"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
SAYISI : 2024/305 Esas, 2024/493 Karar
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. Konya 4. İş Mahkemesinin 21.05.2024 Tarihli ve 2024/60 Esas, 2024/182 Karar Sayılı Kararı
Davaya konu somut olayda, davacının, çalışmalarını iddia ettiği dava dışı şirketin Mersin ilinin Tarsus ilçesinde bulunduğu, bu husus dikkate alındığında davacının davasını davaya bakmaya yetkisi bulunmayan Konya İş Mahkemesinde açtığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
B. Tarsus 1. İş Mahkemesinin 07.08.2024 Tarihli ve 2024/305 Esas, 2024/493 Karar Sayılı Kararı
Somut olayda, Konya 4. İş Mahkemesi tarafından dava dilekçesinin davalıya tebliğ edilmediği ve davalı tarafça süresi içerisinde sunulan bir yetki itirazının bulunmadığı, bununla birlikte dava konusu itibariyle kesin yetkinin de söz konusu olmadığı, Konya 4. İş Mahkemesince resen verilen yetkisizlik kararının hukuka uygun olmadığı, Konya 4. İş Mahkemesince davaya bakılması gerektiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu'nun (7036 sayılı Kanun) “Yetki” başlıklı 6 ncı maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“İş mahkemelerinde açılacak davalarda yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesi ile işin veya işlemin yapıldığı yer mahkemesidir.”
3. 6100 sayılı Kanun'un “Genel yetkili mahkeme” başlıklı 6 ncı maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir.”
4. 6100 sayılı Kanun'un “Şubeler ve tüzel kişilerle ilgili davalarda yetki” başlıklı 14 üncü maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Bir şubenin işlemlerinden doğan davalarda, o şubenin bulunduğu yer mahkemesi de yetkilidir.”
5. 6100 sayılı Kanun'un “Yetki itirazının ileri sürülmesi” başlıklı 19 uncu maddesi şöyledir:
“(1) Yetkinin kesin olduğu davalarda, mahkeme yetkili olup olmadığını, davanın sonuna kadar kendiliğinden araştırmak zorundadır; taraflar da mahkemenin yetkisiz olduğunu her zaman ileri sürebilir.
(2) Yetkinin kesin olmadığı davalarda, yetki itirazının, cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerekir. Yetki itirazında bulunan taraf, yetkili mahkemeyi; birden fazla yetkili mahkeme varsa seçtiği mahkemeyi bildirir. Aksi takdirde yetki itirazı dikkate alınmaz.
(3) Mahkeme, yetkisizlik kararında yetkili mahkemeyi de gösterir.
(4) Yetkinin kesin olmadığı davalarda, davalı, süresi içinde ve usulüne uygun olarak yetki itirazında bulunmazsa, davanın açıldığı mahkeme yetkili hâle gelir.”
C. Değerlendirme
1. Dosya kapsamından, uyuşmazlığın hizmet tespiti istemine ilişkin olduğu ve dava dilekçesi ve dosya kapsamından kesin yetkinin söz konusu olmadığı anlaşılmaktadır.
2. Hizmet tespiti istemine ilişkin davalarda yetki konusunda özel bir düzenleme bulunmadığına göre, yetkili mahkeme birinci olarak 7036 sayılı Kanun'un 6 ncı maddesi gereğince işin (hizmetin) yapıldığı yer mahkemesi, ikincisi, yine 7036 sayılı Kanun'un 6 ncı maddesi ile genel yetki kuralını düzenleyen 6100 sayılı Kanunu'nun 6 ncı maddesi gereğince işverenin (davalının) ikametgahı mahkemesi, üçüncüsü genel yetki kuralını düzenleyen 6100 sayılı Kanun'un 6 ncı maddesi gereğince Sosyal Güvenlik Kurumu'nun merkezi bulunduğundan Ankara Mahkemeleri, dördüncüsü ise 6100 sayılı Kanun'un 14 üncü maddesi gereğince hizmetin geçtiği yerin bağlı olduğu Sosyal Güvenlik Kurumu şubesinin bulunduğu yer mahkemesidir.
3. Bir davada, birden fazla genel ve özel yetkili mahkeme varsa, davacı bu mahkemelerden birinde dava açmak hususunda bir seçimlik hakka sahiptir. Davacı, davasını bu genel ve özel yetkili mahkemelerden hiçbirinde açmaz ve yetkisiz bir mahkemede açarsa, o zaman seçme hakkı davalılara geçer.
4. Yetkinin kamu düzenine ilişkin olmadığı ve kesin yetkinin bulunmadığı ve usulüne uygun bir yetki itirazı olmadığı durumlarda davanın ilk açıldığı mahkeme yetkili hale geleceğinden bu durumda uyuşmazlığın, davanın ilk açıldığı yer mahkemesi olan Konya 4. İş Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince Konya 4. İş Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,07.04.2025 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.