"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/190 E., 2022/46 K.
HÜKÜM/KARAR : Milli Eğitim Müdürlüğü yönünden kısmen kabulüne, Kars İl Özel İdaresi yönünden reddine
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın Milli Eğitim Müdürlüğü yönünden kısmen kabulüne, Kars İl Özel İdaresi yönünden reddine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı ... Müdürlüğü vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; 11.07.2008 tarihli sözleşme ile Kağızman Çayarası İlköğretim Okulunun ek bina inşaatının yapımını üstlendiklerini, iş devam ederken fazla yapılan çevre düzenleme imalâtların bedelinin de ödenmediğini belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 50.000,00 TL nin davalılardan tahsilini talep etmiş, yargılama sırasında talebini ıslah ederek 86.496,084 TL ye çıkarmıştır.
II. CEVAP
Davalı Bakanlık cevap dilekçesinde özetle; davacı tarafça gerek yapım işleri genel şartnamesinde ve gerekse diğer ihale dokümanlarında, iddialarını ispatlayacak nitelikte dayanakların bulunmadığını; devlet kurumlarının işlemlerini sözlü anlaşma ile yerine getirmediğini, tüm işlemlerin yasal mevzuat çerçevesinde yazılı olarak yerine getirildiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Davalı ... Özel İdaresi cevap dilekçesinde özetle; mevzuat gereğince ihale onay belgesinin düzenlenmesinden sözleşmenin onaylanmasına kadar sorumlu olduklarını, davanın husumetten reddi gerektiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 11.01.2018 tarihli ve 2014/991 Esas, 2018/8 Karar sayılı kararı ile davanın kabulü ile, 86.496,084 TL nin, dava tarihinden itibaren işleyecek faizi ile davalılardan tahsiline karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay 15. Hukuk Dairesi’nin 05.10.2020 tarihli ve 2020/1606 Esas, 2020/2699 Karar sayılı kararıyla davacı tarafın, dava dilekçesinde dava konusu işlerin yapılması konusunda davalı kurumlar ile dava konusu köy okulunun tadilatı hususunda sözleşme yaptıklarını beyan ettiği, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından verilen cevap dilekçesinde de davacı ile Bakanlık arasındaki akdi ilişki kabul edildiği, diğer davalı ... Özel İdaresi ise, tarafları ile davacı arasında bir akdi ilişki bulunmadığını savunduğu,taraflar arasındaki 11.07.2008 tarihli sözleşme davacı ile Milli Eğitim Müdürlüğü adına Kars Valiliği tarafından imzalanmış olup davalı ... Özel İdaresi sözleşmeye taraf olmadığından ve kendisine husumet yöneltilemeyeceğinden,mahkemece davalı ... Özel İdaresi yönünden davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddi yerine kabulüne karar verilmesi doğru olmadığı, davalı ... Müdürlüğü yönünden ise,bilirkişilerden alınacak ek rapor ile sözleşme dışı imalâtların bedellerinin Yapım İşleri Genel Şartnamesi'nin 21. maddesine göre açıklanan esaslar dikkate alınarak göre hesaplattırılıp sonucuna göre karar verilmesi gerektiği belirtilerek kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Yargıtay bozma ilamı doğrultusunda önceki bilirkişilerden ek rapor aldırılarak, sözleşme dışı imalat bedelleri için Yapım İşleri Genel Şartnamesi'nin 21. Maddesine göre sözleşme tarihi olan 2008 yılına göre yeniden hesaplama yapıldığı ve ek bilirkişi raporu doğrultusunda davanın davalı ... Bakanlığı yönünden kısmen kabulüne karar verilmesi gerektiği, davalı ... yönünden ise Yargıtay bozma ilamı doğrultusunda, taraflar arasındaki sözleşme davacı ile Kars Milli Eğitim Müdürlüğü adına Kars Valililiği tarafından imzalanmış olup davalı ... sözleşmenin tarafı olmadığından ve dolayısıyla kendisine husumet yöneltilemeyeceği gerekçesiyle davanın davalı ... yönünden pasif husumet noksanlığı nedeniyle reddine; davanın davalı ... Bakanlığı yönünden kısmen kabul kısmen reddi ile; 75.758,96 TL nin dava tarihi olan 04/03/2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalı ... Bakanlığından alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... Müdürlüğü vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı temyiz dilekçesinde; ticaret mahkemesinin davaya bakmakla görevli olduğunu, zamanaşımı definde bulunduklarını, basiretli davranması gereken davacı şirketin çevre düzenlemesi yaparken davalı idareye bildirimde bulunmadığını, vekaletsiz iş görme hükümlerinin şartlarının dava konusu olayda oluşmadığını, fazla yapıldığı iddia edilen işlerin projede olup olmadığının tespitinin bilirkişilerce araştırılmadığını,ilave işe ilişkin olarak kurumdan onay alınmadığı, davanın öncelikle müvekkili yönünden tüzel kişiliği olmaması sebebiyle usulden bozulmasına aksi takdirde zamanaşımı defi de dikkate alınarak esastan bozulmasına karar verilmesini beyan ederek kararın bozulmasını talep etmişlerdir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, fazla iş bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun geçici 3 ncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 428 nci maddesi, 438 nci maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 ncu maddesinin ikinci fıkrası, TBK 470-486. maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanunun geçici 3 ncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanunun 428 nci maddesi ile 439 ncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı ... Müdürlüğü vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Temyiz eden davalı harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,12.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.