"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/330 E., 2022/288 K.
DAVA TARİHİ : 02.05.2019
HÜKÜM/KARAR : Kabul
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kayseri 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/167 E., 2021/118 K.
Taraflar arasındaki sözleşmenin feshi, tapu iptal tescil ve ipoteğin aynen tesisi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın fesih talebi yönünden reddine, tapu iptal tescil yönünden ve ipotek tesisi yönünden kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle fesih ve tapu iptal tescil talepleri yönünden reddine, ipotek tesisi talebi yönünden kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraflar vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle;;Melikgazi İlçesi, Sakarya Mahallesi, pafta 499, ada 5718, parsel 2 de bulunan taşınmazdaki hisseleriyle ilgili davalılardan ... ile Kayseri 1. Noterliği 28.12.2010 tarih ve 37578 yevmiye numaralı Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi imzaladığı, Sözleşmede yüklenici sıfatını haiz davalılardan ... arsa sahiplerinin hissesine karşılık 16 adet daireyi sözleşme tarihinden itibaren 36 ay içinde yani 28.12.2013 tarihine kadar yapıp teslim etmeyi taahhüt ettiği, davacılar ve kardeşleri sözleşme gereği ...’ e Kayseri 1. Noterliğinin 28.12.2010 tarih ve 37577 yevmiye numaralı ve Kayseri 2. Noterliğinin 04.09.2014 tarih ve 10751 yevmiye numaralı vekaletnamelerini verdiği, Davalı ..., sözleşme gereği üstlendiği edimleri yerine getirmek amacıyla almış olduğu vekaletnamedeki yetkilere istinaden sözleşmeye konu taşınmazı komşu taşınmazlarla tevhit ve ifraz işlemlerine tabi tuttuğu, Melikgazi Belediye Encümeninin 26.03.2013 tarih ve 484 sayılı kararı ile davacı ve kardeşlerinin hissedar oldukları 5718 ada, 2 numaralı parsel ile belediyeye ait olan 4702 ada, 1 ve 3 numaralı parsellerin önce tevhid edildiği, akabinde 7 kısma ifraz edildiği, karara ekli haritada 1, 2 ve 3 numara ile gösterilen parseller şahıslar adına, 4, 5, A ve B olarak gösterilen yerler ise belediye adına tescil edildiği, bu karar neticesinde davacılara verilecek bağımsız bölümlerin bulunduğu alan 4702 ada 4 parsel olarak tapuya tescil edildiği, Davalı ..., yukarıda belirtilen işlemleri gerçekleştirirken sözleşme gereği aldığı vekaletnamedeki yetkileri kötüye kullanarak kayınbiraderi olan diğer davalı ...'i Kayseri İli, Melikgazi İlçesi, Sakarya Mahallesi 4702 Ada, 4 Parsel de bulunan taşınmaza hissedar yaptığı, bahsi geçen taşınmaz üzerine kat irtifakı kurulurken, 4702 ada, 4 parsel, 1,4,5 ve 8 numaralı bağımsız bölümlerin ... adına, 4702 ada, 4 parsel, 2,3,6 ve 7 numaralı bağımsız bölümlerin ... adına,4702 ada, 4 parsel, 9, 10 ve 11 numaralı bağımsız bölümler ... adına tapuya tescil edildiği, taşınmazdaki mülkiyet durumunun tapu kayıtları ile sabit olduğu, Taraflar arasında imzalanan Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi gereği yüklenici ...’in edimlerine teminat olmak üzere Melikgazi Tapu Sicil Müdürlüğü’ nün 28.02.2013 tarih ve 5782 yevmiye numaralı işlemiyle, Kayseri İli, Melikgazi İlçesi, Kiçikapı Mahallesi, 1510 Ada, 1231 Parselde Bulunan Binanın 5 Kat 29 Numaralı Bağımsız Bölümüne, Kayseri İli, Melikgazi İlçesi, Altınoluk Köyü 6569 Ada, 4 Parseldeki Taşınmaza ... Lehine 1. Dereceden 1.000.000,00 TL Bedelli Teminat İpoteği Tesis Edildiği, Davalılardan ... ile sözleşmenin taraflarından Hikmet İçme ve ...’ nın süreç içerisinde anlaştığı, bu arsa sahiplerine başka yerlerden bağımsız bölümler verildiği, bu suretle yapılan kat karşılığı inşaat sözleşmesi yalnız davacılar ile davalılardan ... arasında hüküm ifade etmeye devam ettiği, Sözleşmede belirtilen süreyi oldukça geçmiş olmasına rağmen davalılardan ..., 22.10.2015 tarihinde yapı ruhsatını alarak inşaata başladığı, normal şartlarda 1 yılda bile bitirilmesi mümkün olan inşaatın olması gereken seyirde yürümediği, henüz betonarme kısmı bile tamamlanmadan durduğu, inşaatın %30 seviyesinin altında kaldığı, çürümeye terk edildiği, yüklenici davalı ile yapılan şifahi görüşmelerden hiç olumlu netice alınamadığı, her defasında inşaata kısa süre içerisinde devam edileceği belirtilmesine rağmen sözlerin tutulmadığı, Davalılardan ...’in sözleşme gereği edimlerini yerine getirmeyeceğinin anlaşılması üzerine yapılan araştırma neticesinde, 4702 ada, 4 parsel, 1, 4, 5 ve 8 numaralı bağımsız bölümleri ... adına tescil Kayseri ili, Melikgazi İlçesi, Altınoluk Köyü 6569 ada, 4 parseldeki taşınmaz üzerine konulan teminat ipoteğinin ... tarafından kaldırıldığı, ...' in de taşınmazı kızı Büşra Şayin'e devrettiğinin tespit edildiği, Davalıların gerçekleştirmiş oldukları işlemlerin tamamı sözleşmeye ve yasalara aykırı olup, sözleşmenin feshiyle birlikte davalılardan ... adına kayıtlı bulunan bağımsız bölümlerin davacılar adına tescili ve fek edilen ipoteğin yeniden tesisi gerektiği, davalılar birbirleriyle çok yakın akraba olup, tüm işlemlerin davacıların aleyhine olacak şekilde muvazaalı ve kötü niyetli olarak gerçekleştirildiği, sözleşme gereği ... 4 adet bağımsız bölümü kayınbiraderi ...'e teminat ipoteği konulan taşınmazı da ipoteği kaldırtarak kızı Büşra Şayin’e devrettiği, aralarındaki akrabalık ilişkisi ve kazanımlarmın hiçbir hukuki temele dayalı olmamasından dolayı davalılar ... ve Büşra Şayin’ in davacılara karşı iyi niyet iddiasında bulunulamayacağı, yapılan işlemler Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi gereği verilen vekaletnameler olup, buradaki yetkilerin sözleşmenin temeline ve amacına uygun olarak kullanılması gerekirken kötüye kullanılarak belirtilen işlemler gerçekleştirildiği, aralarındaki yakın akrabalık ilişkisi dolayısıyla vekaletnamenin hangi amaçla verildiğini bilen veya en azından bilmek durumunda olan davalıların yaptıkları işlemlerin geçerli kabul edilemeyeceği, Yapılacak yargılama neticesinde davanın kabulü ile, Kayseri 1. Noterliğinin 28.12.2010 tarh, 37578 yevmiye numaralı Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesinin geriye etkili olarak feshine, Davalılardan ... adına tapuya kayıtlı bulunan Kayseri İli, Melikgazi İlçesi, Sakarya Mahallesi 4702 Ada 4 Parsel 1, 4, 5 Ve 8 Numaralı Bağımsız Bölümlerin tapu kayıtlarının iptali ile her bir bağımsız bölümün yarı yarıya davacılar adına ve tapuya tesciline, Sözleşme ve hukuka aykırı bir şekilde fek edilen 1.000.000,00.-TL bedelli teminat ipoteğinin davalılardan Büşra Şayin adına tapuya kayıtlı bulunan Kayseri İli, Melikgazi İlçesi, Altınoluk Köyü 6569 Ada 4 Parsel Sayılı Taşınmaz Üzerine 1 Sıra 1. Dereceden Tesisine, Yargılama giderleri ve ücreti vekaletin müştereken ve müteselsilen davalılara tahmiline karar verilmesi talep edilmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; davacılar tarafından açılan haksız ve yersiz davanın reddine karar verilmesinin talep edildiği, dava dilekçesindeki açıklamalardan da anlaşılacağı üzere 499 pafta, 5718 parsel 2 de bulunan davalılar ve taraf olmayan Hikmet İçme ve ... ile 28.12.2010 tarihinde Kayseri 1. Noterliği huzurunda anılan farklı metrekarelerde olmak kaydıyla Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi imzalandığı, anılan taşınmazın davacılar dışındaki diğer hissedarların onayları alınmadan ifraz ve tevhidin yapılamayacağı ve inşaata başlanamayacağı davacılar tarafından da iyi bilindiği, hukuken de böyle olduğu, davacılar, ...'in aldığı vekaletnamedeki yetkileri kötüye kullanarak diğer davalı ...’ i kendilerine ait olan 4702 ada, 4 parselde bulunan taşınmaza hissedar yaptığını iddia ettiği, davacıların kardeşleri ve aynı zamanda hissedar olan ... ile ...'in kendi adlarına kayıtlı taşınmazları takas ettiği, bu durumdan hepsinin haberdar olduğu, Davalının edimlerini yerine getirmek için 1.000.000,00 TL bedelli anılan ada ve parseldeki taşınmazı teminat ipoteği olarak verdiği, davacılar davalı ile yapılan Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi olmasına rağmen arsalarını S.S. Üçbinevler Konut Yapı Kooperatifi' ne ... ve ... 6 daire ve 1 dükkan karşılığı satış işlemiyle devrettiği, davalı ile yapılan Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesinin hükümsüz kaldığı, ... arsa sahipleri ile hiçbir zaman daire takası yapmadığı, davacı tarafların kardeşleri ve arsa hissedarlarından olan Hikmet İçme kendi hisselerine isabet eden kısımlara karşılık S.S. Üçbinevler Konut Yapı Kooperatifi ile kat karşılığı inşaat sözleşmesinde belirtilen 4 dairesine karşılık gelen arsa payını yine Sakarya Mahallesinde bulunan anılan kooperatife devretmek sureti ile takas ettiği, halen aldığı 4 dairede ikamet ettiği, diğer kardeş ve hissedar olan ... ise yine Sakarya Mahallesinde bulunan ...' e ait başka bir parselde kat mülkiyetli 3 daire ve bir dükkan ile hissedarı olduğu arsa 4702 ada, 4 parselde bulunan hisselerini takas ettiği, bu durumların davalı ile bir ilgisi ve bağlantısı olmadığı, Davalı, S.S. Üçbinevler Konut Yapı Kooperatifi’ nin yükleniciliğini yapmakla yükümlü olup, anılan kooperatifle yaptığı iş kadar hizmet bedeli aldığı, şu ana kadar yapılan imalatın tamamı davalı tarafından karşılandığı, davacıların, Kayseri İli, Altınoluk Mah. 6569 ada, 4 parseldeki bağımsız bölümün teminat ipoteği verilen arsayı Büşra Şayin'e devredildiğinden, bu devir işleminin iptalini ve yeniden ipotek tesisini talep ettiği, davacılar yaptıkları satış işlemi ve sözleşmeyi fiilen sona erdirdiği, teminat ipoteği de hükmünü yitirdiği, ipoteğin kaldırılmasının gayet doğal olduğu, davalının vermiş olduğu teminat Resmi Senet Sözleşmesinin 2. maddesinde belirtildiği üzere 4702 ada 4 parselde yapılacak inşaatın karkasının yapılması ve çatısının konmasına kadar olan kısmı kapsadığı, mevcut inşaatın karkasının bitmesi için 3 tabiiye beton kaldığı belirtilerek, açılan davanın reddine, yargılama masrafları ve yokalet ücretinin de davacıya yükletilmesine karar verilmesini talep edilmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Taraflar arasında yapılan sözleşme ile davacı ...'ya 4. kattan 130 m² 'lik 2 daire ve 4. kattan 160 m² 'lik 2 daire, ...'e ise 6. kattan 130 m²'lik 2 daire, 6. kattan 160 m² 'lik 2 daire verilmesinin kararlaştırılmış olduğu, davacılara verilmesi gereken 1. Kat 1 no.lu bağımsız bölüm, 2. Kat 4 no.lu bağımsız bölüm, 3. Kat 5 no.lu bağımsız bölüm ve 4. Kat 8 bölüm bağımsız bölümlerin, davalı ... adına tescil edilmiş olduğu, yine incelenen tapu kayıtlarında ve mahallinde yapılan keşif sonucu düzenlenen 13/12/2020 tarihli bilirkişi heyet raporundan anlaşılmaktadır.
