"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/2158 E., 2021/2245 K.
HÜKÜM/KARAR : Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Trabzon 5. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/313 E., 2021/20 K.
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalılar ile müvekkili şirketin Trabzon .... Noterliğinin 12.09.2013 tarih ve 13871 yevmiye numaralı Gayrimenkul Satış Vaadi ve Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesini imzaladıklarını, sözleşmeye göre davalı taraf sözleşmesinin tasdikinden itibaren 1 hafta içerisinde taşınmazın %30 hissesini, kat irtifakı kurulma aşamasında ise %20 hissesini müvekkili şirket lehine tapuda ferağ vermeyi kabul ve taahhüt etmiş olduğu halde aradan geçen 2 yılı aşkın süreye rağmen ve her seferinde çeşitli bahaneler ileri sürerek bu edimleri yerine getirmediğini beyan ederek, Trabzon ili, .. ilçesi, ... Mahallesinde kain ve tapunun 359 ada 1 parsel sırasında kayıtlı taşınmazın, davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile taraflar arasında akdolunan Trabzon .... Noterliğinin 12.09.2013 tarih ve 13871 yevmiye no.lu Gayrimenkul Satış Vaadi ve Kat Karşılığı İnşaat sözleşmesi uyarınca %50'lik kısmının müvekkili şirket adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; taraflar arasında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığını, müteahhit firmanın herhangi bir tadilat onayı yaptırmadığını, mevcut imar planına göre 10 katlı bina yapılması gerekirken, 2 bloktan oluşan 18 katlı binalar yapmak istediğini beyan ederek açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu sözleşme uyarınca yapıldığı belirtilen binanın tapuya tescilsiz olduğu, belirli kısımlarının Karayolları Bölge Müdürlüğünün ek kamulaştırma planlarına göre kamulaştırılacak alanda kaldığını, yapının bir bölümün üzerinde Karayolları Kamulaştırma şerhi bulunduğunu, bu konuda davacının karayollarından gerekli görüş ve izin alınmadığını, dava konusu taşınmazın üzerinde elektrik hattı geçmesinden ötürü TEK Genel Müdürlüğü lehine irtifak hakkının bulunduğu ve davacı tarafından TEDAŞ'dan gerekli izin ve görüş alınmadığını, ayrıca Yapı ve Ruhsatı ve İnşaat Projelerinin 27.03.2014 onay tarihi dikkate alındığında; bu tarihin hemen akabinde 30.03.2014 tarihli yerel seçimlerle birlikte Trabzon'un Büyükşehir kapsamına alınması sürecinin başladığı ve 30.03.2014 tarihi itibariyle yapı ruhsatını veren Kaşüstü Belde Belediyesinin kapandığını, taşınmazın bağlı bulunduğu Yomra Belediye Başkanlığından konu hakkında yeniden görüş ve inceleme yapılmadığını, imar durumu notlarında belirtilen hususlar yerine getirilmeden ve gerekli kurumlardan izin ve görüş alınmadan yapı ruhsatı alındığını ve inşaat başlandığının tespit edildiğini, bu nedenle yapılan uygulamanın taşınmazın imar durumu notlarında bildirilen şartların sağlanmadığını, bu haliyle taşınmazda başlayan inşaatın mevzuata uygun yapılmadığı, dolayısıyla davacının sözleşme kapsamında kendi üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirmeden sözleşmenin karşı tarafa yüklediği edimler yönünden talepte bulunmasının dürüstlük kuralına uygun olmayacağını belirterek davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; yerel mahkemenin kararının açıkça hukuka aykırı olduğunu, tarafların özgür iradeleri ile 12.09.2013 tarihinde düzenleme şeklinde gayrımenkul satış vaadi ve kat karşılığı inşaat sözleşmesi tanzim ettiklerini, sözleşmenin ifa başlangıcının noter onayı olarak gösterildiğini, paylaşımın üst başlığı altında ilk aşama olarak sözleşme konusu arsanın %30’luk hissesinin inşaat sözleşmesinin noter tasdikinden en geç bir hafta sonra ferağ takririnin yapılacağının açıkça hükme bağlandığını, ikinci madde de %20’lik kısmın kat irtifakı kurulma aşamasında, diğer % 30’un kaba inşaat tamamlandığında takrir edileceğinin belirtildiğini, yani sözleşmenin noterde düzenlenmesinden sonra bir hafta içerisinde %30’luk hisse devrinin ferağı davalıların yapması gereken tartışmasız bir edim olduğunu, ancak davalıların tanzim ettikleri sözleşmeye uymayarak ferağ işlemini gerçekleştirmediklerini, davalı tarafın açıkça kötü niyetli