"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2617 Esas, 2024/1238 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Şirvan Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/396 Esas, 2021/1237 Karar
Taraflar arasındaki 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince taşınmazın tapu kaydına konulan şerhin terkini davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Siirt ili, Şirvan ilçesi, Taşyaka köyü 180 ada 2 parsel sayılı taşınmazda davacı adına olan tapu kaydına davalı idarenin talebi üzerine 2942 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince şerh konulduğunu, müvekkilinin mülkiyet hakkını kısıtlayan, yasal şartları taşımayan, usulsüz ve hatalı olarak konulan bu şerhin terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; ilgili taşınmazdaki kamulaştırma işlemleri için öncelikle "Acele El Koyma Kararı" alındığını, daha sonrasında "Kamulaştırmasız El Atma" davasıyla müvekkil kurumun kamulaştırmayı hedeflediği mülkiyeti/irtifakı tescilden önce edindiğini, davacı tarafın iddialarının aksine müvekkil kurumun ilgili mahkeme kararını infaz ettireceği yerde taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 31/B maddesi gereğince şerh koydurmadığını, bu şerhin acele el koyma kararına istinaden ya da kamulaştırmasız el atma davasına istinaden ancak mahkeme kararıyla konabileceğini, şerhi mahkemenin müzekkere ile koydurmasının esas olduğunu, şerhin kaldırılmaması ya da devamı hususunda müvekkil kurum tarafından tapuya yazılmış herhangi bir yazı bulunmadığını, davacı tarafın şerhin terkini talebi ile ne müvekkil kuruma ne de tapu idaresine herhangi bir talepte bulunmadığını, davacı tarafın bahsetmiş olduğu davaların kesinleşmediğini, açıklanan nedenlerle haksız davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; 2942 sayılı Kanun kapsamında şerhin ancak mahkeme kararıyla konulabileceğini, davacı tarafın şerhin terkini için kuruma ya da tapu müdürlüğüne bir başvurusunun bulunmadığını, kurumun da şerhin devamı yönünde bir talebinin olmadığını, irtifak hakkına konu bedelin acele el koyma dosyasında ödenmiş olduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkeme kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile 2942 sayılı Kanun'un "Yasak işler ve Eylemler" başlığını taşıyan 31/b maddesi hükmüne göre Mahkemece 10 uncu madde uyarınca yapılan tebligat, davet veya ilanen tebliğden sonra taşınmaz malın başkasına devir ve ferağ veya temliki yasaktır hükmünün bulunduğu, Yargıtay'ın yerleşik uygulamasına göre kamulaştırmasız el atmadan kaynaklanan tazminat davalarında 2942 sayılı Kanun'un taşınmazlara değer biçilmesine ilişkin hükümleri kıyas yoluyla uygulandığı, ancak bu kıyas kanunun değer biçilmesine ilişkin hükümleri ile sınırlı olup idarece kamulaştırmasız el atma davasında verilen tescil hükmünün infazının sağlanması amacıyla satışa engel nitelikteki 31/b şerhinin konulmasının yasal dayanağının bulunmadığı, bu bakımdan idarece kamulaştırmasız el atma davasındaki tescil hükmünün tapuda infazının sağlanması yerine taşınmaz tapu kaydına 31/b şerhi konulmasının yasanın amacına aykırı olup, mahkemece şerhin terkinine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmediği, mahkeme kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşıldığından davalı idarenin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V.TEMYİZ
A.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B.Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü nedenleri tekrar etmiştir.
C.Gerekçe
1.Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak davacı tapu maliki ile davalı idare arasındaki 2942 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince taşınmazın tapu kaydına konulan şerhin terkini istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2.2942 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi.
3.Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı idareden peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
26.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.