"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ: İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 39. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/652 Esas, 2023/1826 Karar
DAVA TARİHİ: 12.01.2018
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ: Gaziosmanpaşa 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/798 Esas, 2022/274 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın tapu kaydının iptali ile yol olarak tapudan terkini istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekilince istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle;...Mahallesi 150 ada 21 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili ile yol olarak terkinine talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı idare tarafından müvekkilinin maliki olduğu... Mahallesi 150 ada 21 parsel sayılı taşınmaz hakkında 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesi uyarınca kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescili davası açıldığını, dava konusu taşınmaz hakkında Gaziosmanpaşa 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/73 D.İş sayılı dosyası ile acele kamulaştırma davası açıldığını ve keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu tespit edilen acele kamulaştırma bedelinin itirazları dikkate alınmaksızın taşınmazın gerçek değerinin çok altında bir bedel karşılığında taşınmaza el konulduğunu, dava konusu taşınmazın bulunduğu bölgenin gelişmiş bir mevkide olduğunu ve 3. Havalimanı, 3. Köprü ve Kanal İstanbul projeleri gibi yüksek katma değer yaratan büyük bütçeli bayındırlık ve imar faaliyetlerinin yakınında yer aldığını ve bölgede yer alan taşınmazların serbest piyasada metrekare birim fiyatının 700,00 TL/m² - 800,00 TL/m² aralığında alınıp satıldığını, dava konusu taşınmazın dava tarihi itibarıyla 1/1000 ve 1/5000 imar planları dahilinde planlanmış sahada olduğunu ve 6306 sayılı Kanun kapsamında TOKİ Başkanlığı yapı rezerv alanında kaldığını, dava konusu taşınmazın arsa vasfında olduğunu ve belediye hizmetlerinden yararlandığını, arsa niteliğindeki taşınmazlara emsal karşılaştırması yöntemiyle değer tespitinin yapılması gerektiğini, dava konusu taşınmazın bir kısmının kamulaştırıldığını bu durumda taşınmazdan arta kalan kısım için değer düşüklüğü hesaplanması gerektiğini, bu nedenlerle arsa niteliğindeki dava konusu taşınmazın emsal karşılaştırması ve keşif sonucu düzenlenecek raporun tebliğini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin davalı tarafa derhal ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline ve yol olarak terkine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; taşınmazın bulunduğu bölgede kapitalizasyon faiz oranının %5 olarak uygulandığını, objektif değer artışı uygulanmasının haksız ve fahiş olduğunu, bedelin yüksek belirlendiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arazi niteliğindeki taşınmaza olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelir esas alınarak zeminine değer biçilmesinin 2942 sayılı Kanun'un değerlendirmeye ilişkin hükümlerine aykırılık teşkil etmediği, her ne kadar bilirkişi kurulunca kapitalizasyon faizi oranı % 4 yerine % 3 alınmış ise de,aynı kamulaştırma sahasında bulunan taşınmazlar için Dairenin geçen dosyalardaki uygulamaya göre objektif değer artış oranının da buna paralel olarak artması gerektiği ve taşınmazın bilirkişi raporunda belirlenen niteliğine göre tespit edilen kamulaştırma bedelinin adil ve hakkaniyete uygun olduğu, aynı kamulaştırma planı içerisinde ve dava konusu taşınmaz ile aynı adada bulunan ve Yargıtay denetiminden geçerek onanan 150 ada 24 parsel sayılı taşınmazın taraf temyiziyle ve aynı değerlendirme tarihi itibariyle 285 TL/m² birim fiyatı da dikkate alındığında davalı idarenin bedele yönelik istinaf itirazlarının da yerinde olmadığı anlaşıldığından davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebepleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun’un (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci ve 12 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arazi niteliğindeki... Mahallesi, 150 ada 21 parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca net gelir esas alınarak adil ve hakkaniyete uygun olarak tespit edilen bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazların davalı adına olan tapu kaydının iptali ile yol olarak tapudan terkinine karar verilmesi yerindedir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
13.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.