"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/3177 Esas, 2024/1148 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Midyat 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/213 Esas, 2022/418 Karar
Taraflar arasındaki 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince taşınmazın tapu kaydına konulan şerhin terkini davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Mardin ili Midyat ilçesi, Kutlubey Mahallesi, 171 ada 35 parsel sayılı taşınmazda davacı adına olan tapu kaydına davalı idarenin talebi üzerine 2942 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince şerh konulduğunu, müvekkilinin mülkiyet hakkını kısıtlayan, yasal şartları taşımayan, usulsüz ve hatalı olarak konulan bu şerhin terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaza 380 KV Cizre-Kızıltepe Enerji iletim hattının isabet ettiğini, acele kamulaştırması yapıldığını, davacı tarafından Midyat 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2019/185 Esas, sayılı dosyası ile kamulaştırmasız el atma tazminat dosyası açıldığını, açılan dava neticesinde kurumun irtifak mülkiyet hakkını kazandığını, şerhin terkini mahkeme kararıyla kazanılan bu haklarını ortadan kaldıracağından davanın reddi gerektiğini; taşınmaz mülkiyetinin kazanılmasının kural olarak tescille olduğunu, fakat miras, mahkeme kararı, cebri icra, işgal, kamulaştırma hâlleri ile kanunda öngörülen diğer hâllerde, mülkiyet tescilden önce kazanıldığını; ancak bu hâllerde malikin tasarruf işlemleri yapabilmesi, mülkiyetin tapu kütüğüne tescil edilmiş olmasına bağlı olduğunu, davacı tarafın açtığı tazminat davası nedeniyle mükiyetin devrini engellemek amacı ile taşınmazın tapusuna tedbir konulması gerektiğinden davacının açtığı bu davada hukuki bir yararı bulunmadığını belirterek haksız davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; davacının bu davayı açmakta hukuki bir yararının bulunmadığını, seri dosya olması nedeniyle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin 22 nci maddesi uyarınca tam vekâlet ücretine hükmedilmemesi gerektiğini ileri sürerek İlk Derece Mahkeme kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının maliki olduğu dava konusu taşınmazın tapu kaydına davalı idare lehine 2942 sayılı Kanun’un 31/b maddesi uyarınca şerh konulduğu, ancak şerhin konulduğu tarihten itibaren altı ay içerisinde davalı idarece kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescil istemli dava açılmadığından 2942 sayılı Kanun'un 7/son maddesinde öngörülen koşulların gerçekleştiği, tapu kaydında; 2942 sayılı Kanun'un 31/b maddesi uyarınca taşınmazın devrini engelleyecek şekilde, davalı idarenin yazısı üzerine konulmuş olan "satılamaz" şerhinin yer aldığı, belirtilen nedenlerle davacının eldeki davayı açmakta hukuki yararı bulunduğundan İlk Derece Mahkemesince şerhin terkinine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmediği, davanın başka dosyalar ile seri nitelikte olacak şekilde açıldığı ve görüldüğü konusunda somut bir delil sunulmadığı gibi dosya kapsamı itibarıyla dosyanın seri nitelikte olmadığı anlaşılmakla mahkemenin vekalet ücreti takdirinde de bir isabetsizlik görülmediği anlaşılmakla davalı idarenin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V.TEMYİZ
A.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B.Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü nedenleri tekrar etmiştir.
C.Gerekçe
1.Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak davacı tapu maliki ile davalı idare arasındaki 2942 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince taşınmazın tapu kaydına konulan şerhin terkini istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
26.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.