"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2023/605 Esas, 2023/412 Karar
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A.... 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 30.05.2023 Tarihli ve 2022/117 Esas, 2023/53 Karar Sayılı Kararı
Davacının... İcra Müdürlüğünün 2022/3194 Esas numaralı dosyası ile davalı/borçlu hakkında ilamsız icra takibi başlattığını, takip dayanağının ise Andırın Noterliği'nin 29.04.2021 tarih ve 871 yevmiye numaralı vekaletnamesi ve ... Noterliğinin 29.04.2021 tarih ve 4234 yevmiye numaralı araç satış sözleşmesi olduğunu, borçlunun süresinde borca itiraz etmesinin haksız ve mesnetsiz olduğunu, davalı/borçluya adına kayıtlı ... plakalı aracı satması için Kahramanmaraş ili Andırın ilçesinde vekaletname verdiğini, davalı/borçlunun aracı ... Noterliğinin 29.04.2021 tarih ve 4234 yevmiye numaralı sözleşmesi ile üçüncü kişiye sattığını, ancak aracın bedelini göndermediğini, araç bedelinin gönderilmesini defalarca istemesine rağmen ödenmediğini beyanla icra takibine itirazın iptaline, alacak miktarının %20'sinden az olmayacak şekilde icra inkar tazminatına karar verilmesini talep ettiği, davalının ise davaya bakmaya yetkili mahkemenin Konya Mahkemeleri olduğunu beyanla yetki itirazında bulunduklarını ve görev itirazları bulunduğunu, esasa ilişkin olarak davanın reddine, alacaklı-davacının %20 kötüniyet tazminatına mahkum edilmesine karar verilmesini talep ettiği, dava konusu... İcra Müdürlüğünün 2022/3194 Esas numaralı dosyası ile davalı/borçlu hakkında Andırın Noterliğinin 29.04.2021 tarih ve 871 yevmiye numaralı ... plakalı aracın satış yetkisine ilişkin vekaletname ve ... Noterliğinin 29.04.2021 tarih ve 4234 yevmiye numaralı araç satış sözleşmesi kapsamında icra takibi başlatıldığı görülmekle sözleşmenin ifa yeri olarak... ilinin kabul edilemeyeceği, dava konusu icra takibinde yetkili icra dairesinin ve davada genel yetkili mahkemenin davalının yerleşim yerinin bulunduğu Konya Mahkemeleri olduğundan davalı tarafın yetki itirazının kabulünün gerektiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
B. Konya 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 05.09.2023 Tarihli ve 2023/605 Esas, 2023/412 Karar Sayılı Kararı
Dosya kapsamına göre taraflar arasında vekalet sözleşmesi bulunduğu, bu sözleşmeye göre davalının davacıya ait aracı satıp parasını ödeme borcunu üstlendiği, ödeme yerinin 6098 sayılı Kanun'un 89 uncu maddesine göre davacı alacaklının yerleşim yeri olduğu, dava tarihi itibariyle davacının yerleşim yerinin... ili olduğu, buna göre davacının... mahkemelerinde dava açmakta seçimlik hakkı bulunduğu, dolayısıyla davacı tarafından yapılan seçim sonucunda açılan davanın... 3. Asliye Hukuk Mahkemesince görülmesi gerektiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, alacağın tahsili için başlatılan icra takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 6100 sayılı Kanun’un 6 ncı, 10 uncu ve 115 inci maddesi, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (6098 sayılı Kanun) 89 uncu maddesi ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 50 nci maddesi
C. Değerlendirme
1. İlamsız bir takipte yetkili icra dairesi de 2004 sayılı Kanun'un 50 nci maddesinin yollaması ile 6100 sayılı Kanun'un genel hükümlerine göre belirlenecektir. 6100 sayılı Kanun'un 6 ncı maddesine göre genel yetkili icra dairesi, davalı gerçek veya tüzel kişinin takibin yapıldığı tarihteki yerleşim yeri icra dairesidir. Yine aynı Kanun’un 16 ncı maddesine göre ise haksız fiilden doğan uyuşmazlıklarda, haksız fiilin işlendiği veya zararın meydana geldiği yahut gelme ihtimalinin bulunduğu yer ya da zarar görenin yerleşim yeri mahkemesi icra dairesi de yetkilidir. Aynı Kanun’un 10 uncu maddesine göre ise sözleşmeden doğan davaların sözleşmenin ifa edileceği yer mahkemesinde de açılabileceği hüküm altına alınmış olup, bu sebeple sözleşmeden doğan para borcunun tahsili için başlatılan takipte, sözleşmenin ifa edileceği yer icra dairesi de yetkili kılınmıştır. Takibin konusu sözleşmeden kaynaklı para borcu olduğunda, 6098 sayılı Kanun'un 89 uncu maddesine göre, aksi kararlaştırılmadıkça para borçları alacaklının ödeme zamanındaki yerleşim yerinde ifa edilecektir.
2. Dosya kapsamından, davacı tarafın kendisine ait aracın satışı ve satış bedelinin davacı tarafa ödenmesi konusunda davalıyla anlaştıklarını ve bu kapsamda davalıya vekalet verildiğini, söz konusu aracın satış işleminin gerçekleştirilmesine rağmen davalı tarafından bedelinin kendisine ödenmediğini beyanla başlatılan icra takibine itirazın iptalini talep ettiği, davalı tarafça ise söz konusu araç satışının davacı ile davalı arasındaki ticari ilişki çerçevesinde davacı tarafından davalıya öncesinde ödenmemiş borçlarına karşılık verildiğinin iddia edildiği, bu hali ile taraflar arasında sözleşme ilişkisinin bulunduğunun itilafsız olduğu anlaşılmaktadır.
3. Bir davada, birden fazla genel ve özel yetkili mahkeme varsa, davacı bu mahkemelerden birinde dava açmak hususunda bir seçimlik hakka sahiptir. Davacı, davasını bu genel ve özel yetkili mahkemelerden hiçbirinde açmaz ve yetkisiz bir mahkemede açarsa, o zaman seçme hakkı davalılara geçer.
4. So... olayda, davacının alacağının tahsili için... İcra Müdürlüğünde takip başlatıldığı, davalının sadece borca itiraz ettiği, böylelikle icra dairesinin yetkisinin kesinleştiği anlaşılmaktadır. İcra dairesinin yetkisine itiraz edilmemesinin o yerdeki mahkemeyi itirazın iptali yönünden yetkili hale getirmezse de yerleşim yeri Merkez/Osmaniye olan davacının davayı... 3. Asliye Hukuk Mahkemesinde açtığı, 6098 sayılı Kanun'un 89 uncu maddesi uyarınca para alacağına ilişkin davalarda aksi kararlaştırılmadıkça para borcunun alacaklının yerleşim yerinde ödenmesi gerektiğinden alacaklının bulunduğu yer mahkemesi de yetkili olup davacı tercih hakkını bu yönde kullandığından, uyuşmazlığın... 3. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülerek sonuçlandırılması gerekir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince... 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
29.04.2024 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.