"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Tüketici Mahkemesi
SAYISI : 2024/95 Esas,2024/156 Karar
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. İstanbul 1. Tüketici Mahkemesinin 11.01.2024 Tarihli ve 2023/519 Esas, 2024/7 Karar Sayılı Kararı
Davalı vekilinin cevap süresi içinde cevap dilekçesinde yetki itirazında bulunarak yetkili mahkemenin Konya Tüketici Mahkemeleri olduğu itirazında bulunduğu, genel yetkili mahkemenin davalı ikametgahı mahkemesi olduğu, tüketici davalarının tüketicinin yerleşim yerinde de açılabileceği, huzurdaki dava bu sayılan yetkili mahkemelerde açılmadığı, bu durumda seçimlik hakkının davalı tarafa geçtiği gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir.
B. Konya 2. Tüketici Mahkemesinin 01.03.2024 Tarihli ve 2024/95 Esas, 2024/156 Karar Sayılı Kararı
Davacı alacaklının isteminin otoyol geçiş sözleşmesinden kaynaklanan para alacağı olduğuna göre para borcu alacaklıya götürülerek ödenmesi gereken borçlardan olduğundan davacının ikametgahı mahkemesinin yanında, ayrıca davalı tüketicinin yerleşim yeri mahkemesi/icra dairesi ve şubenin işlemlerinden doğan davalarda, o şubenin bulunduğu yer mahkemesinin de yetkili olduğu, yine sözleşmeden doğan davaların, sözleşmenin ifa edileceği yer mahkemesinde de açılabileceği, davacı alacaklı seçimlik yetkili yerlerden birisinde takip yapabilecek/dava açabilecek olup, davacı alacaklı tarafından seçimlik yetkili yerlerden birinde takip yapılmadığında/dava açılmadığında ise, davalı borçlu süresinde ve kanunda öngörülen düzenlemeye uygun şekilde icra dairesinin/mahkemenin yetkisine itiraz ederek seçimlik yetkili yerlerden birinin yetkili olduğunu ileri sürebileceği, somut olayda davacının merkezi İstanbul olup, borcun ifa edileceği yer itibariyle de İstanbul Mahkemeleri/İcra Dairelerinin yetkili olduğu, ayrıca davalı tüketicinin yerleşim yerinin bulunduğu Konya Mahkemelerinin de yetkili olduğu, davacının yerleşim yeri mahkemesi İstanbul olup, davacı taraf dava açma hususunda hakkını bu yerde kullandığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, alacağın tahsili için başlatılan icra takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 6100 sayılı Kanun’un 6 ncı, 10 uncu ve 115 inci maddesi, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (6098 sayılı Kanun) 89 uncu maddesi ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 50 nci maddesi
C. Değerlendirme
1. İlamsız bir takipte yetkili icra dairesi de 2004 sayılı Kanun'un 50 nci maddesinin yollaması ile 6100 sayılı Kanun'un genel hükümlerine göre belirlenecektir. 6100 sayılı Kanun'un 6 ncı maddesine göre genel yetkili icra dairesi, davalı gerçek veya tüzel kişinin takibin yapıldığı tarihteki yerleşim yeri icra dairesidir. Yine aynı Kanun’un 16 ncı maddesine göre ise haksız fiilden doğan uyuşmazlıklarda, haksız fiilin işlendiği veya zararın meydana geldiği yahut gelme ihtimalinin bulunduğu yer ya da zarar görenin yerleşim yeri mahkemesi icra dairesi de yetkilidir. Aynı Kanun’un 10 uncu maddesine göre ise sözleşmeden doğan davaların sözleşmenin ifa edileceği yer mahkemesinde de açılabileceği hüküm altına alınmış olup, bu sebeple sözleşmeden doğan para borcunun tahsili için başlatılan takipte, sözleşmenin ifa edileceği yer icra dairesi de yetkili kılınmıştır. Takibin konusu sözleşmeden kaynaklı para borcu olduğunda, 6098 sayılı Kanun'un 89 uncu maddesine göre, aksi kararlaştırılmadıkça para borçları alacaklının ödeme zamanındaki yerleşim yerinde ifa edilecektir.
2. Bir davada, birden fazla genel ve özel yetkili mahkeme varsa, davacı bu mahkemelerden birinde dava açmak hususunda bir seçimlik hakka sahiptir. Davacı, davasını bu genel ve özel yetkili mahkemelerden hiçbirinde açmaz ve yetkisiz bir mahkemede açarsa, o zaman seçme hakkı davalılara geçer.
3. Somut olayda, davacının alacağının tahsili için İstanbul 9. İcra Müdürlüğünün 2023/9140 Esas sayılı dosyası ile takip başlatıldığı, davalının sadece borca itiraz ettiği, böylelikle icra dairesinin yetkisinin kesinleştiği anlaşılmaktadır. İcra dairesinin yetkisine itiraz edilmemesinin o yerdeki mahkemeyi itirazın iptali yönünden yetkili hale getirmezse de merkezi Sarıyer/İstanbul olan davacı şirketin davayı İstanbul Mahkemelerinde açtığı, 6098 sayılı Kanun'un 89 uncu maddesi uyarınca para alacağına ilişkin davalarda aksi kararlaştırılmadıkça para borcunun alacaklının yerleşim yerinde ödenmesi gerektiğinden alacaklının bulunduğu yer mahkemesi de yetkili olup davacı tercih hakkını bu yönde kullandığından, uyuşmazlığın İstanbul 1. Tüketici Mahkemesinde görülerek sonuçlandırılması gerekir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince İstanbul 1. Tüketici Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,07.04.2025 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.