"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/105 E., 2022/272 K.
DAVA TARİHİ : 30.03.2016
HÜKÜM/KARAR : Esastan Red
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kahramanmaraş 3. Asliye Hukuk Mahkemesi (Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla)
SAYISI : 2021/306 E., 2021/636 K.
Taraflar arasındaki muarazanın önlenmesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekilince duruşma istemli temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 06.06.2023 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir.
Belli edilen günde gelen davacı vekili Avukat ... ile davalı vekili Avukat ...’nun gelmiş olmalarıyla duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için uygun görülen saatte Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; taraflar arasında 06.12.2013 tarihli hizmet alım sözleşmesi düzenlendiğini, sözleşmeden kaynaklı davalıya kesin ve süresiz 100.000,00 TL ve 135.500,00 TL lik teminat mektupları verildiğini, davalı tarafça teminat mektuplarının paraya çevrilmesinin talep edildiğini, teminat mektuplarının paraya çevrilmesi koşullarının oluşmadığını ileri sürerek, paraya çevrilmesi işleminin durdurulmasına,teminat mektubunun paraya çevrilme şartlarının oluşmadığına ve teminat mektubunun paraya çevrilmesinin haksız olduğuna ve muarazanın bu şekilde giderilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının üstlenmiş olduğu iş sebebiyle davacı çalışanları tarafından müvekkili aleyhine açmış olduğu işçilik alacakları davalarının devam ettiğini, 6552 sayılı Kanunun 3. maddesi ile alt işveren çalışanlarının işçilik alacaklarının ödenmesi hususunda asıl işverene yetki tanındığını, davalı yüklenicinin taahhüdüne uygun hareket etmemesi nedeni ile kesin kabulün yapılamadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, taraflar arasındaki sözleşmenin 12.4.2 maddesi dahilinde davacı yüklenicinin çalışanlarına ücret ve ücret sayılan ödemeleri yapmadığına dair iddianın toplanan delillerden anlaşılamadığı, davalı tarafın savunmasında işçiler tarafından açılan davaların 12.4.2 maddesinin 2. paragrafında yer alan teminat mektubunun iade edilmeme şartlarına girmiş olduğu, bu kapsamda davalının riskinin varlığından ve teminat mektuplarının kesinleşmemiş ve sözleşmede nakte çevirme şartlarının belirlendiği hususlarda davacının eksikliğinin olmadığı gerekçesiyle, teminat mektuplarının nakte çevrilmesine yönelik davalının eyleminin haksız olduğunun tespitine ve muarazanın bu şekilde giderilmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde; davacı yanında çalışan işçiler tarafından açılan davalara ilişkin dosyalar celbedilip incelenmeden eksik inceleme ile karar verildiğini, davalı işçileri tarafından müvekkili şirkete karşı bir çok işçilik alacağı davası açıldığını, hizmet alımı sözleşmesinin 12.4.2 maddesinde teminat mektubunun hangi şartlarda nakte çevrileceğinin belirlendiğini, davacı ile müvekkil şirket arasında imzalanan sözleşme ve eki şartname hükümleri gereği davacı alt yüklenici tarafından işçiler çalıştırıldığını, açılan davalar ve verilen hükümler ile alt yüklenicinin yükümlülüklerini yerine getirmediğinin anlaşıldığını, sözleşmeye göre teminatın, taahhüdün sözleşme ve ihale dokümanı hükümlerine uygun olarak yerine getirildiği ve yüklenicinin bu işten dolayı müvekkil davalıya herhangi bir borcunun olmadığı tespit edildikten sonra, Sosyal Güvenlik Kurumundan alınan ilişiksiz belgesinin iadeye verilmesinin ardından iadesinin düzenlendiğini, kesin teminat mektubunun SGK'dan ilişiksiz belgesi getirilmesi üzerine iade edilecek bir belge olmadığını, sözleşme nedeniyle müvekkilinin mali yükümlülük altına girmesine engel olan bir belge olduğunu, müvekkili davalının alt yüklenici işçilerinin açacağı işçilik alacakları, ölümlü tazminat davaları nedeniyle yaptığı veya yapma tehlikesi altında bulunduğu ödemeleri kesin teminat mektubu ile garanti altına aldığını, davacı işçileri tarafından açılmış davalar mevcut iken davacının yasa ve sözleşme hükümleri gereği sorumlu olduğu bu bedelleri ödemekten kurtulacağı, davacının ihmal ve sorumluluğu neticesinde doğan zararların müvekkili davalıdan tazmin edilmeye çalışıldığını, mahkemenin taraflar arasındaki sözleşme ve eki şartname hükümlerini dikkate almadığını, mahkemenin, taraflar arasındaki sözleşmenin hükümlerine riayet edilip edilmediğini irdelemekle yükümlü olup, sözleşme hükümlerini bertaraf edecek mahiyette hüküm tesisinden kaçınması gerektiğini, davacının ve müvekkili şirketin taraf olduğu davaların iş bu dava bakımından bekletici mesele yapılması gerektiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, teminat mektubunun paraya çevrilebilmesi için öncelikle davacı yüklenicinin kendi işçilerine borçlu olup olmadığının tespitinin gerektiği, davanın açıldığı tarihi itibariyle dava dışı işçiler tarafından davacı yüklenici veya davalı üst işveren aleyhine açılmış olan davalar derdest olduğu, söz konusu dosyalarda karar verilmeden davacı yüklenicinin kendi işçilerine olan borçlarını ödediğinden söz edilemeyeceği, buna göre teminat mektubunun nakte çevrilmesi şartlarının oluşmadığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK'nın 353/1-b-1. maddesi uyarınca esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekilince istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeler ve res'en dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması talep edilmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, taraflar arasındaki hizmet alımı sözleşmesi kapsamında davacı tarafından davalıya verilen teminat mektubunun nakte çevrilmesi şartlarının oluşup oluşmadığı hususundaki muarazanın önlenmesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 369 ncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 nci maddeleri,
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanunun 371 nci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanunun 370 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Yargıtay duruşmasında vekili hazır bulunan davacı yararına takdir olunan 8.400,00 TL duruşma vekalet ücretinin, davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz eden davalıya yükletilmesine
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
06.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.