"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2023/313 Esas, 2024/66 Karar
KARAR : Kabul
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak terkini davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesinin kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Çorum ili, ......... ilçesi,............./Çamlık Mahallesi 170 ada 24 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırılan kısımlarının bedelinin tespiti ile müvekkili idare lehine yol olarak terkinine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın Çorum ve Amasya illerine yakın, oldukça değerli bir konumda ve sulu tarıma elverişli olduğunu ileri sürerek bedelinin en yüksek sınırdan tespit edilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın tapu kaydının iptali ile yol olarak terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arsa vasfındaki taşınmazın yerel mahkemece 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi gereği kamulaştırma gününden önceki özel amacı olmayan emsal satışlara göre davaya konu yerin değerinin belirlenmesinde ve hükme esas 30.05.2022 tarihli ek raporda yapılan emsal mukayesesinde herhangi bir isabetsizlik bulunmadığı, her ne kadar davaya konu taşınmaz Mecitözü ilçesine bağlı bulunsa da dosya kapsamına göre Mecitözü ilçe Tapu Müdürlüğüyle yapılan yazışmalar dikkate alındığında, davaya konu taşınmaza Mecitözü ilçesinde tüm araştırmalara rağmen uygun emsal bulunamadığının anlaşıldığından Çorum il merkezinden emsal mukayesesi yapılmasında herhangi bir isabetsizlik bulunmamış, Yine Bölge Adliye Mahkemesince davaya konu taşınmaz Mecitözü ilçe merkezine 12 km, hükme esas 30.05.2022 tarihli ek raporda emsal alınan Çorum Tepecik Mahallesi 2025 ada 3 parsel nolu taşınmaza ise kuş uçuşu 15 km mesafede bulunduğu, diğer bir ifadeyle dava konusu taşınmaz bağlı bulunduğu ancak uygun emsal bulunamayan Mecitözü ilçe merkezi ile Çorum il merkezinden alınan emsal taşınmaza hemen hemen aynı mesafede olduğu gerekçeleriyle istinaf isteminin esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan temyiz incelemesi sonucunda; dava konusu taşınmazın değeri tespit edilirken öncelikle arsa mı yoksa arazi mi olduğunun belirlenmesi gerektiği belirtilerek Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü parsel sorgu sisteminden yapılan inceleme ve dosya arasında bulunan belediye başkanlığı yazılarına göre arsa mı arazi mi olduğu konusunda tereddüt oluştuğundan öncelikle vasfının belirlenerek yöntemine göre değer biçilmesi gerektiğinden ve kabule göre de hükme esas alınan bilirkişi raporunda emsal olarak alınan taşınmazın satış akit tablosuna göre taşınmazın 101/600 hissesi limited şirketten limited şirkete satılmış olup, satışın pay satışı ve ticari amaçlı olması sebebiyle özel amaçlı bu satışın emsal olarak değerlendirilmesi doğru olmadığından Bölge Adliye Mahkemesi kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile uyulan bozma kararı gereğince davanın kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle, emsal karşılaştırmasının usulüne uygun yapılmadığını, kıyasi emsalin uygun emsal kabul edilemeyeceğini, dava konusu taşınmaz ile emsal taşınmazın emlak vergisine esas metrekare birim değerlerinin gözetilmesi gerektiğini ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370, 371 ve 373 üncü maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen kararın bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesi hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacı idare vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan Mahkeme kararının ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmamasına,
20.02.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.