"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/606 Esas, 2023/1480 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Gerze (Sinop) Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/222 Esas, 2022/355 Karar
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın davalı ... yönünden husumet yokluğu nedeniyle reddine, davalı ... yönünden kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı ... vekili ile davalı ... vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... vekilince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Sinop ili, Gerze ilçesi, ... Mahallesi, 76 ada 124 parsel sayılı taşınmazın bir kısmının imar planında yeşil alan olarak ayrıldığını, bir kısmının ise kıyı kenar çizgisi içerisinde kaldığını, taşınmazın kullanımının kısıtlandığını belirterek oluşan zararın davalı idarelerden tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; idari yargının görevli olduğunu, müvekkil idareye husumet yöneltilemeyeceğini belirterek davanın reddini talep etmiştir.
2.Davalı ... vekili cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın davalı ... yönünden pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine, davalı ... yönünden kabulü ile bedelin davalı ... Başkanlığından tahsiline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili ile davalı ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; müvekkil idareye husumet yöneltilemeyeceğini, kamulaştırmasız el atma şartlarının oluşmadığını, davanın reddine karar verilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
2.Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; müvekkil idare lehine vekâlet ücreti takdir edilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile park alanında kalan ve kıyı kenar çizgisi içerisinde kalmakla beraber taşınmazın tamamının imar planında park alanına ve günübirlik tesis alanına tahsis edilmiş olması nedeni ile bu kısmın da bedelinden davalı ... Başkanlığının sorumlu olduğunun kabulü ile arsa niteliğindeki dava konusu taşınmaza emsal metoduna göre bedel belirlenip, belirlenen bedelin davalı ... Başkanlığından tahsiline, park alanı ve kıyı kenar çizgisi içerisinde kalan alanların tapu kaydının iptali ile davalı idareler adına tesciline, davacıların ıslah ile talep ettikleri miktarın tamamının hüküm altına alınması karşısında davalı ... lehine vekâlet ücretine hükmedilmemesine dair verilen kararda herhangi bir isabetsizlik bulunmadığından, davalı ... vekili ile davalı ... vekilinin istinaf itirazlarının ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürülen itirazları tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tespiti ile bedelin sorumlu idareden tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki dava konusu taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak değer biçilmesinde yöntem itibarıyla bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre davalı ... vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
4. 6100 sayılı Kanun’un 33 üncü maddesi gereğince; maddi olayları ileri sürmek taraflara, hukukî nitelendirme yapmak ve uygulanacak kanun maddelerini belirlemek hâkime aittir.
5. Her ne kadar davacı tarafça dava konusu taşınmazın bir kısmının kıyı kenar çizgisi içerisinde kaldığını belirterek el atma bedelinin davalı idarelerden tahsili isteminde bulunulmuşsa da yapılan incelemede; davaya konu Sinop ili, Gerze ilçesi, ... Mahallesi, 76 ada 124 parsel sayılı, 1.993,00 m² yüzölçümlü taşınmazın 1.670,26 m²lik kısmının kıyı kenar çizgisi içerisinde kaldığı alınan 20.11.2020 ve 02.02.2021 havale tarihli fen raporlarıyla sabit olduğu anlaşılmakla; somut uyuşmazlığın, mülkiyeti davacıya ait taşınmazın bir kısmının kıyı kenar çizgisi içinde kalması nedeniyle uğranılan zararın 4721 sayılı Kanun’un 1007 nci maddesi uyarınca tazmini istemine ilişkin olduğu ve davanın açıklanan niteliğine göre kıyı kenar çizgisi içinde kalan kısmın bedelinin davalı Hazineden tahsiline karar verilmesi gerekirken tüm zararın davalı ... Başkanlığından tahsiline karar verilmesi kararın bozulmasını gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Davalı ... Başkanlığından peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararının bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
15.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.