"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/591 Esas, 2023/247 Karar
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. Batman 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin (Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) 18.11.2021 Tarihli ve 2020/545 Esas, 2021/742 Karar Sayılı Kararı
Taraflar arasında somut olayda yetki hususunun kesin nitelikte bulunmadığı ve yetki itirazının davalı tarafça cevap dilekçesinde usulüne uygun şekilde ilk itiraz biçiminde ileri sürüldüğü; icra takibinden önce açılan menfi tespit davasında yetkili mahkemenin genel yetki kuralarına göre belirleneceği, davalının yerleşim yerinin Bozdoğan/Aydın olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
B. Bozdoğan Asliye Hukuk Mahkemesinin (Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) 19.07.2023 Tarihli ve 2022/591 Esas, 2023/247 Karar Sayılı Kararı
Somut olayda, icra takibi başlatılmadan önce eldeki menfi tespit davası açılmış olup çekin keşide yeri, muhtap banka şubesi ve keşidecinin adresinin Batman olduğunun anlaşıldığı, çeke dayalı takip ve davalarda muhatap bankanın bulunduğu yer ödeme yeri sayıldığından bu yer mahkemesinin sözleşmeden doğan davalarda ifa yerinin yetkili olduğuna ilişkin kural gereğince yetkili olduğu, buna göre menfi tespit istemli davada muhatap bankanın bulunduğu yerin Batman olması nedeniyle yetki ilk itirazı haklı olmadığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, çek nedeniyle borçlu olunmadığının tespiti ile çekin iptali istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir
2. 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun “Menfi tesbit ve istirdat davaları” başlıklı 72 nci maddesinin sekizinci fıkrası şöyledir:
“Menfi tesbit ve istirdat davaları, takibi yapan icra dairesinin bulunduğu yer mahkemesinde açılabileceği gibi, davalının yerleşim yeri mahkemesinde de açılabilir.”
3. 6100 sayılı Kanun’un “Genel yetkili mahkeme” başlıklı 6 ıncı maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir.”
4. 6100 sayılı Kanun'un “Sözleşmeden doğan davalarda yetki” başlıklı 10 uncu maddesi şöyledir:
“Sözleşmeden doğan davalar, sözleşmenin ifa edileceği yer mahkemesinde de açılabilir.
”
5. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun (6102 sayılı Kanun) “İptal” başlıklı 757 nci maddesi şöyledir:
“İradesi dışında poliçe elinden çıkan kişi, ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesinden, muhatabın poliçeyi ödemekten menedilmesini isteyebilir.”
“Mahkeme, ödemeyi meneden kararında muhataba, vadenin gelmesi üzerine poliçe bedelini tevdi etmeye izin verir ve tevdi yerini gösterir.”
6. 6102 sayılı Kanun'un “Uygulanacak hükümler” başlıklı 818 nci maddesinin 1 inci fıkrasının s bendi şöyledir:
“Poliçeye ait aşağıdaki hükümler çek hakkında da uygulanır.”
“İptal hakkındaki 757 ilâ 763 üncü maddelerle 764 üncü maddenin birinci fıkrası.”
C. Değerlendirme
Çeke dayalı takip ve davalarda muhatap bankanın bulunduğu yer ödeme yeri sayıldığından ve somut uyuşmazlıkta 6102 sayılı Kanun'un 757 nci maddesine uygun olarak ödeme yeri olan Batman'da davacının dava açarak yetkili mahkemeyi seçmiş olduğu anlaşıldığına göre, davanın Batman 3. Asliye Hukuk Mahkemesinde (Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince Batman 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin (Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
10.03.2025 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.