"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/827 Esas, 2024/278 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Sarıkamış 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/662 Esas, 2022/650 Karar
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın usulden reddine karar verilmiştir.
Kararın davacılar vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; Kars ili, Sarıkamış ilçesi, Karapınar köyü 143 ada 3 parsel sayılı taşınmaza kamulaştırma yapılmaksızın fiilen el atıldığını belirterek kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin davalı idareden tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın davacı yan tarafından belirsiz alacak davası olarak açılmış olduğunu, bununla beraber, iddia edilen alacak kalemlerinin objektif olarak belirlenmesinin imkansızlığından da bahsedilmesinin mümkün olmadığını, davanın açılmasından önce yerine getirilmesi şart olan bir valilik komisyonuna başvuru şartı yerine getirilmediğinden davanın dava şartı yokluğundan reddi gerektiğini, acele kamulaştırma işlemi kapsamında ortaya çıkan bedelin davacı tarafa ödenmiş olduğu, uzlaşma görüşmelerine geçildiği, ne yazık ki görüşmeler sırasında taşınmaz malikinin görüşmelerin yavaş ilerlemesine neden olacak davranışlar gösterdiğini bu nedenle geçen sürede uzlaşma taraflarının iyi niyetli tüm çabalarına rağmen gerçekleşemediğini, taşınmaza ilişkin Sarıkamış Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/701 Esas sayılı dosyasında kamulaştırma sürecinin yürütüldüğünü, ilk verilen hüküm doğrultusunda taşınmazın sehven tamamına yönelik tescil-terkin kararı verilmiş olup taşınmazın bu doğrultuda tamamının Hazine adına tescil edildiğini, mahkeme tarafından hatalı verilen kararın düzeltilmesine ilişkin 01.02.2019 tarihinde Tashih şerhi düzenlenmiş olup parselin fen raporu doğrultusunda ifraz edilerek kamulaştırılan alan ve arta kalan alan şeklinde hüküm verildiğini, haksız davanın belirsiz alacak davası olarak açılmış olması nedeniyle öncelikle dava şartı yokluğundan usulden reddine, davanın dava şartı olan Valilik Komisyonu'na başvuru yapılmaksızın açılmış olması nedeniyle dava şartı yokluğundan usulden reddine, dava şartı yokluğuna ilişkin itirazlarının yerinde görülmemesi halinde davanın davacının dava açma ehliyeti olmaması nedeniyle esastan reddine, ehliyete ilişkin itirazlarının yerinde görülmemesi işin esasına girilmesi halinde haksız davanın esas yönünden reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacıya yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın usulden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; davanın kamulaştırmasız el atma davası olduğunu ve uzlaşma için idareye başvurma zorunluluğu bulunmadığını, keşif esnasında denk gelmese de taşınmazın sular yükseldiğinde baraj suyu altında kaldığını, kalmayan kısımın da kullanılamaz hâlde olduğunu, dava şartı noksanlığı mahkemece davanın esasına girilmesinden önce fark edilmemiş taraflarca ileri sürülmemiş ve fakat hüküm anında bu noksanlık giderilmişse başlangıçtaki dava şartı noksanlığından ötürü dava usulden reddedilemez hükmü bulunduğunu, davalı idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmemesi gerektiğini belirterek istinaf sebebi olarak bildirmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 Sayılı Kanun) 114 üncü maddesinin ikinci fıkrası ile 7103 sayılı Kanun ile değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 12 nci maddesi dikkate alındığında, istinaf incelemesine konu davada, Kanun'da belirtilen ilgili valilik komisyonuna başvurulması usulünün uygulanması kanun koyucu tarafından dava şartı haline getirilmiş olduğundan, İlk Derece Mahkemesince dava şartı yokluğu sebebiyle davanın usulden reddine karar verilmesinde isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle davacılar vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacılar vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
12.02.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.