Mahallinde yapılan keşiften de görüleceği üzere, dava konusu edilen ve taraflarca sözleşme yapılmasına rağmen davacılara teslim edilmeyen bağımsız bölümlerin bulunduğu binanın yarım inşaat olduğu, inşaatın bodrum + zemin + 2 katın betonarmesi dökülmüş şekilde bırakılmış olduğu, inşaatın teslime hazır olmadığı görülmüştür.
Hükme esas alınan 10/12/2020 tarihli bilirkişi raporuna göre de, taraflar arasında yapılan Kayseri 1. Noterliğinin 28/12/2010 tarih ve 37578 yevmiye numaralı kat karşılığı inşaat yapım sözleşmesine göre, davacı arsa sahiplerine 16 adet daire verilmesinin kararlaştırıldığı, davacılardan ...'ya 4 adet daire, davacı ...'e 4 adet daire verilmesinin kararlaştırıldığı, ancak incelenen tapu kayıtlarına göre, davacılara verilmesi gereken toplam 8 adet dairenin 4 adetinin davacılara verilmediği ve 4 adet dairenin davalılardan ... adına tapuda kayıtlı olduğu, incelenen nüfus kayıtlarından da anlaşılacağı üzere taşınmaz maliki ...'in kız kardeşi Meshude Şayin'in, davalı ...'in eşi olduğu yani davalılar arasında yakın akrabalık ilişkisi olduğu ve davacılara verilmesi gereken bağımsız bölümlerin davalı ... adına tapuya tescil edildiği, taraflar arasında yakın akrabalık ilişkisi olması nedeniyle, davalı ...'in ... ile davacılar arasında ki kat karşılığı inşaat yapım sözleşmesini bilmemesi hayatın olağan akışına aykırı olduğundan her ne kadar davacı taraf dava dilekçesi ile kat karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshini talep etmiş ise de, diğer arsa sahiplerinin davacılar ile maliki oldukları taşınmazlarda tevhit ve ifraz işlemleri yapılıp, kat irtifakları kurulmuş olduğundan sözleşmenin feshi talebinin uygun olmayacağı değerlendirilerek sözleşmenin feshi taleplerinin reddine, ancak davacıların tapu iptali ve tescil taleplerinin kabulüne,
Yine davacıların ipotek tesisine yönelik talepleri bakımından, Kayseri ili, Melikgazi İlçesi, Altınoluk Mahallesi, 6569 ada 4 parsel sayılı taşınmaz üzerine ... adına konulan 1.000.00,00 TL lik ipotek bedelinin davalı ... tarafından kaldırılarak taşınmazın kızı Büşra Şayin'e devir edildiği, tapu kayıtlarından anlaşılmakla ipotek fekkinin kötü niyetli olarak ve davacıları zarara uğratmak kastıyla yapıldığı kanaatine varılarak dava konusu edilen Kayseri ili, Melikgazi İlçesi, Altınoluk Mahallesi, 6569 ada 4 parsel sayılı taşınmaz üzerinde davacılar lehine 1. Dereceede ve 1. Sıradan 1.000.000,00 TL lik ipotek tesisine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalılar vekili tarafından verilen istinaf dilekçesinde özetle; davacıların kardeşleri ve aynı zamanda hissedar olan ... ile ... kendi adlarına kayıtlı taşınmazları trampa ettikleri, Davalılardan ... ile arsa sahipleri ile hiçbir zaman daire takası olmadığını, müvekkili ...'in edimlerini yerine getirmek için 1.000.000.00 TL bedelli anılan ada ve parseldeki taşınmazı teminat ipoteği olarak verdiğini, fakat davacıların müvekkil ile yapılan kat karşılığı inşaat sözleşmesi olmasına rağmen arsalarını S.S.