"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/614 Esas, 2023/1805 Karar
KARAR : Kabul
Taraflar arasındaki İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verilmiştir.
Davalılar ... vd. vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işin duruşmaya tâbi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 04.02.2025 günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.
Duruşma günü davalılar ... vd. vekili Avukat ..., davalı ... vekili Avukat ... ile yetki belgesine istinaden davalı ... vekili Avukat...gelmişler, diğer davalı vekili ile davacı idare vekili duruşmaya katılmamıştır.
Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verildi.
Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Batman ili, ..., ...köyü 671 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekillerinin cevap dilekçesi sunmadığı görülmüştür.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 05.11.2020 tarihli ve 2020/134 Esas, 2020/616 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin bloke ettirilerek idarece kıymet takdir raporu ile belirlenen miktarın derhâl ödenmesine, bakiye miktarın ise üçer aylık vadeli hesaba alınmasına karar kesinleştiğinde ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile taşınmazın baraj gölü sahasında kaldığından 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 16 ncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca tapudan terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 15.06.2022 tarihli ve 2021/458 Esas, 2022/2054 Karar sayılı kararı ile dava konusu taşınmazın kuru tarım arazisi niteliğinde olduğunun kabulü ile zeminine 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesinin doğru olduğu, Mahkeme kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu; ancak kamulaştırma bedelinin derhâl ödenmesi ve faiz bitiş tarihinin de ödemeye ilişkin kararın verildiği tarih olması gerektiğinden hüküm düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ile bir kısım davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; aynı kamulaştırma kapsamında yer alan dava konusu taşınmaza yakın konumda olan, aynı kamulaştırma kapsamında yer alan 648 parsel sayılı taşınmaza Batman 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2020/248 Esas, 2021/45 Karar sayılı dosyasında aynı değerlendirme tarihi itibarıyla 188,70 TL/m² değer biçildiği ve bu bedelin Dairemizce de uygun bulunduğundan belirtilen dosyada belirlenen birim metrekare fiyatından ayrılma konusunda ek rapor alınması, Mahkemece verilen ilk kararın davalılardan ... tarafından istinaf edilmediği, belirlenen metrekare birim bedelinin adı geçen davalının payı yönünden davacı idare yararına usulî kazanılmış hak oluşturduğu gözetilmeksizin fazla bedele hükmedilmesi ve dava konusu taşınmazda davacı idare de paydaş olduğu hâlde, davalılar tamamına malik kabul edilerek infazda tereddüt oluşturacak şekilde tescil hükmü kurulması hatalı olduğundan kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın arazi niteliğinde olduğunu, Mahkemece belirlenen bedel ile idarenin kıymet takdir komisyonunun belirlediği bedel arasında fahiş fiyat farkı olduğunu, hükme esas alınan bilirkişi raporunun hatalı ve eksik incelemeye dayandığını, bedelin yüksek belirlendiğini ileri sürmüştür.
2. Davalılar ... vd. vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaza yakın konumda bulunan aynı kamulaştırma kapsamındaki başka taşınmazlar için metrekare birim bedellerinin yüksek belirlendiğini, dava konusu taşınmazın yeri ve konumu itibarıyla bedelinin düşük hesaplandığını ileri sürmüştür.
3. Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaza yakın konumda bulunan aynı kamulaştırma kapsamındaki başka taşınmazlar için metrekare birim bedellerinin yüksek belirlendiğini, hükme esas alınan bilirkişi raporunda eksik ve hatalı inceleme ile dava konusu taşınmazın konumu dikkate alınmadan taşınmaza düşük bedel takdir edildiğini ileri sürmüştür.
4. Davalı ... vekilinin temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaza yakın konumda bulunan aynı kamulaştırma kapsamındaki başka taşınmazlar için metrekare birim bedellerinin yüksek belirlendiğini, taşınmazın yeri ve konumuna göre taşınmaza düşük bedel takdir edildiğini ileri sürmüştür.
5. Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; müvekkil tüm aşamalarda gerek katıldığı duruşmalarda gerekse yazılı olarak kamulaştırma bedelini kabul etmediğini beyan ettiğini, müvekkil ile diğer ortakların maliki olduğu taşınmazın bir bütün olarak değerlendirilmesi gerektiğini, bir kısım tapu malikleri için usuli kazanılmış haktan bahsedilerek ayrı değerlendirmeye tâbi tutulmasının kabul edilemez olduğunu, dava konusu taşınmaza yakın konumda bulunan aynı kamulaştırma kapsamındaki başka taşınmazlar için metrekare birim bedellerinin yüksek belirlendiğini, dava konusu taşınmazın konumunun gözetilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu ve 11 inci maddeleri.
3.Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulmasını 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki dava konusu taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsal karşılaştırması yapılarak ve Dairemiz denetiminden geçen dosyadaki bedel de gözetilerek değerinin biçilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, davalı tarafın aynı temyiz sebeplerini Dairemizin bozma ilamı öncesinde sunduğu dilekçelerinde belirttiği, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, davalılardan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
04.02.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.