"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki alacak ve tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı ve davalı ... Tic. A.Ş. vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı ve davalı ... Otomotiv Tic. A.Ş. vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 2012 model ... marka ticari araç satın aldığını, bir müddet sonra şanzımanından kaynaklanan sorun nedeniyle ... Otomotiv A.Ş.'nin yetkili servisine aracı götürdüğünü, ilk tamirden sonra tekrar aynı hatadan dolayı aracın bozulduğunu ve 28/08/2015 tarihinde servise teslim edildiğini, servis tarafından sorunun giderildiği söylenerek aracın teslim edildiğini ancak aracın yine arızalandığını ve yolda kalması üzerine tekrardan servise verildiğini, aracın serviste kaldığını, araçtan beklenen faydayı sağlayamadığını, aracın kasko değerinin 149.000,00 TL olduğunu, araçtaki arızanın gizli ayıp niteliğinde olup, kendi işini takip etmek için araç kiraladığını, maddi ve manevi zarara uğradığını beyanla ayıplı çıkan malın bedeli olan 149.000,00 TL'nin davalılara başvuru tarihi olan 30/015/2015 tarihinden itibaren işlemiş olan ve işleyecek yasal faiziyle birlikte tahsilini, uzun süreden dolayı uğradığı maddi zarardan dolayı, fazlaya ilişkin hakkın saklı kalmak kaydıyla 1.000,00 TL maddi tazminat, 10.000,00 TL manevi tazminatın tahsilini talep etmiş, 02.04.2021 tarihli ıslah dilekçesi ile 399.666TL kiralama bedeli ve 6.000TL masrafın yasal faiziyle tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ... Otomotiv Tic. A.Ş. vekili cevap dilekçesinde; davanın görevsiz mahkemede açıldığını, husumet yönünden de davanın reddinin gerektiğini, tüm taleplerin zamanaşımına uğradığını, 16/10/2015 tarihinde araçtaki sorun giderilerek davacıya teslim edildiğini, sonrasında 25/12/2015 tarihinde araçta yanıp sönen lambaların olduğu ve araçta hava kaçağı olduğu iddiasıyla yeniden müvekkili servise müracaat ettiğini, davacı tarafa onarım için gerekli fiyat bilgisinin verildiğini davacının bedelin ödenmeyeceğini belirtmesi üzerine tamir işleminin gerçekleştirilmediğini beyanla davanın reddini talep etmiştir.
Davalı ...Ş. vekili cevap dilekçesinde; dava konusu ...-1846 tipi aracın ticari nitelikte olduğunu, dava konusu uyuşmazlığın temelinin ticari satım olduğunu ve davanın zamanaşımına uğradığını, husumetin kendilerine yöneltilemeyeceğini ayıp ihbar süresine riayet edilmediğini, dava konusu araçta üretimden kaynaklanan bir ayıbın söz konusu olmadığını, manevi zarar iddiasının kabule şayan olmadığını beyanla davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile araçtaki şanzıman arızası sebebiyle mutad sürede onarım yapılamamasından yani eser sözleşmesinden kaynaklı tazminat davası niteliğinde olduğu, 27/02/2019 tarihli bilirkişi heyet raporunda araçtaki arızanın gizli ayıp niteliğinde olmadığı tespiti yapıldığından satış sözleşmesinden kaynaklı ayıba karşı tekeffül hükümlerinin uygulanmasının mümkün olmadığı, davalı ... San. A.Ş. yönünden yapılan değerlendirme; ... belgesine göre iki yıllık zamanaşımı süresinin 05/02/2014 tarihinde sona erdiği gerekçesiyle bu davacı hakkındaki dava reddedilmiştir.
