"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2023/179 Esas, 2023/203 Karar
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. Kahramanmaraş 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 18.08.2023 Tarihli ve 2023/155 Esas, 2023/269 Karar Sayılı Kararı
Muris ...'un kayıtlı son ikamet adresinin Şehit İbrahim Kundakçı Mahallesi 700. Sokak No:9 Kadirli/Osmaniye adresi olduğu, davalının da kolluk kuvveti tarafından tespit edilen ve kendisi tarafından beyan edilen adresinin Tahta Köyü No:50 Kadirli/Osmaniye olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
B. Kadirli 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 01.11.2023 Tarihli ve 2023/179 Esas, 2022/203 Karar Sayılı Kararı
Mirasçılık belgesinin iptali davasının mirasçılık belgesinin verildiği veya tarafların yerleşim yerinde açılıp görülebileceği, bu kapsamda her ne kadar davalının yerleşim yeri Kadirli Mahkemelerinin yargı çevresi içinde kalmakta ise de yetki itirazı olmaksızın mahkemenin kesin yetki hali dışında kendiliğinden yetkisizlik kararı vermesi mümkün olmadığı, dosyada kesin yetki halinin olmadığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu’nun (4721 sayılı Kanun) 598 inci maddesi uyarınca alınan mirasçılık belgesinin iptali ve yeni mirasçılık belgesi verilmesi istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 4721 sayılı Kanun’un “Mirasçılık belgesi” başlıklı 598 inci maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Başvurusu üzerine yasal mirasçı oldukları belirlenenlere, sulh mahkemesince veya noterlikçe mirasçılık sıfatlarını gösteren bir belge verilir.”
3. 6100 sayılı Kanun’un “Mirastan doğan davalarda yetki” başlıklı 11 inci maddesi şöyledir:
“(1) Aşağıdaki davalarda, ölen kimsenin son yerleşim yeri mahkemesi kesin yetkilidir:
a) Terekenin paylaşılmasına, yapılan paylaşma sözleşmesinin geçersizliğine, ölüme bağlı tasarrufların iptali ve tenkisine, miras sebebiyle istihkaka ilişkin davalar ile mirasçılar arasında terekenin yönetiminden kaynaklanan davalar.
b) Terekenin kesin paylaşımına kadar mirasçılara karşı açılacak tüm davalar.
(2) Terekede bulunan bir mal hakkında açılmak istenen istihkak davası, terekenin yazımı ve tespiti zamanında mal nerede bulunuyorsa, orada da açılabilir.
(3) Mirasçılık belgesinin iptali ve yeni mirasçılık belgesi verilmesine ilişkin davalarda, mirasçıların her birinin oturduğu yer mahkemesi de yetkilidir.”
4. 4721 sayılı Kanun’un “Yerleşim yeri” başlıklı 19 uncu maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Yerleşim yeri bir kimsenin sürekli kalma niyetiyle oturduğu yerdir.”
C. Değerlendirme
1. Mirasçılık belgesi verilmesi davalarında kesin yetki kuralı bulunmayıp mirasçıların her birinin oturduğu yer mahkemesinin de yetkili olup, bir davada birden fazla genel ve özel yetkili mahkeme varsa, davacı bu mahkemelerden birinde dava açmak hususunda bir seçimlik hakka sahiptir. Davacı, davasını bu genel ve özel yetkili mahkemelerden hiçbirinde açmaz ve yetkisiz bir mahkemede açarsa, o zaman seçme hakkı davalılara geçer.
2. Dosya kapsamından, dava tarihi itibariyle yerleşim yeri Onikişubat/Kahramanmaraş olan davacının birden çok mahkemenin yetkili olduğu ve kesin yetki kuralının bulunmadığı bu davada, davayı kendi yerleşim yerinin bulunduğu Kahramanmaraş ilinde açarak yetkili mahkemeyi seçmiş olduğu anlaşıldığından, uyuşmazlığın Kahramanmaraş 2. Asliye Hukuk Mahkemesince sonuçlandırılması gerekmektedir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince Kahramanmaraş 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,09.12.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.