"İçtihat Metni"
...
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 31. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/36 E., 2022/228 K.
...
HÜKÜM : Esastan Red
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kayseri 2. Asliye Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2021/500 E., 2021/1036 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından duruşma istemli temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 13.06.2023 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir.
Belli edilen günde davacı vekili Avukat ... geldi. Tebligata rağmen başka gelen olmadığından onların yokluğunda duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatın sözlü açıklamaları dinlendikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalının hesabına 31/10/2012 tarihinde 164.000,00 Amerikan Doları iş bedeli göndermesine karşın davalı tarafından müvekkiline bir mal veya hizmet teslimi yapılmadığını, ödenen iş bedelinin fiili ödeme günündeki Merkez Bankası en yüksek kuru üzerinden işlemiş ticari faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; taraflar arasındaki sözleşmenin 28/09/2012 tarihli olduğu ve davanın zamanaşımına uğradığını, sözleşme konusu özel üretim kabloların hazır edilmesine karşın bakiye iş bedelinin ödenip kabloların teslim alınmadığını, davacının defalarca uyarıldığını, teslim tarihinden 2 yıl geçtikten sonra müvekkilinin ödemenin ceza olarak mahsup edileceğini bildirdiğini ve kabloları düşük bedelle başkasına satmak zorunda kaldığını, davacının kabloları teslim almayarak temerrüde düştüğünü, müvekkilini zarara uğrattığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile işbu dava ile ilgili 25/12/2018 tarihli kararda davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmiş ise de, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 31. Hukuk Dairesi'nin 2020/595 Esas - 2021/684 Karar sayılı 24/06/2021 tarihli kararında belirtildiği üzere her ne kadar davalı tarafça, davacı ile aralarında sözleşme bulunmadığı belirtilmiş ise de; bu husus savunmanın genişletilmesi niteliğinde olup, davacı tarafça savunmanın genişletilmesine açıkça muvafakat edilmediği gibi, aşamalarda taraflarca dava konusu bedelin sebepsiz yere veya yanlışlıkla gönderildiğine dair iddia ve savunma da ileri sürülmediği, bu durumda; dava konusu alacağın eser sözleşmesine dayalı olarak istendiğinin kabulü ile uyuşmazlığın eser sözleşmesi hükümlerine göre çözülmesi gerektiği, eser sözleşmelerinden doğan alacak talebi, 818 sayılı Borçlar Kanunu 126/4 ve 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 147/6. maddesi gereğince 5 yıllık zamanaşımı süresine tabi olup, zamaşımının başlangıcı ise eserin teslim tarihinden itibaren başlayacağı, somut olayda; imal edilerek teslimi gerektiği iddia edilen kabloların davacıya teslim edilmediği, bu hususun tarafların kabulünde olduğu, zamanaşımı süresinin başladığından söz edilemeyeceği, davanın esasına ilişkin dosya kapsamı arasına celbedilen tüm kayıt ve belgeler, alınan bilirkişi raporları bir bütün halinde değerlendirildiğinde; davacının davalıya göndermiş olduğu 164.000 USD'nin davalı defterlerinde kayıtlı olduğu, tahsil edilen paraya karşılık herhangi bir mal tesliminin olmadığı, davalı tarafça malın teslimine ilişkin dosyaya herhangi bir bilgi ve belge de sunulmadığı gerekçesiyle, davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; davacının, dayandığı havale belgesinde gönderici olarak gözükmediğini, henüz tahkikat bitmeden cevap dilekçesini ıslah etme talebinin reddedildiğini, bu hususun HMK'nın 177.maddesine aykırı olduğunu, cevap dilekçesinin ıslahı talebi kabul edilseydi, davacı ile müvekkili arasında sözleşme olmadığını, davacının müvekkiline her hangi bir havalesinin bulunmadığını, davacının mal teslimi talebinde bulunmadığını bildireceklerini, havale dekontunda, alt kısmındaki isim ile müvekkili ile sözleşmeyi düzenleyen kişinin isimlerinin aynı olduğunu, ancak dekontta soyadı bulunmadığını, dekontun havale bilgisi başlıklı kısmında yer alan "IR 2012-50-A" açıklamasının müvekkili şirket tarafından dosyaya sunulan eser sözleşmesinin numarası olduğunu, dekontun üst kısmındaki göndericinin ise; ... Exchange olduğunu, bu durumun dikkate alınmadığını, müvekkili şirketin defter kaydında gelen paranın davacıdan geldiğine dair de bir kayıt bulunmadığını, davacının başka bir kişi olup, dekontta parayı gönderen kişi olmadığını, sözleşme yapılan kişinin soyadının "Altae" olduğunu, gönderilen paranın bu sözleşme için gönderildiğini, ancak paranın davacı tarafından gönderilmediğini belirterek, mahkeme kararının kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalı