"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/545 E., 2022/220 K.
DAVA TARİHİ : 14.01.2019
HÜKÜM/KARAR : Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Elazığ 5. Asliye Hukuk Mahkemesi (Tük. Mah. Sıf.)
SAYISI : 2019/27 E., 2019/301 K.
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne kısmen reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı şirket ile diğer davalılar arasında 14.09.2018 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi düzenlendiğini, müvekkilinin ise davalı yüklenici şirketten 450.000,00 TL bedel karşılığında bir adet daire satın aldığını, ancak dava konusu dairenin başkasına satıldığını öğrendiğini ileri sürerek; müvekkilinin satın aldığı 7. kat 10 numaralı bağımsız bölümünün tapu kaydının iptali ile müvekkili adına tesciline, olmadığı takdirde fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 1.000,00 TL’nin yasal faizi ile birlikte davalı yükleniciden tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1-Davalı arsa malikleri vekili cevap dilekçesinde özetle; davalı şirketin sözleşme gereğince verilen süre içerisinde dava konusu inşaatı tamamlayıp iskan alınacak şekilde müvekkillerine teslim etmediğini ve edimlerini yerine getirmediğini, taşınmaz satışlarının ancak resmi şekilde yapıldığını, bu nedenle davacının öncelikle dava konusu yerden taşınmaz satın aldığına dair resmi satış belgesi alması gerektiğini savunarak, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
2-Davalı yüklenici şirket davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalı yüklenicinin davalı arsa sahiplerine karşı edimini tam olarak yerine getirmediği, inşaatın %53 oranında tamamlandığı, yükleniciden bağımsız bölüm satın alan davacının arsa sahibi olan davalılardan sözleşme hukuki ilişkisine dayalı olarak bir istekte bulunamayacağı, ancak sebepsiz zenginleşme çerçevesinde tarafların aldıklarını vermekle yükümlü olduklarından taleple bağlı kalınarak, davanın kısmen kabulüne, tapu iptali ve tescil talebi yönünden davanın reddine, alacak talebi yönünden davanın kabulü ile, 1.000,00 TL alacağın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı Hürel Oto. İnş. San ve Tic. Ltd. Şti.'den tahsiline, fazlaya ilişkin hakların saklı tutulmasına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle, tapu iptali ve tescil talebi yönünden verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, davalı Şirket ile yapılan sözleşme gereği daire bedelinin eksiksiz ödendiğini, ancak tescil işlemlerinin yapılmadığını, kararda taşınmazın %53'nün tamamlandığının belirtildiğini ancak binanın alt kısmındaki iş yerlerinin faaliyette olduğunu, dava konusu dairenin de tamamlandığını, yerine getirilmeyen yükümlülüklerin tamamlanması için depo kararı verilmesi gerektiğini, bu konuda kendilerine süre verilmediğini belirterek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dava konusu 10 nolu bağımsız bölümün 14/09/2017 tarihli kat irtifakı tesisi ile diğer davalılar adına kayıtlı olduğu, bilirkişi raporu ile inşaatın geldiği seviyenin %53 olarak belirlendiği, eldeki davanın yükleniciden harici sözleşme ile temlik alınan şahsi hakka dayalı tapu iptali, tescil veya bedel istemine ilişkin olduğu, bu tip davalarda tapu iptal, tescil kararı verilebilmesi için yüklenicinin edimini yerine getirmesi gerektiği, yapılan keşif ve keşif sonucu alınan bilirkişi raporlarına göre inşaatın fiziki seviyesinin %53 olduğu, bu durumda yüklenici davalı Şirketin arsa sahibine karşı edimlerini tam ve gereği gibi yerine getirdiğinden söz edilemeyeceği, inşaatın belirlenen fiziki seviyesi göz önüne alınarak, yüklenicinin halefi olan davacının tapu iptal, tescil talebinin kabul edilebilmesinin mümkün olmadığı belirlenmek suretiyle, tapu iptal, tescil talebi yönünden davanın reddine karar verilmiş olmasında bir isabetsizlik olmadığı gerekçesiyle, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçelerle temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, harici satış sözleşmesinden kaynaklanan temliken tescil, mümkün değilse tazminat istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 369, 370 ve 371. maddeleri, 6098 sayılı TBK'nın 470-486. maddeleri, Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 1987/2 Esas - 1988/2 Karar ve 30.9.1988 tarihli Kararı.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanunun 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Davalılar arasında 25.08.2016 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi yapılmış ise de, yüklenici tarafından sözleşmede kararlaştırılan sürede inşaat tamamlanamamış, böylece yüklenicinin sözleşme uyarınca kendisine düşen bağımsız bölümleri 3. kişilere devir şartları oluşmamış, arsa sahiplerinin davacının talep ettiği daireyi devir borcu doğmamıştır.
3.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiş, reddi gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan nedenlerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanunun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz harcının temyiz eden ilgiliden alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
19.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.