Davalı ... Otomotiv A.Ş. yönünden yapılan değerlendirmede; bu davalının sorumluluğunun eser sözleşmesi kapsamında sözleşmesel ilişkiye dayalı olduğu, dava tarihi itibari ile zamanaşımı süresi sona ermediğinden buna göre yapılan değerlendirmede, araç bedeli ile ilgili olarak; eser sözleşmesinden kaynaklı hükümler uygulanacağından yasal dayanağı bulunmayan bu talep reddedilmiş, tamir bedeli ile ilgili olarak; ... süresinin iki yıl olması nazara alındığında ilk arıza sebebiyle 24/02/2015 tarihinde yetkili servise başvurmuş olup, 05/12/2014 tarihinde sona eren ... süresi nedeniyle ücretsiz onarım olanağı bulunmadığından talep edilmesi mümkün görülmemiş, reddedilmiştir.
Manevi tazminat talebi ile ilgili olarak; kişilik haklarının saldırıya uğraması yahut haksız fiil ika edilmesi söz konusu olmadığı gibi mutad olmayan kabul edilen süre nazara alındığında manevi tazminatı gerektirir nitelikte olmadığı gerekçesiyle reddedilmiştir.
Maddi tazminat talebi ile ilgili olarak; mahkemece yaptırılan bilirkişi incelemesi ile araçtaki asıl problemin vites geçişlerindeki problem yani şanzıman arızası olduğu yaklaşık 127.000 km gibi uzun yol yapan bir araç için olağan arıza olduğu, araçta ayıp ve gizli ayıbın bulunmadığı tespit edildiği, ancak aracın onarımda geçen sürelerin mutat süreyi aştığı toplam 37 ... günün mutad olmayan, olağanı aşan onarım süresi olduğu, davacının bu süre içinde kazanç kaybına uğradığı tespit edilmiş, 37 ... günü günlük kiralama bedeli sebebiyle KDV dahil 13.098,00 TL kazanç kaybı tespiti yapılmış ise de ıslah edilen kısım yönünden zamanaşımı süresinin geçtiği tespit edildiği gerekçesiyle, davanın kısmen kabulü ile, davalı ... San. A.Ş. hakkındaki davanın reddine, davalı ... Otomotiv Tic. A.Ş. hakkındaki davanın kısmen kabul kısmen reddi ile, 1.000,00 TL'nin dava tarihinden işleyecek yasal faizi ile davalıdan alınıp davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin maddi tazminat taleplerinin reddine, manevi tazminat talebinin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı ... Tic. A.Ş vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekilinin istinaf başvuru dilekçesinde; yerel mahkemenin davada haklılığı uygun bulmakla beraber davalı tarafın zaman aşımı itirazından hareketle ispat dilekçesindeki talep miktarının tamamını kabul etmediği kısmi olarak kabul ettiğini, dosya kapsamı dikkatle incelendiğinde müvekkili adına olan haklı alacak gerek vaka olarak gerekse miktar olarak belirlenmiş olup alacağın miktarı ve esası yönünden herhangi bir şüphe söz konusu olmadığını, bu nedenlerle istinaf incelemesi üzerine talebin kabulü ile davanın ıslah dilekçesinde talep edilen miktar üzerinden kabul edilmesini talep ettiği anlaşılmıştır.