tarafça dosyaya sunulan dayanak sözleşmede iş bedelinin 656.000,00 USD olduğu, bunun %25'inin 31/10/2012 tarihine kadar ödeneceğinin belirtildiği, bu miktarın %25'inin 164.000,00 USD'a tekabül ettiği, bu miktarın dekonttaki miktarla ve tarih ile uyumlu olduğu, davalı vekilince dosyaya sunulan sözleşmeyi imzalayan kişi ile sözleşme gereğince parayı gönderen kişinin aynı kişi olmasının zorunlu bulunmadığı, husumet ehliyetinin incelenmesi için cevap dilekçesinin ıslahının zorunlu olmayıp, mahkemelerce resen dikkate alınacağı anlaşılmakla davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; Yerel mahkemeden üç kişilik heyetten oluşacak bir heyetten itirazlarının değerlendirilerek rapor alınmasını talep etmelerine rağmen daha önce rapor düzenleyen bilirkişiden ek rapor alındığını, Bölge Adliye Mahkemesi’nin ilk derece mahkemesinin ilk kararına karşı verdiği kaldırma kararı sonrası yapılan yargılamada ıslah taleplerinin reddedildiğini, dava konusu bedeli gönderen kişinin para gönderme belgesi incelendiğinde davacı olmadığının görüleceğini, parayı gönderenin ... Exchange Co. olduğunu, belgenin havale bilgisi kısmında yazan ismin ... olduğunu ve taraflar arasındaki sözleşme numarasının da bu kısma yazıldığını, parayı gönderen kişinin davacı olmadığını, sözleşmeyi imzalayan kişinin de davacı olmadığını bu hali ile davacının aktif husumet ehliyeti bulunmadığını, müvekkilinin sözleşmeye uygun olarak kablo üretimini yaptığını ancak davacının bedel ödemeyerek, teslim almayarak temerrüde düştüğünü, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, eser sözleşmesi kapsamında ödenen kısmi iş bedelinin istirdadına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 369 ncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 nci maddeleri, 6098 sayılı TBK 470-486 maddeleri
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanunun 371 nci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Sadeem ... CO adına ... ile davalı arasında 28/09/2012 tarihli güç kablosu üretimi ve davacıya teslimi konusunda 656.000,00 Amerikan Doları bedelli sözleşme imzalanmıştır. Sözleşmeye göre; davalı 31/10/2012 tarihine kadar toplam tutarın %25’ini teslim almazsa sözleşme otomatik olarak sonlanacaktır.
- Türkiye İş Bankası’nın 02/04/2018 tarihli yazısına göre davalı şirketin USD hesabının 31/10/2012 tarihli ekstresi incelendiğinde, 31/10/2012 tarih 18:46 saatinde ... Exchange Co ihracat bedeli açıklamalı 163.955,00 USD davalı şirket hesabına yatırılmıştır.
- Davalı şirket tarafından, muhatap ... Company’ye 30/12/2015 tarih ve ... numaralı vazgeçilen sipariş bedeli cezası açıklamalı toplam 164.000,00 USD bedelli fatura düzenlenmiştir.
- Davacı vekili, Beşiktaş 8. Noterliği’nin 24/10/2017 tarih 18270 yevmiye numaralı ihtarnamesi ile müvekkilinin davalıdan 31/10/2012 yılından bu yana 164.000,00 USD alacağı bulunduğunu, tebliğden itiabren 1 gün içerisinde belirtilen hesaba meblağın yatırılmasını muhatap davalıya ihtar etmiştir.
- Davalı vekili Kayseri 1.Noterliği’nin 03/11/2017 tarih ve 25163 yevmiye numaralı cevabi ihtarnamesi ile müvekkili şirketin böyle bir borcu bulunmadığını, taraflar arasındaki sözleşmeye göre müvekkilinin özel imalat kabloyu üretmesine karşın muhatabın bedeli ödemediği ve teslim almadığı, müvekkilinin zarara uğradığını ihtar etmiştir.
2.1. Para transferine ilişkin Swift Belgesi incelendiğinde, parayı gönderenin ... Exchange Co olduğu, ancak swift belgesinin alt kısmında havale bilgileri kısmında ... ismi yazdığı ve fatura no: IR201-50-A yazdığı, bu numaranın taraflar arasında 28/09/2012 tarihinde imzalanan sözleşmeden önce imzalanan 12/01/2012 tarihli sözleşme numarası olduğu, bu hali ile her ne kadar davacı parayı gönderenin başkası olduğunu iddia etse de swift belgesinde havale bilgisi kısmında davacının adının yazdığı, ayrıca davalı vekili Kayseri 1.Noterliği’nin 03/11/2017 tarih ve 25163 yevmiye numaralı cevabi ihtarnamesi ile davacı vekilinin iddialarına cevap verdiği, sözleşme konusu imalatı yapılan kabloların ise davalının kabulünde olduğu üzere dava dışı üçüncü kişilere satıldığı ve neticede teslimin gerçekleşmediği, bu hali ile ödenen iş kısmi bedelinin iadesine karar verilmesinde hukuka aykırı bir husus bulunmamıştır.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanunun 370 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz harcının temyiz eden davalıdan alınmasına,
8400,00 TL duruşma vekalet ücretinin davalıdan alınarak Yargıtay duruşmasında vekille temsil olunan davacıya verilmesine,
Dosyanın ilk derece mahkemesine, karardan bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
13/06/2023 gününde oy birliği ile karar verildi.