"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1550 E., 2022/1788 K.
DAVA TARİHİ : 13.01.2022
HÜKÜM/KARAR : Başvurunun Esastan Reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kayseri 1. Asliye Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2022/36 E., 2022/273 K.
Taraflar arasındaki kooperatif üyeliğinden ihraç kararının iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hakimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkilinin davalı kooperatifin üyesi olduğunu, davalı kooperatifin müvekkili hakkında ihraç kararı aldığını, bu kararın müvekkilinin güncel adresine tebliğ edilmediğini, davalı kooperatifin, müvekkilinin ikamet ettiği adresi bilmesine rağmen kötü niyetli olarak müvekkilin eski adresine tebliğ yaptığını, ihraç kararına itiraz ettiklerini kooperatife bildirdiklerini fakat kooperatifin hiç işlem yapmadığını ileri sürerek ihraç kararının iptaline karar verilmesine talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; müvekkili kooperatifin 26.12.2021 tarihli genel kurul toplantısına, ihraç kararına yapılan itirazın gündem maddesi olarak alındığını, davacı ile diğer ihraç edilmiş üyelerin itirazlarının görüşüleceği genel kurulda çıkan karışıklık sonucu gündem maddesinin görüşülemediğini, bu durumda davacının itirazı hakkında genel kurulda karar alınamaması nedeni ile davacının üyeliğinin devam ettiğini, genel kurula itiraz edildiği takdirde, ihraç kararı aleyhine itiraz davası açılamayacağını, kaldı ki ihraç kararının usul ve yasaya uygun olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının ihraç kararının görüşülmesi için kooperatif genel kuruluna itiraz ettiği, itirazın genel kurulda görüşülemediği bu durumda davacının üyeliğinin askıda ve devam ettiği anlaşıldığından dava açmakta hukuki yararı olmadığı gerekçesiyle davanın hukuki yarar yokluğundan usulden reddine karar verilmiştir
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde; müvekkilinin yaklaşık olarak 15 yıldır davalı kooperatifin üyesi olduğunu, kooperatif üyeliğinden kaynaklanan edimlerini eksiksiz ve düzenli olarak davalı kooperatife ödemiş olduğunu, müvekkili hakkında davalı kooperatifin yönetim kurulu tarafından haksız ve hukuka aykırı şekilde alının ihraç kararının toplanacak olan ilk genel kurula sunulmak üzere noter aracılığıyla süresi içerisinde itiraz edildiğini, kooperatifin toplanan ilk genel kurulunda görüşülmemesi nedeniyle müvekkilinin haklı ve hukuka uygun olarak hakkının sürüncemede kalmasını önlemek ve hak kaybı yaşamamak için mahkemeye başvurmak zorunda kaldığını, davalı kooperatifin son olarak 27/03/2022 tarihinde yapılmış olan kooperatif genel kurul toplantısında müvekkili hakkında alınmış olan ihraç kararının yargı aşamasında olmasına rağmen genel kurulun oy ve taktirine sunduklarını, müvekkili hakkında alınan ve yok hükmünde olan ihraç kararının genel kurulda görüşülüp ihraç kararının onaylandığını, kararın kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesi gerektiğini, istinaf sebepleri olarak ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; yerel mahkemece verilen kararda usul, yasa ve dosya kapsamı yönlerinden herhangi bir aykırılığın bulunmadığı,kararın hukuka uygun olduğu gerekçesiyle başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesini tekrar ederek, re'sen dikkate alınacak nedenlerle, Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması gerektiğini, temyiz sebepleri olarak ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kooperatif üyeliğinden ihraç kararının iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 369/1. ile 370 ve 371 . maddeleri, 1163 Sayılı Kooperatifler Kanununun 14., 16. maddesi
3. Değerlendirme
1. 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 16/4. maddesi uyarınca, yönetim kurulunun alacağı ihraç kararı üzerine ortak, genel kurula itiraz edebileceği gibi, mahkemeye iptal davası da açabilir. Anılan Kanun'un 16/3-4 maddelerinde "Ortak çıkarma kararının tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde iptal davası açabilir. Tebliğ edilen karar yönetim kurulunca verilmiş ise ortak üç aylık süre içinde genel kurula da itiraz edebilir. Bu itiraz, ilk toplanacak genel kurula sunulmak üzere, yönetim kuruluna noter aracılığı ile tebliğ ettirilecek bir yazı ile yapılır. Genel kurula itiraz edildiği takdirde yönetim kurulunun çıkarma kararı aleyhine itiraz davası açılamaz. İtiraz üzerine genel kurulca verilecek karara karşı itiraz davası hakkı saklıdır. Üç aylık süre içinde genel kurula veya mahkemeye başvurmak suretiyle itiraz edilmeyen çıkarılma kararları kesinleşir." hükmüne yer verilmiştir.
2. Her ne kadar yönetim kurulunun ihraç kararına karşı genel kurul nezdinde itiraz edilmişşe , bu itirazın sonucu beklenmeden iptal davası açılamaz ve açılmışsa da erken açıldığından davanın reddi gerekir ise de, elde ki davada, dava devam ederken kooperatifin 27.03.2022 tarihli genel kurulunda, davacının itirazı reddedilip ihraç kararı onaylandığından usulü eksiklik sonuca etkili değildir. Bu nedenle davacının davayı açmakta hukuki yararı vardır.
3. Bu durumda Mahkemece işin esasına girilerek bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi ve Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddedilmesi doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
04.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.