"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/753 E., 2022/819 K.
DAVA TARİHİ : 17.02.2021
HÜKÜM : Bozma
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/49 E., 2021/468 K.
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı arsa sahibi ile ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi, ... mevkii 325 ada 58 parselde inşaat yapmak üzere arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesi imzaladıklarını, ancak bu taşınmazın üzerinde arsa sahiplerinden davalı ...-... Grup İnşaat lehine kat karşılığı inşaat şerhi bulunduğunu, bu şerhten dolayı taşınmazda işlem yapamadığını, inşaatı da kendisinin tamamladığını belirterek tapu, kaydında bulunan şerhin terkinini ve kendisi ile yapılan arsa payı karşılığı sözleşmenin tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalıya dava dilekçesi tebliğ edilmesine rağmen davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararında; tapu kayıtlarına göre şerhin lehtarı ... olduğu, bu nedenle taraf ehliyetinde bir eksiklik olmadığı, davalı tarafın yeni sözleşmeyi inkar etmediği, davalının inşaatın sözleşmenin varlığını bilerek tamamlanması savunmasının TMK 2. Madde hükmüne aykırı düşeceği, taraflar arasında imza edilen sözleşme neticesinde yüklenici tarafından devralınmış ve belirli bir seviyeye getirilmiş olduğu, bu aşamadan sonra davacının şerhin terkini ve aralarındaki sözleşmenin tescilini isteme hakkı doğacağı gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1-Dava konusu şerhin hak sahibinin müteahhit olduğunu, şerhe konu kat karşılığı inşaat sözleşmesi önce ... ... Yapı Firması sonra da .... Ltd. Şti.ne geçtiğini, bu noktada ilk şerhten faydalanacak kişinin davacı olacağı ve davada hukuksal bir fayda bulunmamadığını, Kaldı ki ortada geçerli bir şerh de bulunmamadığını, kişi kendi taşınmazı üzerine kendi lehine bu tür bir şerh koyarsa dahi bunun hukuki olarak geçerli olmasının mümkün olmadığını, çünkü yükümlülük de hak sahibinin de aynı kişi olduğunu, nasıl ki alacaklı ile borçlu sıfatı birleşince borç ortadan kalkıyorsa işbu davada da ortada geçerli bir şerh bulunmadığını bu noktada dava açmakta fayda olmadığını;
2) ... davada iki defa davalı olarak gösterilmiş olup bu şekilde karar verilmiş olmasının hatalı olduğunu, ilk şerhten faydalanacak kişinin davacı firma olacağının ve bu sebeple müvekkilin taraf olarak gösterilmesi de hatalı olduğunu, kişi kendi taşınmazı üzerine kendi lehine bu tür bir şerh koyarsa dahi bunun hukuki olarak geçerli olması mümkün olmadığını, bu durumda ...'ın kendi taşınmazı üzerine dava konusu şerhi koydurmasının mümkün olmadığını, davacı taraf, dava açmadan önce de müvekkile herhangi bir bildirimde ve talepte bulunmadığını,
3)Dava konusu taşınmaz üzerinde hissedar olan tüm kişilerin davaya dahil edilmesi gerektiğini, dava konusu edilen taşınmazda ... hissedar olarak bulunduğunu,
4)Mahkeme kararında müvekkiller aleyhine hükmedilen, 11.296,51-TL harcın, 23.885,00-TL nisbi vekalet ücretinin, 3.979,80TL yargılama gideri çok yüksek miktarlı olup dava konusu itibariyle bu miktara hükmedilmemesi gerektiğini, karara göre nisbi olarak oran belirlenmesi hatalı olup maktu olarak ücretlere hükmedilmesi gerektiğini şerhin kaldırılması ve tescili davalarında maktu ücrete hükmedilmesi gerektiğini ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararında;
1-İlk baştan dava dilekçesinde davalı olarak ... ve ... Grup İnşaat gösterilmiş ise de, ... Ticaret Sicil Müdürlüğü'nden dosyaya gelen yazı cevabından anlaşılacağı üzere, ... Grup İnşaatın herhangi bir tüzel kişiliği bulunmadığı, davalı ...'a ait işletme olduğu belirtildiğinden, aslında iki davalı değil tek davalı mevcut olup o da ...'tır. Diğer davalı gösterilen ... Grup İnşaat, ...'a ait ticari işletmedir ve tüzel kişiliği yoktur. Esasen mahkeme de hüküm kurarken karar başlığında ... ve ... ... Grup İnşaat olarak iki davalı varmış gibi göstermiş ise de, hüküm bölümünde harç ve vekalet ücreti yönünden davalıdan alınarak davacıya verilmesi şeklinde hüküm kurmuştur.