Davalı ... Otomotiv Tic. A.Ş vekilinin istinaf başvuru dilekçesinde; davacının, müvekkili şirkete tamir için teslim ettiği 2012 Model ... Marka aracının, ... süresinin dolması nedeni ile kendisine ücretli tamir imkanı sunulduğu, ancak davacının buna yanaşmayarak, aracın bedelini, kazanç kaybı ve manevi tazminat istediğini, yerel mahkemece yapılan incelemede, hükme esas alınan raporda, aracın gizli ayıplı olmadığının tespit edildiği, yerel mahkemenin, onarım süresinin 37 günü bulması ve bu sürenin mutad sürenin üzerinde olması sebebi ile müvekkil aleyhine 1.000 TL'lik kazanç kaybı bedelini kabul etmesinin ve vekalet ücretinin hatalı olduğunu, kararın müvekkili aleyhine kurulan kısmının istinaf incelemesi sonucunda kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalı ... Tic. A.Ş. yönünden zamanaşımının gerçekleşmesi sebebiyle davanın reddine, davacının aracının diğer davalı ... Otomotiv San. Tic. A.Ş.'de makul onarım süresi üzerinde 37 ... günü fazladan kalması sebebiyle bu süre içerisinde yaptığı ... nazara alınarak kazanç kaybına uğrayacağı kabul edilmiş, bu kaybın fazladan kalınan süre içerisinde aynı işi yapacak bir başka aracın kiralama bedeli kadar olacağı anlaşıldığından, davacı tarafından da kabul edilen bilirkişi heyet raporundan günlük KDV hariç 300,00 TL kiralama bedeli , buna göre toplam KDV dahil 13.098,00 TL tazminat hesaplanmış ise de dava dilekçesinde talep edilen kısım dışındakilerin zamanaşımına uğradığı anlaşılmakla, 1.000,00 TL maddi tazminata hükmedilmiş, diğer maddi manevi tazminat talepleri açıklanan gerekçelerle reddedildiği görülmüş olup, mahkeme kararı ve gerekçelerinin usul ve yasaya uygun olduğu anlaşıldığından, davacı ve davalı ... Otomotiv Tic.A.Ş vekillerinin istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve katılma yoluyla davalı ... Tic. A.Ş vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; bölge adliye mahkemesi kararının HMK 217. maddesi gereği usulden bozulmasını, bilirkişi raporuyla belirlenen tazminatın 13.098,00TL olduğu, zamanaşımına uğraması sebebiyle 1.000TL nın hükme bağlandığını, oysa ki davanın belirsiz alacak davası olduğu, zamanaşımı uygulanmayacağını, tazminat miktarının taraflarınca belirlenmesinin mümkün olmadığı, davanın türü konusunda açıklık bulunmuyorsa bunun davacı tarafa açıklattırılması gerektiğini, bölge adliye mahkemesince başvurunun kabul edilmediği gerekçesiyle ve re’sen belirlenecek sebeplerle kararın bozulmasını istemiştir.
Davalı ... Otomotiv Tic.A.Ş vekili katılma yoluyla temyiz dilekçesinde; mahkemece onarım süresinin 37 günü bulması ve bu sürenin mutad sürenin üzerinde bulunmasının hatalı olduğunu, mutad sürenin aşılmadığı, davacının onarıma kendisinin onay vermediği, istinaf talebinin reddinin hatalı olduğu ve mahkemece red olunan kazanç kaybı üzerinden nispi vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiğini beyanla aleyhe kısım yönünden kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, araç tamirinden kaynaklı maddi ve manevi tazminat talebi ve ayıp nedeniyle bedel iadesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 369 ncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 nci maddeleri, 6098 sayılı TBK 470-486 maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanunun 371 nci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.1 Mahkemece davalı ... Otomotiv A.Ş. yönünden yapılan değerlendirmede araç tamirine ilişkin olarak bu davalının sorumluluğunun eser sözleşmesi kapsamında sözleşmesel ilişkiye dayalı olduğunun kabulü yerinde olup, eser sözleşmelerinde uygulanan zamanaşımı süresinin dava tarihi itibari ile sona ermediği ancak dava niteliği itibariyle kısmi dava niteliğinde olup, 02.04.2021 tarihli ıslah dilekçesinde talep edilen kısmın zamanaşımına uğradığı anlaşılmaktadır.
2.2.Davalı ... Otomotiv A.Ş. vekilince lehlerine hükmedilen vekalet ücretine yönelik temyiz itirazı bulunmakta ise de, Avukatlık Asgarî Ücret Tarifesi’nin 13/3. maddesindeki maddî tazminat isteminin kısmen reddi durumunda karşı taraf vekili yararına hükmedilecek ücret davacı vekili lehine belirlenen ücreti geçemez düzenlemesi gereğince reddedilen tazminata ilişkin vekalet ücreti hesabı yerinde olup temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
3.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı ve davalı ... Tic. A.Ş vekillerince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanunun 370 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
31.01.2024 tarihinde oy birliği ile karar verildi.