"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/312 E., 2021/393 K.
Taraflar arasında görülen rücuen tazminat davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı vekili ve davalı ... San. Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili ile davalı şirketler arasında hizmet alım sözleşmesi bulunduğunu, sözleşme kapsamında davalılar tarafından çalıştırılan dava dışı işçinin müvekkili aleyhine açtığı işçilik alacakları ile ilgili davanın işçi lehine sonuçlandığını ve bu kapsamda müvekkili tarafından dava dışı işçiye icra takibi sonucunda ödeme yapıldığını, yapılan bu ödemeden sözleşme hükümlerine göre davalıların sorumlu olduğunu ileri sürerek müvekkili tarafından ödenen bedelin davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı Arça Temizlik İnşaat Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde özetle; sözleşmenin davalıların ortak girişimi ile imzalandığını, pilot firma olan davalı ... Ltd.Şti.'ne husumetin yöneltilmesi gerektiğini, dava dışı işçinin pilot firma işçisi olduğunu, davacı kurumun asıl işveren olarak işçilik alacaklarından sorumlu olduğunu, davacı tarafın dava dışı işçiye ödemiş olduğu bedelin geri ödenmesi konusunda müvekkil şirketi temerrüde düşürülmediğini savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... San. Tic. Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde özetle; iş mahkemesinde görülen dava müvekkil şirkete ihbar edilmediğinden ödenen bedelin müvekkile rücu edilmesinin mümkün olmadığını, iş kanunundan doğan tüm sorumluluğunun asıl işveren olan davacıda olduğunu, davacı tarafın talimatlarına göre çalıştırılan işçilerin işçilik alacaklarından da asıl işveren davacının sorumlu olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
3. Davalı ... San. Tic. Ltd. Şti. cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 26.11.2014 tarihli 2013/788 E., 2014/767 K. sayılı kararı ile; davacının asıl işvereni olan davacı idarenin işçilik alacaklarından sorumlu olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay 13. Hukuk Dairesinin 26.10.2016 tarihli, 2015/29742 E., 2016/19581 K. sayılı ilâmıyla; uyuşmazlığın taraflar arasındaki sözleşme hükümlerine göre çözümlenmesi gerektiğinden bahisle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 12.12.2018 tarihli, 2018/110 E., 2018/158 K. sayılı kararı ile; ihbar tazminatının tamamından son işveren olarak davalı ... San. Tic. Ltd. Şti.'nin sorumlu olduğu, diğer alacak kalemleri yönünden taraflar arasındaki sözleşmede yüklenici alt işverenin sorumlu olacağına ilişkin açık bir düzenleme bulunmadığından dava dışı işçiye yapılan ödeme nedeniyle davacı ve davalıların yarı oranda ve dava dışı işçinin davalılar nezdinde çalıştığı süre ile sınırlı olarak sorumlu olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 15. Hukuk Dairesinin 14.06.2021 tarihli, 2021/1014 E., 2021/2666 K. sayılı ilâmı ile; davacının sair temyiz itirazlarının reddiyle kıdem tazminatı, UBGT, fazla mesai alacakları yönünden davalı yüklenici şirketler ortak girişiminin işçileri çalıştırdığı dönemle sınırlı müşterek ve müteselsilen sorumlu olduğu, yıllık izin alacağı ve ihbar tazminatından son yüklenici olarak davalıların müşterek ve müteselsilen sorumlu olduğu gözetilerek hüküm kurulması gerektiği gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
D. Mahkemece İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma ilamına uyularak ihbar tazminatından son işveren olarak davalıların sorumlu olduğu, diğer alacak kalemleri yönünden davalıların işçiyi çalıştırdığı süre ile sınırlı sorumlu olduğu, önceki bilirkişi raporunda düzenlenen hususlar bu süreye orantılandığında davalıların toplamda 3.326,31.TL den ödeme tarihinden itibaren yasal faiz ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu oldukları gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve davalı ... San. Tic. Ltd. Şti. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; son alt işveren olan davalı şirketlerin kıdem tazminatının tamamından sorumlu olduğunu, diğer alacak kalemleri yönünden devralan son alt işveren olduğundan dava dışı işçiye ödenen bedelden sorumlu olduklarını, bozma ilamında yıllık izin ücreti alacağının tamamından son alt işverenin sorumlu olduğu belirtilmesine rağmen önceki bilirkişi tarafından yıllık izin ücreti alacağı yönünden ayrı bir kalem olarak hesaplama yapılmayarak tüm alacak kalemleri toplamı üzerinden son yüklenici davalı şirketlerin sorumlu oldukları dönem dikkate alınarak hesaplama yoluna gidildiğini, mahkemece de bozma ilamına aykırı olarak hatalı bilirkişi raporu dikkate alınarak hüküm kurulduğunu, diğer alt işverenlere davanın ihbar edilmesi talebinin reddedildiğini beyanla kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davalı ... San. Tic. Ltd. Şti. vekili temyiz dilekçesinde özetle; sözleşmede müvekkilinin işçilik alacaklarından sorumluluğuna ilişkin açık düzenleme bulunmadığını, müvekkil şirketin bu dönemler için doğan alacağın tamamından sorumlu olduğunun tespiti ile yapılan hesaplamanın usul ve yasaya aykırı olduğunu, sözleşmede açık hüküm bulunmayan hallerde yarı yarıya sorumluluk kuralının uygulanması gerektiğini beyanla kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, taraflar arasındaki hizmet alım sözleşmesi uyarınca dava dışı işçilere ödenen işçilik alacaklarının rücuen tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 427 ncı ve devamı maddeleri.
3. Değerlendirme
3.1. Temyizen incelenen Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalı ... San. Tic. Ltd. Şti. vekilinin tüm, davacı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
3.2. Yargıtay (Kapatılan) 15. Hukuk Dairesinin 14.06.2021 tarihli, 2021/1014 E., 2021/2666 K. sayılı ilâmı ile yıllık izin alacağının tamamından son alt işveren olan davalıların sorumlu olduğu gözetilerek karar verilmesi gerektiğinden bahisle bozma kararı verilmiş ve Mahkemece bozma ilâmına uyulmuş olmasına rağmen bozmanın gerekleri yerine getirilmeden bozma öncesi alınan bilirkişi raporu üzerinden yıllık izin alacağı yönünden de alt işverenlerin işçiyi çalıştırdığı süre ile orantılı olarak davalıların sorumluluğuna gidilmesi doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
3.3. Bu durumda mahkemece yapılacak iş, yıllık izin alacağı yönünden bu alacak kalemine ait davacının icra dosyasında asıl alacak ve fer'ilerine ilişkin ödemesinden son alt işveren olan davalıların sorumlu olduğu gözetilerek alınacak bilirkişi raporu doğrultusunda sonuca göre karar verilmesinden ibarettir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı ... San. Tic. Ltd. Şti. vekilinin tüm, davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine,
2. Davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin davalı ... San. Tic. Ltd. Şti.'ne yükletilmesine,
Karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,
08.11.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.