"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/560 E., 2022/1003 K.
DAVA TARİHİ : 18.12.2020
HÜKÜM/KARAR : Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kocaeli 8. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/227 E., 2022/59 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından duruşma istemli temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 31.10.2023 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir.
Belli edilen günde davacı vekili Avukat ... geldi. Tebligata rağmen karşı taraftan gelen olmadığı anlaşılmakla onun yokluğunda duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatın sözlü açıklaması dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için uygun görülen saatte Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; Kocaeli Büyükşehir Belediyesi tarafından 12/09/2018 tarihinde saat 10.30'da belediye encümen toplantı salonunda eski Mannesman fabrikasında bulunan fabrikaların yıkımı ve çıkacak muhtelif hurdaların alımı için ihale yapıldığını, ihale sonucunda Arslan Ticaretin 4.021,000,00 TL olan en yüksek teklifi vererek ihaleyi aldığını, ihale ve ihale bedeli hakkında bir uyuşmazlığın söz konusu olmadığını, Arslan Ticaretin ihale bedelini yatırmış olduğunu, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi'nce müvekkil şirketin söz konusu ihaleye başlayabilmesi için ayrıca KDV'sini de yatırmasının istenildiğini, söz konusu ihalenin yıkım ve hurda işi olduğunu, bu yüzden yıkım vergisinin %18 olduğunu, hurda işinin ise vergisi bulunmadığını, işin gecikmemesi adına belediye tarafından ödenmesi istenilen miktarın vezneye yatırıldığını, bu bedelin 4,021.000,00 TL'nin %18 i olan 723.780,00 TL olduğunu, yatırılmış olan makbuzlarda alınan bedellerin eskimiş eşya enkaz satış bedeli olarak belirlendiğini, bu alınan bedelin haksız ve bilgisizce Kocaeli Büyükşehir Belediyesi tarafından alındığını, iadenin istenildiğini ancak davalı ... tarafından bir dönüş yapılmadığını, tüm bu nedenlerden dolayı davanın kabulü ile müvekkili şirket tarafından fazladan ödenen ama şu an için tam olarak belirlenmesi mümkün olmadığından belirlenebilen asgari tutar üzerinden huzurdaki tahsil amaçlı sebepsiz zenginleşme davasına konu olan uyuşmazlığın bilirkişi raporundan sonra kesin olarak belirlenmesini takiben verilecek artırım dilekçesi ile artırmak ve eksik harcı ikmal etmek üzere temerrüt tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte sebepsiz zenginleşme hükümleri doğrultusunda davalıdan alınarak müvekkiline ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davaya görev yönünden itirazlarının olduğunu, davacı tarafın ödemiş olduğu KDV konusunda taraflar arasında ihtilaf olmadığını, bu nedenle belirsiz alacak davası açılamayacağını, yapılan işlemlerin hukuka uygun olduğunu, alınan ücretin kanuni olduğunu, davacı tarafın ihale işlemleri bitinceye kadar herhangi bir itiraz yapmadığını, var olan şartları yerine getirerek işi yaptığını, davacı tarafın iyi niyetli olmadığını, davacı tarafın iddialarının haksız olduğunu, rekabet teşkil ettiğini, tüm bu nedenlerden dolayı davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile "Somut olayda; davacı tarafa ihalenin yapılmasına ilişkin dosyanın 09/10/2018 tarihinde teslim edildiği, davacı tarafça davalı idareye teklif mektubu sunulduğu, davacı tarafın ihaleye verdiği teklifin 10/10/2018 tarihinde kabul edildiği, ihale gününün ise 10.10.2018 günü olduğu görülmüştür. Davacı tarafın İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 6.maddesine göre ilan ile ihale dökümanına yönelik şikayetlerini en geç ihale tarihine kadar yapması gerekirken herhangi bir şikayet sunulmadan iş karşılığı, 4.021.000 TL + KDV (%18) teklif edildiği, bu aşamadan sonra davacının hurda işinin KDV'den muaf olduğundan bahisle davalı idareden herhangi