Üçbinevler Konut Yapı Kooperatifine, ... ve ...'in 6 daire ve 1 dükkan karşılığı satış işlemi gerçekleştirmek suretiyle devrettiklerini, dolayısıyla müvekkil ile yapılan kat karşılığı inşaat sözleşmesinin hükümsüz kaldığını, davacıların yaptıkları satış işlemi ile sözleşmeyi fiilen sona erdirdiklerini, teminat ipoteği de hükmünü yitirdiğini, dolayısı ipoteğin kaldırılmasının gayet doğal olduğunu, teminat resmi senet sözleşmesinin 2 nci maddesinde belirtildiği üzere 4702 ada 4 parsel de yapılacak inşaatın karkasının yapılması ve çatısının konmasına kadar olan kısmını kapsadığını, mevcut inşaatın karkasının bitmesi için 3 tabliye beton inşaatı kaldığını belirterek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılması talep edilmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı "Bir kısım arsa sahipleri Davacılar, dava dışı Hikmet İçme ve ... ile davalı yüklenici arasında 5718 ada 2 parsel sayılı taşınmazdaki paylarına ilişkin olarak Kayseri 1. Noterliğinin 28.12.2010 tarih 37578 yevmiyeli Düzenleme Şeklindeki Kat karşılığı İnşaat Sözleşmesi düzenlendiği ancak inşaatın, tarafların dosyadaki beyanlarından da anlaşıldığı üzere, davalı yüklenici tarafından yapılmaması üzerine bu defa davacılar ile dava dışı ... ile dava dışı S.S. Üçbin Evler Konut Yapı Kooperatifi arasında Kayseri 1. Noterliğinin 31.01.2013 tarih, 02568 yevmiyeli Düzenleme Şeklindeki Kat karşılığı İnşaat Sözleşmesi düzenlendiği ve bu sözleşmeye uygun olarak da davacılar ile dava dışı ...'nın taşınmazdaki paylarını dava dışı kooperatife devrettikleri, bu itibarla, davacılar ile davalı yüklenici arasındaki akdi ilişkinin 31.01.2013 tarihi itibariyle sona erdiği, davalı yüklenicinin de dosyadaki beyanında dava dışı koopearatifin yüklenici olduğunu beyan ettiği, davacılar tarafından davalı yükleniciye bu sözleşme uyarınca inşaat işlerinin yürütülmesi için 2014 tarihinde vekaletname verdikleri, davalı yüklenicinin kendi adına kayıtlı taşınmaz kaydına bu sözleşmenin teminatı olarak davacı ... lehine ipotek tesisi ettiği, yine bu kooperatif tarafından kendisine devredilen bir kısım payları da davacı arsa sahiplerine devrettiğinin anlaşılmasına göre davalı yüklenici buna karşı çıkmamıştır.
5718 ada 2 parselin davacı arsa sahipleri tarafından payların devrinden sonra ifraz ve tefhitler sonucunda dava dışı kooperatif adına kayıtlı 8511 ada 2 parsel sayılı 3323,41 m2 yüzölçümlü, 8511 ada 1 parsel sayılı 2501 m2 yüzölçümlü ve 4702 ada 4 parsel sayılı 1426,91 m2 yüzölçümlü üç parselin oluştuğu, Kayseri 1. Noterliğinin 31.01.2013 tarih, 02568 yevmiyeli Düzenleme Şeklindeki Kat karşılığı İnşaat Sözleşmesinde inşaatın yapılacağı parsel bu parsellerden en küçük olanı yani 4702 ada 2 parseldir.
