"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2024/44 Esas, 2024/81 Karar
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. Büyükçekmece 2. Aile Mahkemesinin 22.01.2024 Tarihli ve 2024/113 Esas, 2024/128 Karar Sayılı Kararı
Somut olayda taraflar arasında Hacıbektaş Asliye Hukuk Mahkemeleri nezdinde devam etmekte olan boşanma davasının mevcut olduğu ve mal rejiminin tasfiyesine ilişkin davalarda özel düzenleme uyarınca boşanma davasının görüldüğü yer mahkemeleri yetkili olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
B. Hacıbektaş Asliye Hukuk ( Aile Mahkemesi sıfatıyla) Mahkemesinin 16.04.2024 Tarihli ve 2024/44 Esas, 2024/81 Karar Sayılı Kararı
Mal rejiminden kaynaklanan katkı payı alacağı istemine ilişkin davalarda boşanmaya, evliliğin iptaline veya hakim tarafından mal ayrılığına karar verilmesi durumunda bu davalarda yetkili olan mahkemelerin yetkili olduğu, söz konusu düzenlemenin kesin yetki kuralı şeklinde olmadığı, diğer yandan bu nitelikteki davalarda 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 6 ncı maddesindeki genel yetki kuralının geçerli olduğu, somut olayda taraflar arasında kesinleşmiş bir boşanma kararının mevcut olmadığı, kaldı ki bu tür davalarda eşlerin kesinleşmiş mahkeme hükmü ile boşanmış olmalarının da görülebilirlik ön koşulu olduğunun vurguladığı gerekçeleriyle mahkemenin yetkisizliğine karar verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun (4721 sayılı Kanun) 214 üncü maddesi uyarınca mal rejiminin tasfiyesi istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 4721 sayılı Kanun’un “Yetki” başlıklı 168 inci maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Boşanma veya ayrılık davalarında yetkili mahkeme, eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesidir.”
3. 4721 sayılı Kanun’un “Mal rejiminin tasfiyesi davalarında yetki” başlıklı 214 üncü maddesi şöyledir:
“Eşler veya mirasçılar arasında bir mal rejiminin tasfiyesine ilişkin davalarda, aşağıdaki mahkemeler yetkilidir:
1. Mal rejiminin ölümle sona ermesi durumunda ölenin son yerleşim yeri mahkemesi,
2. Boşanmaya, evliliğin iptaline veya hâkim tarafından mal ayrılığına karar verilmesi durumunda, bu davalarda yetkili olan mahkeme,
3. Diğer durumlarda davalı eşin yerleşim yeri mahkemesi.
”
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 4721 sayılı Kanun’un “Yetki” başlıklı 168 inci maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Boşanma veya ayrılık davalarında yetkili mahkeme, eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesidir.”
3. 4721 sayılı Kanun’un “Mal rejiminin tasfiyesi davalarında yetki” başlıklı 214 üncü maddesi şöyledir:
“Eşler veya mirasçılar arasında bir mal rejiminin tasfiyesine ilişkin davalarda, aşağıdaki mahkemeler yetkilidir:
1. Mal rejiminin ölümle sona ermesi durumunda ölenin son yerleşim yeri mahkemesi,
2. Boşanmaya, evliliğin iptaline veya hâkim tarafından mal ayrılığına karar verilmesi durumunda, bu davalarda yetkili olan mahkeme,
3. Diğer durumlarda davalı eşin yerleşim yeri mahkemesi.
4. 6100 sayılı Kanun'un "Yetki itirazının ileri sürülmesi" başlıklı 19 uncu maddesinin ikinci, üçüncü ve dördüncü fıkrası şöyledir:
“(2)Yetkinin kesin olmadığı davalarda, yetki itirazının, cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerekir. Yetki itirazında bulunan taraf, yetkili mahkemeyi; birden fazla yetkili mahkeme varsa seçtiği mahkemeyi bildirir. Aksi takdirde yetki itirazı dikkate alınmaz.
(3)Mahkeme, yetkisizlik kararında yetkili mahkemeyi de gösterir.
"(4)Yetkinin kesin olmadığı davalarda, davalı, süresi içinde ve usulüne uygun olarak yetki itirazında bulunmazsa, davanın açıldığı mahkeme yetkili hâle gelir.”
C. Değerlendirme
Somut olayda, davanın Büyükçekmece 2. Aile Mahkemesinde açıldığı, davalının cevap dilekçesi ile birlikte yetki itirazında bulunmadığı anlaşılmakla, uyuşmazlığın davanın ilk açıldığı Büyükçekmece 2. Aile Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince Büyükçekmece 2. Aile Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,23.12.2024 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.