"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 39. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/76 Esas, 2024/536 Karar
DAVA TARİHİ : 31.05.2018
KARAR : Düzeltilerek yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul Anadolu 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/10 Esas, 2023/259 Karar
Taraflar arasında kamulaştırmasız el atılarak enerji nakil hattı geçirilen taşınmazın irtifak hakkı karşılığının tahsili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı idare vekilince istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı idare vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı idare vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; davacının hak sahibi olduğu...ilçesi, ...Mahallesi, 3720 parsel sayılı taşınmazda idare tarafından herhangi bir kamulaştırma işlemi yapılmaksızın elektrik teli ve enerji nakil hattı geçirilmek suretiyle taşınmazın kullanımının kısıtlandığını, geri kalan alanın değerinin düşmesine sebebiyet verildiğini belirterek, taşınmazın üzerinden enerji nakil hattı geçirilmesi nedeniyle irtifak hakkı bedelinin taşınmazın tamamındaki değer düşüklüğü nazara alınarak hesaplanması suretiyle fazlaya ilişkin haklar saklı tutularak 1.000 TL bedelin el atma tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı idareden tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; davaya konu taşınmaz üzerinden davalı idareye ait herhangi bir enerji nakil hattı geçmediğini ve taşınmazın kullanımında kısıtlamaya sebebiyet verilmediğini, taşınmazın park alanında bırakılmasının belediyenin sorumluluğunda olduğunu, müvekkil idareye husumet yöneltilemeyeceğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesi yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaza fiilen veya hukuken el atılmadığını, bu taşınmaz üzerinden idarenin herhangi bir hattının geçmediği gibi parselin bu bölgeden geçen hatların koruma kuşağı dışında kaldığını, taşınmazın park alanında bırakılmasının tamamen Belediyenin sorumluluğunda olduğunu, taşınmaza müvekkil idarece fiilen el atılmadığını, davanın belirtilen nedenle husumetten reddine karar verilmesi gerektiğini, değer düşüklüğünün maksimum oranda alınmasının doğru olmadığını, metrekare birim bedelinin fahiş olarak belirlendiğini, kararda ayrıca "davalı lehine hükmedilen tazminat tutarında irtifak hakkı tesisine" denildiğini, 3720 nolu taşınmaz üzerinde ... adına irifak hakkının tesis ve tesciline şeklinde hüküm kurulmasına karar verilmesi gerektiğini ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dosyaya sunulan Fen Bilirkişisinin 18.12.2022 tarihli ek raporuna göre taşınmazın kuzeyinden ve güneyinden geçen Enerji Nakil Hatlarının taşınmaza sıfır mesafede bulunması ve iki enerji nakil hattı arasındaki mesafenin 28.05 metre gibi çok kısa bir mesafe olması nedeni ile dava konusu taşınmazın komşu taşınmazlarda bulunan davalı kuruma ait enerji nakil hatlarının yatay ve düşey yaklaşma mesafelerinin etki alanında ve uygulama imar planında kısmen enerji nakil hattı koruma kuşağında kaldığı, dolayısıyla bu şekilde dava konusu taşınmazın tamamına el atıldığı gözetilerek, arsa niteliğindeki taşınmaza mahallinde yapılan keşif sonucu emsal karşılaştırması yapılarak değer biçen, usul ve kanuna uygun olarak düzenlenen bilirkişi raporuna göre irtifak hakkı bedelinin davalı idareden tahsiline karar verilmesi doğru olduğu gibi taşınmaza 1983 yılından önce el atıldığı, davacının dava açmadan önce uzlaşma amacıyla idareye başvurduğu ve dava şartının gerçekleştiği anlaşıldığından, davalı idare vekilinin sair istinaf itirazları yerinde görülmediği ancak; dava konusu taşınmazın tamamı üzerinde davalı idare lehine irtifak tesisi ile tapuya tesciline karar verilmesi gerektiği hâlde, infazda tereddüt teşkil edecek yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmediği gerekçesiyle davalı idare vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde belirttiği hususları tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı tapu maliki ile davalı idare arasındaki kamulaştırmasız el atılarak enerji nakil hattı geçirilen taşınmazın irtifak hakkı karşılığının tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6745 sayılı Kanun'un 33 üncü maddesiyle 2942 sayılı Kanun'a eklenen Ek Madde 1 ve 7421 sayılı Kanun'un 3 üncü maddesiyle eklenen son cümle.
3. 26.11.2022 tarihli ve 32025 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 7421 sayılı Kanun'un 5 nci maddesi ile 2942 sayılı Kanun'a eklenen Ek Madde 4’ün son fıkrası.
4. 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dava konusu taşınmaza 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsallerin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak değer biçilmesi doğru olduğu gibi taşınmazın imar planında Enerji Nakil Hattı Koruma Kuşağında yer alması nedeniyle mülkiyet bedelinin davalı idareden tahsiline karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı idareden peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
16.01.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.