"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2023/108 Esas, 2023/256 Karar
DAVA TARİH : 08.10.2019
KARAR : Kabul
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden gecen 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkini davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; İzmir ili, ..., ...Mahallesi 1094 parsel (yenileme ile 178 ada 190 parsel) sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın yol olarak terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 31.05.2022 tarihli ve 2021/77 Esas, 2022/157 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalıya ödenmesine, dava konusu taşınmazın 03.01.2019 tarihli Fen Bilirkişisi raporu ekindeki krokide (B) harfi ile gösterilen 1.612,39 m²lik kısmının davalı adına olan tapu kaydının iptali ile kamulaştırılan taşınmazın yol olarak terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 16.11.2022 tarihli ve 2022/2590 Esas, 2022/3373 Karar sayılı kararıyla arsa niteliğindeki taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak ve ağaçlara yaş, cins, verim durumuna göre maktuen değer biçilmesi 2942 sayılı Kanun'un değerlendirmeye ilişkin hükümlerine aykırılık teşkil etmediğinden taraf vekillerince yapılan istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin bir numaralı alt bendi uyarınca esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; dava konusu İzmir ili, ..., ...Mahallesi 1094 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma nedeniyle ifraz görerek 1278 ve 1279 parsellere ayrıldığı, akabinde 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 22 nci maddesinin (a) bendi uyarınca kadastro yenileme çalışmalarının tamamlanarak 178 ada 190 ve 178 ada 191 parsel olarak tescil edildiği, hükme esas alınan 03.01.2019 tarihli harita mühendisi bilirkişinin raporu ile 6.997,32 m² yüzölçümlü 1278 parselin 1.612,39 m²lik kısmının kamulaştırılan alanda kaldığının belirlendiği ve bu raporun kararın eki sayıldığı anlaşılmış olup, yenileme çalışmaları sonucu oluşan yeni tapu kaydı ile kadastro krokisi ilgili Tapu Müdürlüğü ve Kadastro Müdürlüklerinden getirtilip, yeni duruma göre kamulaştırma konusu yerin ölçekli kroki üzerinde gösterilmesi ve yenileme sonrası kamulaştırılan alanın değişip değişmediğinin tespiti için harita mühendisi bilirkişiden ek rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerektiğinden Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, ... Mahallesi 178 ada 190 parsel (eski 1278 parsel( geldisi 1094) sayılı taşınmazın, 12.07.2023 havale tarihli Harita Mühendisi Bilirkişisi ek raporu ekindeki krokide (B) harfi ile gösterilen 39 m²lik kısmının davalı üzerine olan tapu kaydının iptali ile yol olarak terkinine ve kamulaştırma bedelinin tespiti, ödeme, yasal faiz, vekâlet ücreti hususları bozma kapsamı dışında kaldığından bu hususlarda yeniden karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesi yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; davaya konu taşınmazın arsa niteliği taşımadığını, belirlenen bedelin yüksek olduğunu ve müvekkili idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; bozma sonrası alınan ek rapor uyarınca 39 metrekare ilave edilmesi gerekirken bozma kapsamı dışında kaldığı gerekçesiyle 39 metrekarelik kısmın bedeline hükmedilmemesinin hatalı olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C.Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. 6100 sayılı Kanun’un 297 nci maddesinin 2 nci fıkrası.
“ Hükmün sonuç kısmında, gerekçeye ait herhangi bir söz tekrar edilmeksizin, taleplerden her biri hakkında verilen hükümle, taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların, sıra numarası altında; açık, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi gereklidir. ”
3.Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinden yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; taraf vekillerinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
3. 12.07.2023 havale tarihli Harita Mühendisi Bilirkişisi ek raporu ekindeki krokide (B) harfi ile gösterilen kısım 1.612,39 m² olup bu kısmın bedeline hükmedildiği hâlde, kamulaştırılan alanın hükümde 39 m² olarak gösterilmesi hatalıdır.
4. İlk Derece Mahkemesince verilen önceki karar bozma ile ortadan kalktığından; kamulaştırma bedelinin tespiti, ödeme, yasal faiz, vekâlet ücreti yönlerinden yeniden hüküm kurulması gerekirken, kararın kesinleştiği gerekçesiyle karar verilmesine yer olmadığına hükmedilmesi bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu yanılgıların giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Taraf vekillerinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Taraf vekillerinin temyiz itirazının kısmen kabulü İlk Derece Mahkeme kararının hüküm fıkrasının;
a.) (2) numaralı bendinin (A) ile gösterilen alt bendindeki “39 m²lik” ibaresi çıkartılarak yerine “1.612,39 m²lik” ibaresinin yazılması,
b. (3), (4), (5) numaralı bentleri hükümden tümüyle çıkartılarak yerine “Kamulaştırma bedelinin 368.663,85 TL olduğunun tespitine, Menemen 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/247 Değişik iş sayılı acele el koyma dosyasında yatan 94.848,84 TL davalıya ödenmemiş ise derhal ödenmesine, fark bedel olan 273.815,01 TL'nin nemasıyla birlikte derhal davalıya ödenmesine, fark bedel 273.815,01 TL'ye 09.02.2020 tarihinden 31.05.2022 tarihine kadar yasal faiz işletilmesine,”cümlesinin yazılması,
c. (10) numaralı bendi hükümden çıkartılarak yerine “Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca 5.100,00 TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,” cümlesinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Davalıdan peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde iadesine,
30.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.