4702 ada 2 parselde dava dışı kooperatif tarafından davalı yükleniciye devredilen paylar sözleşmenin tarafı arsa sahiplerine devredildiği, yine davalı ... tarafından da adına kayıtlı payların bir kısmının davacı ...'ya devredildiği, sözleşmeyi imzalayan arsa sahibi ...'nın bu taşınmazdaki paylarını takas suretiyle davalı ...' e devrettiği, sonuç olarak davacılar ile davacı ...'in bizzat imzaladığı kat irtifakı ile, 2013 tarihli kat karşılığı inşaat sözleşmesindeki daire adedi kadarı, ... adına tescil edildiği, davacı arsa sahiplerine verileceği kararlaştırılan dairelerin kendi adlarına kayıtlı olduğu ve dava dışı kooperatif hakkında açılan bir dava bulunmamasına göre davacıların tapu iptal tescil davasının reddine karar verilmesi gerekirken kabulü doğru değildir. Bu nedenle davalılar vekilinin istinaf başvurusunun bu yönden kabulü gerekmektedir.
2-İpotek aktinin çerçevesini tayin eden 22.10.2014 tarihli ve 30043 yevmiyeli resmi akit tablosu içeriğinden ipoteğin, 5718 ada 2 nolu parselde kayıtlı arsa üzerine inşaat yapımı ve arsa sahiplerine ifraz işleminden sonra oluşacak küçük parsel üzerine 1 dükkan ve 10 dairelik bir blok verilmesi nedeniyle muhtemel olacak bir alacağın teminatı olarak 1.000.000.-TL bedelle dava konusu 6559 ada 4 parselde davacı ... lehine tesis edildiği ve ipoteğin Kayseri 1. Noterliğinin 02568 yevmiye numaralı ve 31.01.2013 tarihli düzenleme Şeklindeki Kat Karşılığı inşaat sözleşmesine konu küçük parsel inşaatının çatısı kapatıldıktan sonra kaldırılacağının belirtildiği, davacı yüklenici davacı Cumallettin Hastokatlı tarafından Kayseri 1. Noterliğinin 05.09.2014 tarih 21909 yevmiyesi ile davalı yükleniciye verilen vekaletnameyi dayanak gösterilerek, ipotek fek yetkisi de içeren Kayseri 2. Noterliğinin 04.09.2014 tarih, 10751 yevmiyeli vekaletnamesi ile davalı ...'e vekil tayin edilmiş onun tarafından da 22.10.2014 tarih 30043 yevmiye ile taşınmazlar üzerindeki ipoteği fek edilmiştir. Davacı ...'nın davalı yükleniciye verdiği vekaletname de ipotek fek yetkisinin bulunmadığı, davacının davalı yükleniciye böyle bir talimat verdiğinin dosya içeriğinden de anlaşılmadığı, mahkemece aldırılan bilirkişi raporun da henüz 2013 tarihli sözleşmenin konusu olan 4702 ada 4 parselde ipoteğin fek koşulu olan inşaatın çatısının kapatılmadığı, ipoteğin fekkinden sonra taşınmazın devredildiği davalı ...'nin davalı yüklenicinin kızı olması nedeniyle bu durumu bilebileceği, bu nedenle mahkemece ipoteğin kötü niyetle fek edildiğine ilişkin gerekçesi yerinde ise de mahkemece taşınmaz üzerinde yeni bir ipoteğin tesisine karar verildiği oysa ki ipotek tarafların kendi serbest iradeleri ile bir alacağa teminat olmak üzere taşınmaz üzerindeki bir ayni hakka dayalı olarak tesis edilen bir rehin hakkı olup mahkemece yeni bir ipoteğin tesisine karar verilmeyeceği, bu nedenle mahkemece taşınmaz kaydına 22.10.2014 tarih 30043 yevmiye ile fek edilen ipoteğin tapu kaydına tashih edilmesine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru değildir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; davalılar vekillerinin sair istinaf taleplerinin reddi ile yukarıda belirtilen sebeplerle istinaf başvurusunun kabulüne, Kayseri 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 10/06/2021 tarih 2019/167 Esas 2021/118 Karar sayılı kararının yeniden esas hakkında karar verilmek üzere kaldırılmasına;
b-davanın yeniden esasıyla ilgili olarak;
