"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2132 Esas, 2022/2773 Karar
KARAR : Yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Urla 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/442 Esas, 2022/357 Karar
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedeli ve ecrimisilin tahsili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usûl eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; ... ili, Urla ilçesi, ... Mahallesi 869 ada 171 (yeni 2641 ada 7) parsel sayılı taşınmazın davalı ... meclisinin 20.10.2000 tarihli ve 293 sayılı kararı ile onanan 1/1000 ölçekli İçmeler revizyon imar planında kısmen park, kısmen otopark alanı olarak düzenlendiğini, dava konusu taşınmaza fiilen ve hukuken kamulaştırmasız el atıldığını, kamulaştırmasız el atma nedeniyle şimdilik 25.000,00 TL tazminat ile el atılan kısımlar için geriye dönük 5.000,00 TL ecrimisil bedelinin davalıdan tahsili ile davacılara hisseleri oranında verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaza müvekkil idarenin fiili müdahalesinin söz konusu olmadığını, davanın idari yargıda görülmesi gerektiğini, bu nedenle davanın usulden reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kısmen kabulüne ve el atma tazminatının davalı taraftan tahsil edilerek davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaza idarece yapılmış bir el atma bulunmadığını, davanın idari yargının görevinde olduğunu, imar planının ilçenin ihtiyaçları doğrultusunda hazırlanmasının hukuka aykırı olmadığını, davanın reddi gerektiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu taşınmazın uzun süredir imar planında kamuya özgülenmiş durumda olduğu anlaşıldığından taşınmazın kullanılmasının hukuki olarak engellendiğinin kabulünde bir isabetsizlik görülmemiş, hükme esas alınan bilirkişi raporunda, taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesi yöntem olarak doğru olduğu gibi yapılan kıyaslama da uygun bulunmuştur. Ancak taşınmazın 1/2 payının muris Mümine Barut adına kayıtlı olduğu, ... dışındaki mirasçıların işbu davada davacı bulundukları, ...'un Ankara Batı 2. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2020/544 Esas 2020/578 Karar sayılı kararı ile murisin mirasını 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu’nun 601 inci maddesi uyarınca gerçek ret işlemi ile reddettiği, bu durumda ...'un muris Mümine Barut'un ölüm tarihi itibariyle ölü gibi kabul edilerek, mirası reddeden mirasçının payının kendi mirasçılarına, somut olayda ...'un çocuklarına geçeceğinin dikkate alınmadığını ve muris Münire Barut'un 1/2 payının 7/8 paylı mirasçıları olan davacılar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ...'un her birinin payları 112.301,25 TL olacağı halde fazlaya hükmedilmesi, dava konusu taşınmaz üzerinde haciz şerhi bulunduğu anlaşıldığından, hacizlerin bedele yansıtılması ve kabule göre de; taşınmaza fiilen el atılmadığı kabul edildiğine göre, ecrimisile hükmedilmemesi doğru ise de davanın kısmen kabulüne karar verilip, davalı idare lehine vekâlet ücreti takdir edilmemiş olması doğru görülmediğinden davalı idare vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak, yeniden esas hakkında karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiş, ayrıca davanın ... Büyükşehir Belediyesine karşı açılması gerektiğini, davacının taşınmazını fiilen kullandığını, kamulaştırmasız el atma şartlarının gerçekleşmediğini bu sebeplerle kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak davacı tapu maliki ile davalı idare arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmazın değerinin biçilmesi ile bedelinin tahsili hususundadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun (2942 sayılı Kanun) 11nci Ek Madde ve 1 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki ... ili, Urla ilçesi, ... Mahallesi 869 ada 171 (yeni 2641 ada 7) parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak değer biçilmesinde ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planında yeşil alan ve yolda kalan taşınmazın 6745 sayılı Kanun'un 33 üncü maddesiyle 2942 sayılı Kanun'a eklenen Ek Madde 1 ve 7421 sayılı Kanun'un 3 üncü maddesiyle eklenen son cümlesi uyarınca bedelinin alınan rapor uyarınca davalı idareden tahsiline karar verilmesi yerindedir.
3. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı idare vekilinin temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
4. Dava konusu taşınmaza hukuken el atıldığı gözetilerek 7421 sayılı Kanun ile 2942 sayılı Kanun'a eklenen Ek Madde 4'ün üçüncü fıkrası uyarınca maktu harca hükmedilmesi gerektiğinden kararın bozulması gerekmektedir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca kararın düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1. Davalı idare vekilinin temyiz itirazlarının reddine,
2.Kamu düzeni gereğince Bölge Adliye Mahkemesi kararına yönelik temyiz itirazının kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının (B) harfi ile gösterilen bendinin (4) ve (5) numaralı alt bentlerinin tümüyle hükümden çıkartılmasına, yerine "Alınması gereken 80,70 TL karar ve ilam harcının, peşin alınan ve ıslah harcı olarak yatırılan harçtan mahsubu ile bakeyi harcın talep halinde yatırana iadesine" cümlesinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASI
Aşağıda yazılı kalan harcın davalı idareden alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
20.03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.