olduğunu, dosya içeriğinden bunu anlamamanın mümkün olmadığını, kendi kötüniyetini müvekkil davacı üzerine yansıtarak sözleşmeyi ortadan kaldırmaya çalıştığını, buna gerekçe olarak gösterilen bahanenin de kamulaştırma işlemi olduğunu, dava konusu yerde karayolları tarafından şu aşamaya kadar yapılmış bir kamulaştırma işlemi olmadığını, taraflara tebliğ edilen bir bildirimin de mevcut olmadığını, sözleşme yapılma yılının 2013, dava yılının ise 2015 yılı olduğunu, davalı tarafın davanın açılmasından önce herhangi bir yasal bildirim ile devam eden inşaatı durdurmaya yönelik bir girişimde bulunmadığını, müvekkil davacının dava ikame ederek haklarını talep etmesi karşısında, ferağdan kaçınmaya yönelik bahaneler ileri sürdüklerini, davada dinlenen tanığın hiçbir görgüsü olmadan davalılardan aldığı duyumları mahkemede anlattığını, belirterek yerel mahkeme kararının kaldırılması istemi ile istinaf başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları delillere, hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, vakıa mahkemesi hakiminin dosyadaki delillerle çelişmeyen tespit ve değerlendirmesine ve uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kurallarına göre, HMK’nın 355. maddesi uyarınca istinaf sebepleriyle sınırlı olarak ve re'sen kamu düzeni yönünden yapılan inceleme sonucu, İlk Derece Mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı kanaatine varıldığından davacı vekilinin istinaf başvurularının Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; sözleşme konusu arsanın %30’luk hissesinin inşaat sözleşmesinin noter tasdikinden en geç bir hafta sonra ferağ takririnin yapılacağının açıkça hükme bağlandığı, davalıların tanzim ettikleri sözleşmeye uymayarak ferağ işlemini gerçekleştirmediklerini, yapı ruhsatının alınma aşamasında yetkili Belediyenin Kaşüstü Belediyesi olduğunu, bu nedenle yapı ruhsatını da aynı Belediyeden verildiğini, ruhsat alım tarihinden ileriki bir aşamada Kaşüstü Belediyesinin kapatılıp yetkilerinin Yomra Belediyesine devir edilmesinin ruhsat ile ilgili işlemleri geriye yürütmeyeceğini, ruhsatın geçerli ve hukuki olduğunu, Karayolları tarafından şu aşamaya kadar yapılmış bir kamulaştırma işlemi olmadığını, gelecekte oluşucabilecek muhtemel ihtilaflar için davacının kazandığı hakların ortadan kaldırıldığını, elektrik şirketinin bildirdiği cevabi yazıda inşaata engel bir durumun olmadığını, müracaat edilmesi durumunda ilgili aboneliğin sunulacağının bildirildiğini, 09.02.2018 tarihli ek raporun teknik olmaktan ziyade hukuki olmayan bir görüş sunduğunu, mahkemenin ikinci rapora itibar etmesinin kabul edilebilir olmadığını, davalının davanın açılmasından önce herhangi bir yasal bildirim ile devam eden inşaatı durdurmaya yönelik bir girişimde bulunmadığını belirterek kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan tapu iptal ve tescil istemine
ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370. maddesi,
6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 470 vd. maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanunun 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle dava konusu taşınmazın imar notlarında "TEDAŞ'tan uygun görüş alındıktan sonra, Karayolları Genel Müdürlüğünden uygun görüş alındıktan sonra, Trabzon Havaalanı Mania Planı ve Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü'nün 01.12.2014 tarih ve 15510 sayılı yazısı ile uygun görülen Gölgeleme Çalışması'na uyması halinde aşağıda yazılan şartlarda inşaata izin verilir" düzenlemesi bulunması, dosya kapsamında davacının TEDAŞ ve Karayolları Genel Müdürlüğünden belirlenen izinleri almadığının anlaşılması, mahkemece alınan rapor uyarınca sözleşme kapsamında inşa edilen natamam binanın bir kısmının kamulaştırma alanında kaldığı ve bu durumda sözleşme kapsamındaki edimin ifasının bu aşamada mümkün olmadığının anlaşılmasına göre usul ve kanuna uygun olup, davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanunun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz eden ilgiliden alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,14.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.