"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Konya Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/3179 Esas, 2024/1587 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Konya 7. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2023/63 Esas, 2023/442 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Konya ili, ...ilçesi, ...Mahallesi 637 ada 7 ve 8 parsel sayılı taşınmazların kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazların davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; idare tarafından önerilen bedelle aynı metrekarede çıplak arsa bile alınamayacağını, taşınmazın Konyanın en güzide yerleşim yerinde olduğunu ileri sürerek davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; emsal karşılaştırmasının doğru yapılmadığını, tarafarınca sunulan emsallerin değerlendirilmediğini, ek rapor taleplerinin retedildiğini ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; raporda 2 katlı villanın 40 yıllık olduğunu, fakat raporun 6. sayfasında 2018 yılında yeniden inşa edilerek yapı kayıt belgesinin alındığının belirtildiğini, villanın 40 yıllık olmayıp 2010 yılında komple baştan inşaa edildiğini, yıpranma bedelinin fahiş hesaplandığını, raporun hatalı olduğunu, toplam verilen bedelin düşük olduğunu, ağaçlara düşük bedel takdir edildiğini, yapıya ilişkin eksik hesaplamaların olduğunu, m² birim değerinin 15.000,00 TL -20.000,00 TL arasında olduğunu ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı içerisinde yer alan dava konusu Konya ili, ...ilçesi, ...Mahallesi 7 ve 8 parsel sayılı taşınmazların değerlendirme tarihinden önceye ait özel amacı olmayan taşınmaz satışının (Yorgancı mahallesi 695 ada 26 parselin 04.11.2021 tarihli satışı) emsal alınması, dava konusu ve emsal taşınmazın kadastro parseli olması nedeniyle düzenleme ortaklık payı ilavesi veya indirilmesi yapılmaksızın her iki taşınmazın karşılaştırması yapılarak birbirlerine üstünlük oranları tartışılıp arsa bedelinin; Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının yayımladığı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri Tebliğine göre sınıfının belirlenerek yıpranma payları da düşülerek üzerindeki yapıların değerinin; cins, yaş, adet ve değerinin İl Tarım ve Orman Müdürlüğünün hazırladığı 2023 yılı ağaç bedelleri cetveline göre ağaçların değerinin tespit edilmek suretiyle toplam kamulaştırma bedelinin tespit edilmesinde, tespit edilen bedelin peşin olarak hak sahibine ödenmesinde ve taşınmazın davacı idare adına tesciline dair İlk Derece Mahkemesinin kararında usul ve esas yönünden kanuna aykırılık görülmediğinden istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde, istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde, istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu ve 11 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki taşınmazın zeminine 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak, üzerindeki ağaçlara ise yaş, cins ve verim durumu dikkate alınmak suretiyle değer biçilmesinde bir isabetsizlik görülmediği gibi, üzerindeki yapılara ise aynı maddenin (h) bendi uyarınca resmî birim fiyatları esas alınıp yıpranma payı düşülerek değer biçilmesinde yöntem olarak bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre davacı idare vekilinin tüm, davalı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
4. Hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporunda 8 parsel sayılı taşınmazdaki yapının yaşına göre % 40 oranında yıpranma payının belirlenmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir. Ancak; raporda, sonradan inşa edilen 7 parseldeki yapının, 8 parseldeki yapıya bitişik olarak inşaa edilmiş olduğu, 2018 yılına ait yapı kayıt belgesinin bulunduğu belirtildikten sonra, 7 ve 8 parseldeki toplam yapı alanı 221,52 m² kabul edilerek, %40 oranındaki yıpranma payının, yapının tamamına uygulanmış olduğu anlaşılmıştır. Raporda 7 parseldeki yapının sonradan inşa edilerek 2018 yılında yapı kayıt belgesinin alınmış olduğunun belirtilmiş olması karşısında, 7 parsedeki yapıya ilişkin gerekli araştırma yapılarak, yapının kaç yıllık olduğunun tespit ile belirlenecek yaşına göre yıpranma payının belirlenmesi gerekirken, gerekçesi de gösterilmeden tüm yapıya % 40 oranında yıpranma payının belirlenmiş olması bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Davacı idare vekilinin tüm, davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2.Davalı vekilinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
3.İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Davacı idareden peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine, davalıdan alınan peşin harcın istek halinde iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
25.02.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.