ilamı ile açılan bedel artırım davasının taşınmazın hangi bölümüne ilişkin olduğunun tespiti bakımından, mahallinde yeniden keşif yapılarak, taşınmaza ilişkin kamulaştırma paftaları ile çaplı krokiler uygulanmak ve gerektiğinde tanık da dinlenmek suretiyle taşınmazın bedel artırım davası açılan ve kamulaştırılan bölümünün tespit edilip, davacılardan ... ve davacılar murisi ... Dernek payı yönünden sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeye dayalı kabul kararı verilmesi doğru görülmeyerek kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B.Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 14.10.2022 tarihli ve 2016/160 Esas, 2022/515 Karar sayılı kararı ile davalı ... aleyhine açılan davada davacı ... ve tüm davacılar murisi ... Dernek payları yönünden davanın reddine, diğer davacıların tazminat taleplerinin kabulüne, davalı ... hakkındaki asıl ve birleştirilen davaların kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... ve ... vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; ... ile ... arasında imzalanan protokoller gereği husumetin sadece Karayolları Genel Müdürlüğüne yöneltilmesi gerektiğini ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2.Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; hükme esas alınan bilirkişi raporunda fahiş bedel tespit edildiğini ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı tapu maliki ile davalı idareler arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmazın değerinin biçilmesi ile bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanunun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1956/1 Esas, 1956/6 Karar sayılı kararının ilgili bölümü şöyledir: “... Usûlü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, esas itibarıyla, gayrimenkulünü yola kalbeden amme hükmi şahsiyeti aleyhine meni müdahale davası açmağa ... olduğuna, ancak dilerse bu fiili duruma razı olarak, mülkiyet hakkının amme hükmi şahsiyetine devrine karşılık gayrimenkulünün bedelinin tahsilini de dava edebileceğine ve isteyebileceği bedelin de mülkiyet hakkının devrine razı olduğu tarih olan dava tarihindeki bedel olduğuna 16.05.1956 tarihinde ilk toplantıda ittifakla karar verildi.”
3. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1954/1 Esas, 1956/7 Karar sayılı kararı ile “... Usûlü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, gayrimenkulünün bedelinin tahsiline ilişkin olarak, gayrimenkulünü yola kalbeden hükmü şahsiyeti aleyhine açacağı bedel davasında müruruzamanın mevzuubahis olamayacağına ve bu itibarla da, hadisede Borçlar Kanunu'nun 66. maddesinin tatbik kabiliyeti bulunmadığına ...” karar verilmiştir.
4. 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun (2942 sayılı Kanun) 11 ... maddesi.
3. Değerlendirme
1.Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun’un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 ... maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Arsa niteliğindeki İstanbul ili, Pendik ilçesi, ... Mahallesi 772 ada 7 parsel sayılı taşınmazın ifrazı sonucu oluşan Çınardere Mahallesi 11203 ada 10,11,12,13 parseller ve ... Mahallesi 10871 ada 3 ve 19 parsel sayılı taşınmazlara 2942 sayılı Kanun'un 11 ... maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesine ve alınan rapor uyarınca davacılar hissesine düşen bedellerin davalı idarelerden tahsiline karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3.Dava konusu İstanbul ili, Pendik ilçesi, ... Mahallesi 772 ada 7 parsel sayılı taşınmazın ifrazı sonucu oluşan Çınardere Mahallesi 11203 ada 10,11,12,13 parseller ve ... Mahallesi 10871 ada 3 ve 19 parsel sayılı taşınmazların el atılan kısımlarının fen bilirkişisince çakıştırılması sonucu el atılan alanların ve davacılardan ... ve davacılar murisi ... Dernek taşınmazın bedel artırım davası açılan ve kamulaştırılan bölümünün tespit edilip, davalı ... aleyhine açılan davada davacı ... ve tüm davacılar murisi ... Dernek payları yönünden davanın reddine, diğer davacıların tazminat taleplerinin kabulüne, davalı ... hakkındaki asıl ve birleştirilen davaların kısmen kabulüne karar verilmesi yerindedir.
4. Temyizen incelenen mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla, ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı ... ve ... vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davalı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Davalı ... Başkanlığından peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
11.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.