bir talepte bulunamayacağı, yaptırılacak bilirkişi incelemesinin sonuca etkili olmayacağı" gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde; kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, dosya kapsamından da görüleceği üzere Kocaeli Büyükşehir Belediyesi tarafından 12.09.2018 tarihinde saat 10.30' da Belediye Encümen Toplantı Salonunda eski Mannesman Fabrikasında bulunan fabrikaların yıkımı ve çıkacak muhtelif hurdaların alımı için ihale yapıldığını, ihale sonucunda Arslan Ticaret 4.021.000,00 TL ile en yüksek teklifi vererek ihaleyi aldığını, ihale ile alakalı herhangi bir ihtilaf bulunmadığının aşikar olduğunu, gerekçeli kararda belirtilen sürelerin ihale ile alakalı olduğunu, davanın usulden mi esastan mı reddedildiğinin dahi belirtilmediğini, yine gerekçeli kararda mahkeme tarafından dosya kapsamı incelenmemiş gibi sürekli yüzde 18 kavramı geçirildiğini, ilk ihalenin belediye tarafından iptal edilme nedeninin şartnamede KDV'nin yazılmamış olması olduğunu, KDV nın yüzdeliklerinin zaten kanunen belli olduğunu, bu yüzden herkes gibi müvekkil şirketin de KDV oranları bazında hesaplamalar yaparak ihaleye teklif verdiğini ve ihaleyi ikinci kez gene müvekkili şirket kazandığını, ihale bedeli olan 4.021.000 TL miktarı da yatırdığını, iş başı yapmak için onay istediğinde karşısına bu KDV'yi yüzde 18 den hesaplayarak ödeme yapılması istendiğini ve bu miktar yatırılmadan işe başlatmayacakları hususunun bildirildiğini, bu kadar büyük miktarın yatırılıp kredilerin çekildiğini ve ödemesinin bir gün bile gecikmesi durumunda şirket olarak daha da büyük zararlara uğrayacaklarını bildikleri için mecburen bu miktarın yatırıldığını, bu fazladan ödenenen miktarın dosya içerisinde de görüleceği üzere sebepsiz zenginleşmeye sebep olduğunu, ama tüm bu hususlar değerlendirilmeden duruşma günü ile aynı gün yazıldığı anlaşılan gerekçeli kararda bu konulara girilmeden hakka hukuka aykırı bir karar verildiğini belirterek, istinaf taleplerinin kabulüne, mahkeme kararının kaldırılmasına ve davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile "Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; dava konusu işin ihalesine ilişkin idari şartnamesinde ihale muhammen bedelinin 2.650.000 TL+KDV (%18) olarak açıkça yazılı olduğu ve davacının tüm ihale bedeli üzerinden %18 KDV alınacağını bilerek ihaleye katıldığı, davacının sunduğu teklif mektubunda da %18 KDV üzerinden işi yapmayı kabul ettiğini beyan ettiği, dolayısıyla ödenecek KDV oranının açıkça belirli olduğu ve davacının da bu durumu bilerek ihaleyi aldığı, ihale sürecinde herhangi bir ihtirazi kaydının da bulunmadığı" gerekçesiyle "Davacının istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1/b.1 maddesi gereğince esastan reddine" karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde, ilk derece mahkemesinin kararına bakılacak olursa davanın esastan mı usulden mi reddedildiğinin dahi belirtilmediğini, ihalede belediye tarafından kamu gücünü kullanarak davacı şirketin zarara uğratılmış olduğunu, şartnamede KDV oranı olarak %18 yazmadığını, sadece KDV yazıldığını, dosyada eksik inceleme ile hüküm kurulduğunu belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, eser sözleşmesinden kaynaklanan alacağın tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu 470 ve devamı maddeleri
3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanunun 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanunun 370 inci maddesinin birinci
fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Yargıtaydaki duruşmada vekille temsil olunmadığından davalı yararına vekalet ücreti takdirine yer
olmadığına,
Aşağıda yazılı onama harcının temyiz eden davacıdan alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
31.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.