2-Davalı vekili istinaf dilekçesinde ...'ın iki defa davalı gösterildiğini belirtmiş ise de, bunun maddi hatadan kaynaklandığı, dava konusu şerhin hak sahibinin müteaahhit olduğundan bahisle bunun hukuken mantıklı ve mümkün olmadığını, dava açmakta hukuki menfaatinin bulunmadığını, kat karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince taraflar arasında ... Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2021/55 Esas sayılı dosyasında davanın devam ettiğini, müvekkilinin davada taraf sıfatının bulunmadığını ve tüm arsa sahiplerinin davaya dahil edilmesi gerektiğine ve yargılama gideri ve harçlar yönünden anılan kararı istinaf etmiş ise de, şerhin terkini davaları şerh lehtarı aleyhine açılacağından, davacı ile anılan parselin arsa sahipleri arasında yapılan kat karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince davacının şerhin terkinin istemekte hukuki menfaatinin bulunduğu, ...'ın arsa sahibi olarak değil, lehine şerh lehtarı olarak davalı gösterildiği hususları ve şerhin terkini ve şerhin tapuya tescili davalarının nisbi harç ve nisbi vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiği hususları birlikte değerlendirildiğinde, ilk derece mahkemesi tarafından verilen karar usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesi ile davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde, istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri temyiz nedeni olarak ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, tapu kaydındaki şerhin terkini ve 02/04/2019 tarih 2173 yevmiye numaralı arsa
Payı karşılığı inşaat sözleşmesinin tescili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri,
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 692inci maddesi,
6100 sayılı Kanunun 59 ve 60 ıncı maddeleri.
3. Değerlendirme
Davacının talebi, davalı arsa sahibi, aynı zamanda bir önceki yüklenici olan ... lehine taşınmaza konulmuş olan kat karşılığı inşaat şerhinin kaldırılması olup, davacının imzaladığı kat karşılığı inşaat sözleşmesinde imzası bulunan diğer arsa sahiplerinin davada taraf olarak yer almadığı anlaşılmıştır. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş ise de; taraf teşkili kamu düzeninden olup yargılama aşamasında mahkemelerce, temyiz aşamasında Yargıtayca re'sen dikkate alınması zorunludur. TMK.'nın 692. maddesi uyarınca, paylı malın özgülendiği amacın değiştirilmesi, korumanın veya olağan şekilde kullanımın gerekli kıldığı ölçüyü aşan yapı işlerine girişilmesi veya paylı malın tamamı üzerinde tasarruf işlemlerinin yapılması, oy birliği ile aksi kararlaştırılmış olmadıkça, bütün paydaşların kabulüne bağlıdır. Paylı malın tamamını ilgilendiren bir işlem yapılması talep edildiğinden, eldeki davanın dinlenebilmesi için tüm paydaşların bu davada dava arkadaşı olarak yer almaları zorunludur. Şu halde mahkemece, davacı yana mehil verilerek, tüm paydaşların davaya dahil edilmesi, davaya muvafakati alınamayan paydaşlar bakımından iş bu dava ile birleştirilmek üzere dava açılması için davacı tarafa süre verilmesi, böylece tüm maliklerin davada yer alması sağlandıktan sonra yargılamaya devamla hüküm tesisi gerekirken, taraf teşkili sağlanmaksızın karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olmuş, kararın bozulması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi 2021/49 E., 2021/468 karar sayılı kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
25.01.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.