"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Adana Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2019/2144 E., 2021/1437 K.
DAVA TARİHİ : 23.01.2017
HÜKÜM/KARAR : Esastan Red
İLK DERECE MAHKEMESİ : Mersin 2. Asliye Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2017/63 E., 2019/178 K.
Taraflar arasındaki kooperatifin dağıldığının tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davaya konu kooperatifin 1995 yılında kurulduğunu, daire yapımı işlerini bugüne kadar tamamlamaya çalışmış ise de bir türlü nihai amaca henüz ulaşamadığını ancak ulaşmaya çalıştığını, kooperatifin Mersin 2. Asliye Ticaret Mahkemesi'ne 2014/445 Esas sayılı dosyası ile alacaklı olduğu inancı ile taşeron firmaya ve arsa sahiplerine karşı açtığı bir davasının da bulunduğunu ancak bazı taşeronların da kooperatife karşı açtığı davalar olduğunu, dava süreci devam ederken kooperatif üyelerinden Hatice Demir'in Mersin 9. Noterliği'nin 26/08/2016 tarih ve 24751 yevmiye numarası ile istifa ettiğini ve kooperatif yönetimine bildirdiğini, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun emredici hükmü olan 7 kişi üyenin bulunması şartının karşılanamadığını, bu nedenle kooperatifin feshini talep etmek gerektiğini, ancak kooperatifin de alacaklı olduğunu dava ve diğer haklar henüz tamamlanmadığı için kooperatifin idaresi ya da tasfiyesi için mevcut yöneticiler haricinde diğer üyelerden yönetici atanması gerektiğini, ayrıca dışarıdan tayin edilebilecek bir kayyımın ücretinin ödenmesi ihtimalinin de mümkün olmadığını ileri sürerek S.S. Akdeniz Dershanesi Yapı Konut Kooperatifi'nin tasfiyesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle, davalı kooperatife kayyım olarak atandığını, davacı taraf kooperatifin feshini talep etmiş ise de, kooperatifin alacaklı olduğu iddiası ile açılmış Mersin 2. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2014/445 Esas Sayılı dosyası ile dava açıldığı ve yargılamanın da halen derdest olduğunu, Mersin 2. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2014/445 Esas sayılı dosyasının bekletici mesele yapılması gerektiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu kooperatifin en az yedi üyeden oluşması gerekirken üye sayısının yedinin altına indiği ve bu durumda kooperatifler kanunun 81 ve dava konusu kooperatifin ana sözleşmesinin 85/1 maddesi gereğince dava konusu kooperatifin kendiliğinden dağılmış sayılması gerektiği gerekçesiyle davanın kabulüne, Mersin Ticaret Sicil Müdürlüğü'nün 15321 numarasında kayıtlı ...'nin kendiliğinden dağıldığının tespitine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili, kural olarak kooperatiflerin feshine hükmedilebilmesi için şirketin devamını sağlayan unsurların kalkması gerektiğini, haklı sebebin bu denli ağır olmaması halinde şirketin feshine gerek olmayacağını, mahkemece davacı ortağın şirket ortaklığından çıkarılmasına veya duruma uygun düşen başka bir çözüme hükmedilmesi gerektiğini, şirketin tasfiyesini gerektirir geçerli bir gerekçenin bulunmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Kooperatifler Kanunun'un 2. Maddesi gereğince kooperatifin en az yedi kişiden oluşması gerektiği, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 81. maddesinde kooperatiflerin dağılma sebeplerinin düzenlenmiş olup, anılan madde ve ana sözleşmenin 85/1 bendi uyarınca kooperatifin ortak sayısının yediden aşağıya düşmesinin dağılma sebebi olarak belirtildiği, somut olayda davalı kooperatifin üye sayısının yedinin altına indiği bu nedenle ilk derece mahkemesince kooperatifin kendiliğinden dağıldığının tespiti kararının usul, yasa ve dosya kapsamı ile uyumlu olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeler ve re'sen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kooperatifin dağıldığının tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun (6100 sayılı Kanun) 369 ncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 nci ve 371. maddeleri, 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 81. maddesi
3. Değerlendirme
Mahkemece, davalı kooperatifin dağıldığının tespitine karar verilmiş ise de, tasfiyeye ve tasfiye memuru atanmasına ilişkin bir hüküm tesis edilmemiştir. Kooperatifin dağıldığının tespiti talebinin aynı zamanda tasfiye kararı verilmesi ve tasfiye memuru atanması talebini içerdiği ve tasfiye memuru atanmasının feshin ve tasfiyenin doğal bir sonucu olduğu gözetilerek, mahkemece, kooperatifin tasfiyesine ve re'sen tasfiye memuru atanmasına karar vermesi gerekirken, bu hususun gözden kaçırılması da doğru olmamıştır.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
16.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.