"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 27. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/21 E., 2022/410 K.
DAVA TARİHİ : 22.04.2016
HÜKÜM/KARAR : Esastan Red
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 20. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/258 E., 2021/356 K.
Taraflar arasındaki menfi tespit ve teminat mektubunun iadesi istemli davadan dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesi ile taraflarca imzalanan 06.04.2012 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince müvekkilinin inşaat işini yüklendiğini, sözleşmede inşaat ruhsatının alınmasından sonra 18 ay içinde teslim edileceği kararlaştırıldığından ve ruhsat 19.10.2012 tarihinde alındığından müvekkilinin inşaatı 19.04.2014 tarihinde teslim etmeyi yükümlendiğini, ancak davalının borcundan dolayı taşınmaz üzerindeki hacizlerin müvekkiline düşen bağımsız bölümlere intikal etmesi sebebiyle müvekkilinin taşınmazları satma girişiminde bulunamadığını, davalı idarenin 06.09.2013 tarihinden başlamak üzere tüm hacizlerin tamamen kaldırılıncaya kadar geçen sürenin işin teslim süresine eklenmesini uygun gördüğünü bildirdiğini, sonrasında hacizlerin 15.12.2014 tarihinde kalktığından bahisle 06.09.2013-15.12.2014 tarihleri arasında geçen 466 gün süreyi iş bitim tarihine ekleyerek yeni iş bitim tarihini 24.07.2015 olarak müvekkiline bildirdiğini, müvekkili ile kabul komisyonunun işin geçici kabulünü 19.11.2015 tarihinde yaptığını, davalının 87 günlük gecikme nedeniyle 70.588,92 TL'nın ödenmesini müvekkiline bildirdiğini, davalının hacizlerin tamamen kalktığını müvekkiline bildirmemesi nedeniyle müvekkilinin işi geç teslim ettiği iddiasının gerçeği yansıtmadığını belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla müvekkilince davalı idareye teslim edilen Kuveytürk Katılım Bankası A.Ş'ne ait 13.04.2016 tarih ve 650889 sayılı teminat mektubunun müvekkiline iadesine, iadesi mümkün olmazsa hükümsüzlüğünün tespitine, müvekkilinin davalıya 70.855,92 TL gecikme cezası borcunun olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesi ile yüklenicinin süre uzatım kararına herhangi bir itirazda bulunmadığını, işin devamı sırasında imalatlarda yaşadığı sıkıntılar sebebiyle ek süre talebinde bulunduğunu ancak talebin müvekkilince uygun görülmediğini, işin geçici kabulünün 19.10.2015 tarihi kabul edilerek onaylandığını, işe ait süre uzatımları dahil iş bitim tarihinin 24.07.2015 tarihinden başlamak üzere işin bitirildiği tarih olan 19.10.2015 tarihine kadar geçen sürede toplam 87 gün davacının cezalı çalıştığını, sözleşmenin 29. maddesi gereğince 811,37 TL günlük gecikme bedeli ile çarpılmasından elde edilen 70.588,92 TL gecikme cezasının ödenmesi gerektiğinin 11/04/2016 tarihli yazıyla davacıya bildirildiğini, işin geç tesliminin taşınmaza konulan hacizlerden kaynaklandığına dair iddianın yerinde olmadığını, gecikmenin nedeninin hacizler olmayıp işin imalat eksiklikleri nedeniyle teslim edilmediğini ve işin geç teslimi nedeniyle yapılan işlemin yasalara uygun olduğunu belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile taraflar arasında gayrimenkul satış vaadi ve kat karşılığı inşaat sözleşmesinin 06/04/2012 tarihinde imzalandığı, yapı ruhsat tarihinden itibaren 18 ay içerisinde iskan ruhsat başvurusuna hazır hale gelecek şekilde inşaatı tamamlamayı yüklenicinin taahhüt ettiği, tapu kaydındaki davalı borçları nedeniyle tesis edilen hacizlerden dolayı işin süresinde tamamlanma imkanının bulunmadığının 11/06/2013 tarihli dilekçe ile davalı belediyeye davacı yüklenicinin bildirdiği, davalı ... tarafından da 06/09/2013 tarihinde başlamak şartı ile hacizler kalkana kadar süre uzatımının tanındığı, bilahare davalı Belediyenin 22/12/2014 tarihli yazısı ile süre uzatımının 06/09/2013 ila son haczin kaldırıldığı 15/12/2014 tarihinden ibaret olacağını bildirdiği, davalı ... Meclisi kararı ile de sözleşme gereği yapılacak A blokta yer alan 14 adet bağımsız bölümün davacı yükleniciye özgülendiği, bu 14 bağımsız bölüm tapu kaydına göre 10 bağımsız bölüm üzerindeki hacizlerin 2014 yılı Aralık ayı içerisinde fek edildiği, 8,9,12 ve 14 nolu bağımsız bölümler üzerindeki fek tarihinin ise 04/02/2015 tarihi olduğu, davalı Belediyenin 14/03/2014 tarihli süre uzatım kararının taşınmaz üzerindeki hacizler kalkana kadar davacı