"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2023/292 Esas, 2024/6 Karar
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. İstanbul 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 08.11.2023 Tarihli ve 2023/322 Esas, 2023/318 Karar Sayılı Kararı
Nüfus kaydı düzeltilmesi istenilenin yerleşim yerinin Den Haag/Hollanda Krallığı olduğunun tespit edildiği, Türkiye'de yerleşim yerinin, sakin olduğu/mutad olduğu yerin, son yerleşim yerinin adresinin bulunmadığının sabit olduğu, bu nedenle davanın nüfus kaydının silinmesi istenilen ilgili kişi olan ...'ın nüfusa kayıtlı olduğu yerde görülmesi gerektiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
B. Kars 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 12.01.2024 Tarihli ve 2023/292 Esas, 2024/6 Karar Sayılı Kararı
Nüfus düzeltim davalarında yetkili mahkemenin, davayı açan kişinin yerleşim yeri Asliye Hukuk Mahkemesi olduğunun belirtildiği, 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'un (5718 sayılı Kanun) 41 inci maddesinde ise terditli yetki kuralı getirildiği, davacıların Türk Vatandaşlığının olduğu, yurt dışında yaşadığı, davacıların son yerleşim yerinin Esenyurt/İstanbul olduğu, bunun dışında davacıların Türkiye'deki son yerleşim yerine ilişkin bir beyan veya tespitin olmadığı, bu haliyle 5718 sayılı Kanun'un 41 inci maddesi uyarınca Ankara, İstanbul veya İzmir mahkemelerinden birinin yetkili olduğu ve davacıların da davasını yetkili ve görevli İstanbul Asliye Hukuk Mahkemesinde açtığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, 5490 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin birinci fıkrasının a bendi uyarınca nüfus kaydının düzeltilmesi istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 5490 sayılı Kanun’un “Nüfus davaları” başlıklı 36 ncı maddesinin birinci fıkrasının a bendi şöyledir:
“Nüfus kayıtlarına ilişkin düzeltme davaları, düzeltmeyi isteyen şahıslar ile ilgili resmî dairenin göstereceği lüzum üzerine Cumhuriyet savcıları tarafından yerleşim yeri adresinin bulunduğu yerdeki görevli asliye hukuk mahkemesinde açılır. Kayıt düzeltme davaları nüfus müdürü veya görevlendireceği nüfus memuru huzuru ile görülür ve karara bağlanır.”
3. 4721 sayılı Kanun’un “Yerleşim yeri” başlıklı 19 uncu maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Yerleşim yeri bir kimsenin sürekli kalma niyetiyle oturduğu yerdir.”
4. 5718 sayılı Kanun’un “Türklerin kişi hâllerine ilişkin davalar” başlıklı 41 inci maddesi şöyledir:
“Türk vatandaşlarının kişi hâllerine ilişkin davaları, yabancı ülke mahkemelerinde açılmadığı veya açılamadığı takdirde Türkiye’de yer itibariyle yetkili mahkemede, bulunmaması hâlinde ilgilinin sâkin olduğu yer, Türkiye’de sâkin değilse Türkiye’deki son yerleşim yeri mahkemesinde, o da bulunmadığı takdirde Ankara, İstanbul veya İzmir mahkemelerinden birinde görülür.”
C. Değerlendirme
Dosya kapsamından, nüfus kaydı düzeltilmesi istenilenin yerleşim yeri adresinin Den Haag/Hollanda Krallığı olduğu, adres kayıt sistemine kayıtlı yerleşim yeri adresinin bulunmadığı, nüfusa kayıtlı olduğu yerin ise Merkez/Kars olduğu anlaşıldığından, uyuşmazlığın Kars 3. Asliye Hukuk Mahkemesince sonuçlandırılması gerekmektedir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince Kars 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,25.11.2024 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.