"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/880 Esas, 2023/1650 Karar
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. Zara Asliye Hukuk Mahkemesinin 30.03.2010 Tarihli ve 2009/75 Esas, 2010/52 Karar Sayılı Kararı
Dava konusu 109 ada 1 nolu parselin aynı zamanda Hafik Kadastro Mahkemesinin 2009/80 Esas sayılı dosyasında davalı olduğu ve davanın halen derdest olduğunun anlaşıldığı, daha özel nitelikte mahkeme olan Hafik Kadastro Mahkemesinin bu aşamadan sonra artık bu davaya bakması gerektiği, her ne kadar askı ilan süresinde davacı tarafından bu parsele ilişkin dava açılmamış ise de, 3042 sayılı Kadastro Kanunu gereğince, genel mahkemelerde görülen davanın kadastro mahkemesinde dava konusu edilen parsele ilişkin olduğu anlaşılması halinde, asli müdahillik yoluyla kadastro mahkemesindeki davaya davacının katılabileceği gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiş, kararın davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmesi üzere Yargıtay (Kapatılan) 20. Hukuk Dairesinin 02.11.2010 tarihli ve 2010/9649 Esas, 2010/13451 Karar sayılı ilamı ile onanmasına karar verilmiştir.
B. Hafik Kadastro Mahkemesinin 22.04.2011 Tarihli ve 2011/8 Esas, 2011/11 Karar Sayılı Kararı
Dava konusu... köyü 109 ada 1 parsel sayılı taşınmazın askı ilanının 26.09.2008 ile 27.10.2008 tarihleri arasında yapıldığı ve dava açılmaksızın 28.10.2008 tarihinde kadastro tutanağının kesinleştiği, kadastro mahkemelerinin askı ilan süresi içerisinde açılan davalara bakabileceği, askı ilan süresinde açılmayan davaların genel mahkemelerin görevinde olduğu, 01.01.2011'den itibaren 7.780,00 TL üzerindeki davaların asliye hukuk mahkemesinin görevinde olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir.
C. Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesinin 06.11.2017 Tarihli ve 2017/912 Esas, 2017/1153 Karar Sayılı Kararı
Zara Asliye Hukuk Mahkemesinin görevsizlik kararının Yargıtay (Kapatılan) 20. Hukuk Dairesinin kararı ile onandığı ve davaya ondan sonra bakacak mahkemeyi bağlayıcı hale geldiği, bu bakımdan davaya Hafik Kadastro Mahkemesinin bakması gerektiği, ancak Hafik Kadastro Mahkemesinin kapatılması nedeniyle davanın Sivas Kadastro Mahkemesince bakılması gerektiği gerekçesiyle Sivas Kadastro Mahkemesinin yargı yeri olarak belirlenmesine karar verilmiştir.
D. Sivas Kadastro Mahkemesinin 26.04.2021 Tarihli ve 2017/19 Esas, 2021/75 Karar Sayılı Kararı
Davacıların davalarının ayrı ayrı reddine, Sivas ili Hafik ilçesi... köyü 109 ada 1 parselin tespit gibi tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş, karar davacı ... vekili tarafından istinaf edilmiştir.
E. Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesinin 11.10.2022 Tarihli ve 2022/1461 Esas, 2022/1288 Karar Sayılı Kararı
Yargı çevresinin değiştirilmesinden önce istinaf incelemesinden geçen dosyalar, yeniden istinaf incelemesine konu edilmesi halinde de ilk incelemeyi yapan Bölge Adliye Mahkemesince sonuçlandırılacağı, Sivas Kadastro Mahkemesinin dava dosyası ile ilgili olarak Kayseri Bölge Adliye Mahkemesinin faaliyete geçmiş olduğu 02.09.2019 tarihinden önce Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesinin 02.11.2017 tarihli ve 2017/912 Esas, 2017/1153 Karar sayılı kararı ile istinaf incelemesinden geçmiş olduğu, bu nedenle incelemenin Ankara Bölge Adliye Mahkemesince yapılması gerektiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
F. Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesinin 06.12.2023 Tarihli ve 2022/1880 Esas, 2023/1650 Karar Sayılı Kararı
Somut olayda Zara Yayıközü Köy Tüzel Kişiliği vekili tarafından açılan asıl dava ile davacısı ... olan birleştirilen davaya ilişkin olarak Sivas Kadastro Mahkemesinin 26.04.2021 tarihli ve 2017/19 Esas, 2021/75 Karar sayılı ilamıyla ayrı ayrı davanın reddine dair verilen karara karşı asıl dosya davacısı Zara Yayıközü Köy Tüzel Kişiliği vekilince kanun yoluna başvurulduğu, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesince Zara Yayıközü Köy Tüzel Kişiliğince açılan asıl davaya ilişkin olarak 06.11.2017 tarih 2017/912 Esas, 2017/1153 Karar sayılı ilamı uyarınca yargı yeri belirlemesi yapıldığı, istinafa gelen Zara Köy Tüzel Kişiliğinin davası yönünden istinaf incelemesi yapılmadığı, bu durumda Sivas Kadastro Mahkemesince verilen 26.04.2021 tarihli nihai karara ilişkin istinaf incelemesinin Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesince yapılıp sonuçlandırılması gerektiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, kadastro tespitine itiraz istemine ilişkin davada istinaf incelemesini yapacak olan yetkili Bölge Adliye Mahkemesinin belirlenmesi istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye
mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 694 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin (694 sayılı KHK) 136. maddesi ile 5235 sayılı Kanun'a eklenen "Yargı çevresinin değişmesi" başlıklı Ek madde 1 şöyledir:
“Bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinin 25 inci madde uyarınca değişmesi halinde, bu değişikliğin uygulanması için Resmî Gazetede belirlenen tarihten önce ilk derece mahkemelerince verilen kararların istinaf incelemesinde, karar tarihi itibarıyla yetkili bölge adliye mahkemelerince yargı çevresinin değiştiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilemez. Yargı çevresinin değiştirilmesinden önce istinaf incelemesinden geçen dosyalar, yeniden istinaf incelemesine konu edilmesi halinde de ilk incelemeyi yapan bölge adliye mahkemesince sonuçlandırılır.”
C. Değerlendirme
1. 6100 sayılı Kanun'un 341 inci maddesinin birinci fıkrasında ilk derece mahkemelerince verilen nihai kararlar ile ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz taleplerinin reddi ve bu taleplerin kabulü halinde, itiraz üzerine verilecek kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabileceği düzenlenmiştir. Ancak yargı yeri belirlenmesine ilişkin inceleme bu düzenlemede yer almamaktadır.
2. Somut olayda, istinaf incelemesine konu Sivas Kadastro Mahkemesinin 26.04.2021 tarihli ve 2017/19 Esas, 2021/75 Karar Sayılı kararının Kayseri Bölge Adliye Mahkemesinin faaliyet tarihinden sonra verildiği, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesinin 06.11.2017 tarihli ve 2017/912 Esas, 2017/1153 Karar Sayılı kararının yargı yeri belirlenmesine ilişkin olduğu anlaşılmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesince görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
06.05.2024 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.