"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil, olmadığı taktirde bedel davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne dair verilen kararın davalı ve fer'i müdahil tarafından istinafı üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile kararın kaldırılmasına ve dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Kaldırma kararı doğrultusunda yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne dair verilen kararın davalı yanca istinafı üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ve feri müdahil ... tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacı ile arsa sahipleri dava dışı ..., ... ve müteveffa ... ... ... arasında ... 5. Noterliğinde 05.01.1995 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığını, sözleşmeye konu arsaların 56 ada 2 parsel, 60 ada 1 parsel, 61 ada 2 parsel ve 62 ada 2 parsel ile 99 ada 2 parsel olduğunu ancak dava konusu bağımsız bölümlerin 99 ada 2 parselde bulunduğunu, bu parsele yapılacak inşaat nedeniyle arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine ek olarak davalının ve arsa sahiplerinin yer aldığı bir inanç sözleşmesi yapıldığını, bu sözleşmede 99 ada 2 parselde yapılacak inşaatın gelişim aşamasına göre hak edilecek bağımsız bölümlerin davacıya devri için 13 adet dairenin davalıya emanet edildiğini, davalının kendisine emanet edilen bağımsız bölümlerden 1 ve 5 nolu bağımsız bölümler hariç diğerlerinin tapusunu devrettiğini, bu parsele ... kullanma izin belgesinin de alındığını ileri sürerek dava konusu 99 ada 2 parseldeki 1 ve 5 nolu bağımsız bölümlerin davalı adına olan tapusunun iptali ile davacı adına tapuya tesciline, mümkün olmadığı taktirde bedelinin tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı cevap dilekçesinde; müteveffa kayın babası ... adına kayıtlı arsalar için arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzaladığını, kendisinin sözleşmeye taraf olmadığını, arsa sahibi eşinin yükleniciden olan alacaklarının ödenmediğini, davacının edimlerini yerine getirmediğini, 60 ada 1 parselde inşa ettiği sitede yangın merdivenleri ve sığınağın yönetmeliklere aykırı olması nedeniyle ... kullanma izin belgesinin alınamadığını, dava konusu bağımsız bölümlerin emlak vergisini kendisinin ödediğini savunarak davanın reddini istemiştir.
2.Davalı yanında feri müdahil ... beyanında; arsa sahibi olarak eşi olan davalı ...'a noterden işleri takip etmesi için vekaletname verdiğini ve beyanlarına aynen katıldığını belirtmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin16/04/2019 tarih, 2018/294 Esas ve 2019/134 Karar sayılı kararıyla arsa sahipleri ile müteahhit arasında yapılan protokole göre 99 ada 2 parsel üzerinde yapılacak binadaki 1, 4, 5, 6, 15, 16, 22, 24, 25, 27, 31, 34, 36 numaralı dairelerin tapularının ...'a emaneten devredileceği, sözleşme şartları yerine geldiği takdirde ...'ın tapuların ferağını vereceği, 05/01/1995 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin 11/b maddesinde; her adadaki inşaatın bitirilip iskana hazır hale getirildiğinde ferağların verileceğinin kararlaştırıldığı, 99 ada 2 parsele ilişkin ... kullanma izin belgesinin alındığı, dava tarihi itibariyle bu parsel üzerinde yapılan inşaatın tamamlandığı, gerek arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gerekse dava konusu inançlı işlem protokolü uyarınca müteahhittin hak ettiği dairelerin devri şartlarının oluştuğu, davalı her ne kadar diğer adalar üzerinde yapılan bloklardaki bir kısım eksiklikleri ileri sürerek daireleri vermek istememişse de, davalının arsa sahibi olarak sözleşmede yer almadığı, diğer arsa sahiplerince bu hususta müteahhite karşı açılmış herhangi bir davanın bulunmadığı veya def'i ileri sürülmediği gerekçesiyle davanın kabulü ile 99 ada 2 parsel 1. Kat 1 no.lu bağımsız bölüm ile 2. Kat 5 no.lu bağımsız bölümün davalı adına olan tapu kayıtlarının iptali ile davacı adına tapuya tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF, KALDIRMA KARARI ve İKİNCİ KARAR
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ve fer'i müdahil istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 31/12/2020 tarih, 2019/1201Esas ve 2020/978 Karar sayılı kararı ile arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin yüklenici tarafında ..., ... ve ... yer aldığı, ...'ın devir sözleşmesi ile sözleşmeden doğan hak ve hisselerini ... ve ...’a devrettiği , ...’un sözleşmeden doğan hak ve hisselerini ...’e devrettiğine dair bir devir sözleşmesi dosyaya sunulmadığı gibi tarihsiz protokollerden de bu anlam çıkarılamayacağından davacı ...’ün 1 ve 5 nolu bağımsız bölümlerin tam mülkiyeti için açtığı bu davaya ...’un muvafakatının olup olmadığının sorulması gerektiği, gerçekleşmediği ahvalde davacı ... ile dava dışı ... hisseleri müsavi kabul edilerek sonucuna göre hüküm kurulması gerektiği belirtilerek davalının istinaf başvurusunun kabulü ile kararın kaldırılmasına karar verilmiştir.
