"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1123 E., 2022/1153 K.
DAVA TARİHİ : 30.10.2018
HÜKÜM/KARAR : Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ünye 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/158 E., 2022/14 K.
Taraflar arasındaki eser sözleşmesinin feshi, tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalılar vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılar vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilleri ile davalı şirket arasında 19.01.2018 tarihinde arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi düzenlendiğini, davalının yükümlülüklerini yerine getirmediği gibi, kendisine devredilen hisseleri davalı ...’e devrettiğini ileri sürerek, sözleşmenin feshine, devredilen hisselerin tapu kaydının iptali ve tescili ile 300.000,00 TL cezai şart bedelinin tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin işe başladığını ve hafriyat çalışmalarını tamamladığını, ruhsat tarihinden itibaren 30 ay içinde işin tamamlanması gerektiğini, sürenin dolmadığını, harcın eksik yatırıldığını savunarak, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; taraflar arasında Ünye 2. Noterliğinin 19.01.2018 tarihli taşınmaz satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat yapımı sözleşmesi düzenlendiği, davacı tarafça yine Ünye 2. Noterliğinin 19.01.2018 tarihli vekaleti ile dava konusu taşınmaz ile ilgili işlemleri yapmak üzere davalı ...'e yetki verildiği, sözleşmenin 7. maddesinde, inşaat bitim süresinin ruhsat tarihinden itibaren 30 ay olduğunun düzenlendiği, sözleşmenin akdedilmesinden sonra 11 ay geçmesine rağmen inşaat ruhsatının düzenlenmediği, 7. madde hükmü uyarınca inşaatın 30 ay içinde davacıya teslim edilmesi gerektiği, ancak davalı tarafça dava konusu taşınmaz üzerinde keşif tarihi itibari ile dahi inşaata başlanılmadığı, bu nedenle davacının sözleşmenin feshini ve ... adına olan tapu kaydının iptalini talep etmekte haklı olduğu, her ne kadar cezai şart talep edilmiş ise de, sözleşmenin özel şartlar 19. maddesinde, taraflardan herhangi birinin sözleşme şartlarına uymadığı takdirde, uymayan tarafın karşı tarafa cezai şart ödemek zorunda olduğunun düzenlendiği, sözleşmenin davacı tarafça feshinin talep edildiği, sözleşmenin feshi halinde, cezai şart olumlu zarar kapsamında yer alan bir alacak kalemi olup, sözleşmede aksi kararlaştırılmadıkça fesih halinde talep edilebilmesinin mümkün olmadığı, taraflar arasındaki sözleşmede fesih halinde dahi feshe sebep olan tarafından ceza ödeneceğine dair hüküm bulunmadığından cezai şartın reddi gerektiği, 492 sayılı Yasanın 38. maddesi 2. fıkrası gereğince davacıların cezai şart talebinin harca ve vekalet ücretine konu edilmediği gerekçesiyle, davanın kısmen kabulüne, sözleşmenin feshine, Ordu ili Ünye ilçesi Saraçlı Mahallesi 165 ada 13 ve 14 parsel sayılı taşınmazda ... adına 3/4 hisse kaydının iptaline, iptal edilen hissenin arsa sahipleri olan davacıların adlarına hisseleri oranında tesciline, cezai şart alacağı talebinin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; müvekkilinin işe başladığını ve hafriyat çalışmalarını tamamladığını, sözleşmenin haksız feshedildiğini, müvekkilinin alacaklarının mahsup edilmediğini, müvekkili ... aleyhine yargılama gideri ve vekalet ücretine hükmedilemeyeceğini, cezai şart talebi bakımından harcın yatırılması ve müvekkilleri lehine vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiğini belirterek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları delillere, hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, vakıa mahkemesi hakiminin dosyadaki delillerle çelişmeyen tespit ve değerlendirmesine ve uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kurallarına göre, HMK’nın 355. maddesi uyarınca istinaf sebepleriyle sınırlı olarak ve re'sen kamu düzeni yönünden yapılan inceleme sonucu, İlk Derece Mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, davalılar vekillerinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalılar vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçelerle temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan fesih, tapu iptali ve tescil ile alacak istemlerine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 369 ncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 nci maddeleri, 6098 sayılı TBK 470-486 maddeleri, 492 sayılı Harçlar Kanununun 30. ve 32. maddeleri.
3. Değerlendirme
1- Davacı ile davalı şirket arasında Ünye 2. Noterliğinin 19.01.2018 tarihli taşınmaz satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat yapımı sözleşmesi düzenlenmiştir. Davacılar arsa maliki, davalı şirket yüklenicidir.
Harçlar Kanunun 32. maddesi “Yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemler yapılmaz” hükmünü içermekte, 30. maddesi ise eksik harç halinde takip edilecek usul gösterilmektedir. Somut olayda, fesih, tapu iptali ve tescil taleplerinin yanında cezai şart bedelinin tahsili talep edilmiş olup, dava nispi harca tabi olduğundan mahkemece Harçlar Kanununun 30. maddesi uyarınca harcın tamamlanması için davacıya süre verilmesi ve sonucuna göre işlem yapılması gerekirken, cezai şart talebi bakımından kamu düzeninden olan harç hususu gözden kaçırılarak eksik harç tamamlattırılmadan yargılamaya devam edilerek hüküm kurulması doğru olmamıştır.
Bu durumda mahkemece cezai şart talebi bakımından harcın tamamlanması için davacı tarafa süre verilmesi ve sonucuna göre işlem yapılması gerekirken, eksik incelemeye dayalı olarak davalılar vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddi kararı doğru olmamış, istinaf mahkemesi kararı kaldırılarak ilk derece mahkemesi kararının bozulması uygun görülmüştür.
2- Bozma nedenine göre, davalılar vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
3. Bozma nedenine göre davalılar vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde davalılara iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
16.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.