1-Davacıların Sözleşmenin Feshi ve Tapu iptal Tescil Taleplerinin reddine,
2-Davacıların İpotek Tesisine Yönelik Talebinin kabulü ile, Kayseri İli Melikgazi İlçesi Altınoluk mah./köy 6569 ada 4 parselde kayıtlı taşınmazda; Melikgazi Tapu Sicil Müdürlüğünün 28.02.2013 tarih ve 5782 yevmiye no.lu resmi senedi ile tesis edilmiş bulunan ve terkin edilen 1. Derece ve 1.sıra 1.000.000,00-TL bedelli ipoteğin her türlü hukuki vecaibi ile yeniden aynen tesisine, Kayseri 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 10/06/2021 tarih 2019/167 Esas 2021/118 Karar sayılı kararının yeniden esas hakkında karar verilmek üzere kaldırılmasına;
b-davanın yeniden esasıyla ilgili olarak;
1-Davacıların Sözleşmenin Feshi ve Tapu iptal Tescil Taleplerinin reddine,
2-Davacıların İpotek Tesisine Yönelik Talebinin kabulü ile, Kayseri İli Melikgazi İlçesi Altınoluk mah./köy 6569 ada 4 parselde kayıtlı taşınmazda; Melikgazi Tapu Sicil Müdürlüğünün 28.02.2013 tarih ve 5782 yevmiye nolu resmi senedi ile tesis edilmiş bulunan ve terkin edilen 1. Derece ve 1.sıra 1.000.000,00-TL bedelli ipoteğin her türlü hukuki vecaibi ile yeniden aynen tesisine," karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraflar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; ...'in kooperatifin yüklenicisi olduğunu ve kooperatifin yerine inşaat işlerini yürüttüğünü, bu yüzden sözleşmenin feshinin ve tapu iptal tescil taleplerinin kabul edilmesi gerektiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2.Davalılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; ipoteğin sözleşmeden dolayı şarta bağlı olarak kurulduğunu, şartın da yerine getirildiğini ipoteğin hükmünün kalmadığını belirterek ipotek talebi yönünden itirazını belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kat karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan sözleşmenin yerine getirilmemesinden kaynaklı olarak açılan fesih, tapu iptal tescil ve sözleşme dolayısıyla konulan ancak haksız olarak kaldırılan ipoteğin tesisi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 369 ncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 nci maddeleri,
6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 470- 486 ncı maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanunun 371 nci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, davada her ne kadar sözleşmenin feshi istenmiş ise de, sözleşmenin feshinin istenebilmesi için sözleşmede imzası bulunan tüm arsa sahiplerinin davacı olarak davada taraf olmaları gerektiği, şayet tüm arsa sahipleri davacı olarak davada yer almıyorsa davanın aktif husumet yönünden değerlendirilmesi gerektiği ancak sonuç olarak dava reddedildiği için bu hususun bozma yapmayı gerektirecek nitelikte olmadığı, feshedilmeyen sözleşmeden dolayı tapuların arsa sahiplerine geri iade edilmemesi gerektiği ve ret kararın hukuka uygun olduğu, yüklenicinin ipoteği verirken şartlı olarak vermiş olduğu dosya kapsamından bu şart gerçekleşmemesine rağmen ipoteğin kaldırıldığı anlaşıldığından bu talebin kabul edilmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı anlaşıldığından davalı ve davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanunun 370 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin ilgilisine yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
31/10/2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.