yükleniciye süre tanınması yönünde olduğu, bu nedenle de süre uzatım tarihinin en son haczin fek tarihi olan 04/02/2015 tarihi itibariyle sona ermesinin davalı kararına uygunluk göstereceği, buna göre de işin davacı yüklenici tarafından teslim edilmesi gereken tarihin 06/12/2015 tarihi olduğu, geçici kabul tutanağına göre işin 19/10/2015 tarihinde teslim edilmesi gereken tarihten önce bitirildiği, teslimde bir gecikmenin olmadığı, gecikme cezasının haklı sebebe dayanmadığı, gecikme cezası olarak belirlenen ve davacıdan talep edilen 70.588,92 TL alacaktan dolayı davalı belediyeye davacı yüklenicinin borçlu olmadığı kesin olarak belirlendiğinden bilirkişi heyetinin vermiş olduğu raporlara hukuken itibar edildiği gerekçesi ile ispat edilen davanın kabulüne, davacı şirketten davalı ... Başkanlığının 11/04/2016 tarihli yazı ile ödenmesini istediği 70.588,92 TL'lık gecikme cezasından dolayı davacının borcu olmadığının tespitine, yine dava konusu yapılan Kuveyt Türk Katılım Bankasına ait 13/04/2016 tarih 650889 sayılı teminat mektubunun da davacıya iadesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesi ile tapu kayıtlarındaki haczin yüklenicinin inşaatı yapmasına engel teşkil etmediğini, hacizler 15.12.2014 tarihinde kalkmasına rağmen, yüklenicinin inşaatı 19.11.2015 tarihinde geçici kabule hazır hale getirebildiğini, kendisine iskân ruhsatı başvuru tarihi değil geçici kabul komisyonunca tespit edilen tarihe göre gecikme cezası kesildiğini, inşaatın bitirilmesine engel olmadığını, imalattan kaynaklı aksaklıkların inşaatın bitirilmesine engel olduğunu, davacının kendi rizikosunun sonuçlarına müvekkilinin katlanmasının beklenemeyeceğini, 466 gün süre uzatımı verilmiş 24/07/2015 iş bitim tarihi olarak belirlenmiş olup ve tapu kayıtlarında haciz bulunması yüklenicinin inşaatı yapmasına bir engel teşkil etmemekte iken (1 bodrum kat bağımsız bölüm hariç) yüklenicinin işi ek süre uzatımı verilen tarihte, tapu kayıtlarındaki hacizler kaldırılmışken işi bitirmemiş olmasından dolayı idarece gecikme cezası kesilmesinin mevzuat ve sözleşme hükümlerine uygun olduğunu, gecikme cezasını ödememesi nedeniyle teminat mektubunun iade edilmediğini, ihaleye katılan ve teklif veren yüklenicinin konut satışına güvenerek teklif verdiğinin ve ihaleye girdiğinin kabul edilemeyeceğini, belirterek, kararın kaldırılmasını ve davanın reddini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesi ile tapu kayıtlarındaki haczin yüklenicinin inşaatı yapmasına engel teşkil etmediğini, hacizler 15.12.2014 tarihinde kalkmasına rağmen, yüklenicinin inşaatı 19.11.2015 tarihinde geçici kabule hazır hale getirebildiğini, kendisine iskân ruhsatı başvuru tarihi değil geçici kabul komisyonunca tespit edilen tarihe göre gecikme cezası kesildiğini, inşaatın bitirilmesine engel olmadığını, imalattan kaynaklı aksaklıkların inşaatın bitirilmesine engel olduğunu, davacının kendi rizikosunun sonuçlarına müvekkilinin katlanmasının beklenemeyeceğini, 466 gün süre uzatımı verilmiş 24/07/2015 iş bitim tarihi olarak belirlenmiş olup ve tapu kayıtlarında haciz bulunması yüklenicinin inşaatı yapmasına bir engel teşkil etmemekte iken (1 bodrum kat bağımsız bölüm hariç) yüklenicinin işi ek süre uzatımı verilen tarihte, tapu kayıtlarındaki hacizler kaldırılmışken işi bitirmemiş olmasından dolayı idarece gecikme cezası kesilmesinin mevzuat ve sözleşme hükümlerine uygun olduğunu, gecikme cezasını ödememesi nedeniyle teminat mektubunun iade edilmediğini, ihaleye katılan ve teklif veren yüklenicinin konut satışına güvenerek teklif verdiğinin ve ihaleye girdiğinin kabul edilemeyeceğini, belirterek, kararın bozulmasını ve davanın reddini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi kapsamında arsa sahibinin uyguladığı gecikme cezası sebebiyle menfi tespit ve teminat mektubunun iadesi istemlerine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 369 ncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 nci maddeleri, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 470 - 486 ncı maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanunun 371 nci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple ;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanunun 370 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
04/10/2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.