C. Kaldırma Kararı Doğrultusunda İlk Derece Mahkemesince Verilen Karar
Kaldırma kararı doğrultusunda İlk Derece Mahkemesince verilen 24/06/2021 tarih, 2021/9 Esas ve 2021/1203 Karar sayılı karar ile arsa sahipleri ile müteahhit arasında yapılan protokole göre 99 ada 2 parsel üzerinde yapılacak binadaki 1, 4, 5, 6, 15, 16, 22, 24, 25, 27, 31, 34, 36 numaralı dairelerin tapularının ...'a emaneten devredileceği, sözleşme şartları yerine geldiği takdirde ...'ın tapuların ferağını vereceği, davalının taraflar arasında imzalanan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde taraf olarak yer almadığı, 05/01/1995 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin 11/b maddesinde; her adadaki inşaatın bitirilip iskana hazır hale getirildiğinde ferağların verileceğinin kararlaştırıldığı, 99 ada 2 parselde ... kullanma izin belgesinin alındığı, dava tarihi itibariyle bu parsel üzerinde yapılan inşaatın tamamlandığı, gerek arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gerekse dava konusu inançlı işlem protokolü uyarınca müteahhittin hak ettiği dairelerin devri şartlarının oluştuğu, davalı her ne kadar diğer adalar üzerinde yapılan bloklardaki bir kısım eksiklikleri ileri sürerek daireleri vermek istememişse de, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin 11. maddesinde, arsa sahiplerine ait her adadaki inşaat bitirilip iskana hazır hale getirildiğinde o adaya ait diğer yükleniciye ait blokların inşaatı yapılsın veya yapılmasın ferağlarının yine de verileceğinin açıkça kararlaştırıldığı, kaldırma kararı doğrultusunda ...'ın sözleşmeden doğan haklarını devrettiği ...'un açılan davaya muvafakati olmadığı bildirildiğinden davacı ile dava dışı ...'un hisseleri eşit kabul edilerek, davanın kısmen kabulü ile 99 ada 2 parsel 1. Kat 1 no.lu bağımsız bölüm ile 2. Kat 5 no.lu bağımsız bölümün davalı adına olan tapu kayıtlarının 1/2 oranında iptali ile davacı adına tapuya tesciline, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
D. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı istinaf başvurusunda bulunmuştur.
E. İstinaf Sebepleri
Davalı istinaf dilekçesinde: yüklenicinin 60 ada 1 parselde inşa ettiği sitede ... kullanma izin belgesi alınamadığını, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geçerli olduğunu ve yüklenicinin sorumluluğunun devam ettiğini, ... kullanma izin belgesi alınmadan yüklenicinin sorumluluğunu yerine getirmiş sayılmayacağını, emanet bırakılan daireleri talep edemeyeceğini, sözleşmenin tüm parselleri kapsadığını, davacı tarafından edimler ifa edilerek daireler hak edilse bile bu bağımsız bölümler dava dışı kişilere satıldığından davacının kendi adına tapu devrini isteyemeyeceğini, arsa sahiplerinden ... tarafından açılan ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2017/194 E. sayılı davasının derdest olduğunu ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
F. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 22/02/2022 tarih, 2021/1595 Esas ve 2022/160 Karar sayılı kararı ile davalının stinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ve fer'i müdahil ... temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı ve feri müdahil temyiz dilekçesinde; sözleşmenin tamamının incelenmediğini, sözleşmenin 11. maddesine dayanılarak verilen kararın hatalı olduğunu, bu maddenin geçerliliğini yitirdiğini, davacı üstlendiği edimi gereği gibi ve süresinde yerine getirmediğinden bağımsız bölümlerin devredilmediğini, tüm parsellerde binalar iskâna hazır hale getirilirse devir talep edebileceğini, 60 ada 1 parseldeki binanın sığınak, yangın merdivenlerinin olmadığını, arsa sahiplerinin izni olmadan kabul kararı verilemeyeceğini ileri sürerek hükmün bozulmasını talep etmişlerdir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine ek olarak akdedilen inanç sözleşmesinden kaynaklı tapu iptali ve tescil, olmadığı taktirde bedel istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 369 ncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 nci maddeleri, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 97 nci maddesi ile 470 ve devamı maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanunun 371 nci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Davalı yanında fer'i müdahil ...'ın HMK'nın 68 nci maddesi uyarınca yanında katıldığı tarafla birlikte hareket etmek suretiyle kanun yoluna başvuru hakkı bulunmaktaysa da, İlk Derece Mahkemesince verilen kısmen kabul kararına karşı istinaf talebinde bulunmayan tarafın (fer'i müdahilin) Bölge Adliye Mahkemesince davalının istinaf başvurusu hakkında verilen esastan ret kararına karşı (fer'i müdahilin) temyiz hakkı bulunmadığından, fer'i müdahilin temyiz dilekçesinin bu sebeple reddine karar verilmiştir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı malik tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle ;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanunun 370 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
31/01/2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.